ადამიანის პაპილომავირუსი, ჩუმი საფრთხე: გამოწვევები, ვაქცინები და ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სიახლეები
რაც უნდა იცოდეთ ადამიანის პაპილომავირუსზე – ჩუმი საფრთხე
ადამიანის პაპილომავირუსი (აპვ) ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული სქესობრივად გადამდები ინფექციაა, რომლის 200-ზე მეტი ვარიანტი არსებობს. მათი უმეტესობა პრობლემას არ ქმნის, თუმცა არსებობს მაღალი რისკის შემცველი შტამები, რომლებიც საშვილოსნოს ყელის, პირის ღრუსა და სხვა სახის კიბოს განვითარების მიზეზი შეიძლება გახდეს. საერთაშორისო სტატისტიკის მიხედვით, 2022 წელს 660,000 ქალს დაუდგინდა საშვილოსნოს ყელის კიბო, მათგან 350,000 კი დაიღუპა.
რატომ არის ვაქცინაცია აუცილებელი?
აპვ ვაქცინაცია ყველაზე ეფექტური მეთოდია, რაც საშუალოდ 90%-იანი დაცვის დონეს უზრუნველყოფს კიბოს წინააღმდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინაციის ხელმისაწვდომობა დაბალ და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებში ხშირად შეზღუდულია, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) მიიჩნევს, რომ ვაქცინაციის გაზრდა აუცილებელია სქესობრივად აქტიური ადამიანების ჯანმრთელობის დაცვისთვის.
ვაქცინების ისტორია
აპვ-ის წინააღმდეგ ვაქცინის შექმნის ისტორია 1951 წლიდან იწყება. ჰარალდ ზურ ჰაუსენის კვლევებმა, რომელმაც დაამტკიცა ვირუსის კავშირი საშვილოსნოს ყელის კიბოსთან, ნობელის პრემია მოიპოვა.
2006 წელს FDA-მ დაამტკიცა პირველი ვაქცინა „გარდასილი“, ხოლო 2014 წელს ბაზარზე გამოჩნდა მისი გაუმჯობესებული ვერსია, რომელიც 9 შტამის წინააღმდეგ მოქმედებს.
ახალი სიახლეები ვაქცინების შესახებ
2024 წლის 10 სექტემბერს WHO-მ დაამტკიცა Cecolin® ვაქცინა ერთდოზიანი რეჟიმისთვის, რაც დიდად გაამარტივებს ვაქცინაციის პროცესს და შესაძლებელს ხდის, რომ უფრო მეტი ადამიანი მოიცვას. 2024 წლის 2 აგვისტოს კი WHO-მ პრეკვალიფიკაცია მიანიჭა მეხუთე HPV ვაქცინას, Walrinvax®, რომელიც ასევე ორდოზიანი რეჟიმით იქნება გამოყენებული.
ჯანმრთელობის დაცვის სტრატეგიები
ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მიზანია HPV-ის მასობრივი ვაქცინაცია და ვირუსის სრული გაქრობა იმავე გზით, როგორც ეს ერთხელ მოხდა ყვავილის ვირუსის შემთხვევაში. ჩვენ ყველას გვაქვს პასუხისმგებლობა, რომ ვაქცინაციის საჭიროება გავაცნობიეროთ და ჩვენი ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო ნაბიჯები გადავდგათ.
დასკვნა
ადამიანის პაპილომავირუსი (აპვ) შესაძლოა სერიოზული ჯანმრთელობის პრობლემების მიზეზი იყოს, მაგრამ ვაქცინაცია წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე ეფექტურ ხერხს მათი თავიდან აცილებისთვის. ვაქცინების ხელმისაწვდომობის გაზრდა და ჯანდაცვის სისტემების გაძლიერება მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვას.