ნუ ენდობით ამ 8 მავნე საკვებს მითს
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
ადამიანების დიდი ნაწილი ყოველდღე აკეთებს კვების არჩევანს მითად გავრცელებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით. მოდით, ერთად გავარკვიოთ — რომელი “ჭორები” უნდა დავივიწყოთ სამუდამოდ
⸻
1.„თევზი გაგაბრიყვებს“
თევზი ნამდვილად სასარგებლოა ტვინისა და გულის ჯანმრთელობისთვის — განსაკუთრებით ორაგული და სკუმბრია, მაგრამ ინტელექტს არ ზრდის. ჭკუა სწავლისა და განვითარების შედეგია, არა კონკრეტული საკვების.
⸻
2.„ყველი კოშმარებს იწვევს“
არანაირი მტკიცებულება არ არსებობს, რომ ყველი კოშმარებს იწვევს. ძილზე გავლენას უფრო მთლიანად თქვენი დღის რაციონი ახდენს, განსაკუთრებით ცხიმიანი და მძიმე საკვები ღამით.
⸻
3.„ყავისფერი კვერცხი ჯობს“
თეთრი და ყავისფერი კვერცხი ერთნაირად სასარგებლოა. განსხვავება მხოლოდ ქათმის ფერშია, კვებითი ღირებულება თითქმის იდენტურია.
⸻
4.„ქოქოსის წყალი ისეთივეა, როგორიც სანივთე ხსნარი“
ქოქოსის წყალი ნამდვილად დაგაელექტროებას და გაგაგრილებთ, მაგრამ არ არის სამედიცინო საშუალება. თუკი სითხის დაკარგვა გაქვთ (მაგალითად, დიარეის ან მაღალი სიცხის დროს), სპეციალური ხსნარები სჯობს.
⸻
5.„გვიან ჭამა გაგასუქებს“
ჭარბი წონა მოდის არა მხოლოდ ღამის ჭამისგან, არამედ მთლიანად დღიური ჭარბი კალორიებისგან. თუმცა, ღამის ჭამამ შეიძლება დაგიგვაროს ძილი ან შეგიქმნას მეტი სურვილი საჭმელზე.
⸻
6.„მარგარინი ჯობია კარაქს“
ზოგიერთი მარგარინი შეიცავს მავნე ცხიმებს, რომლებიც აუარესებს გულს და სისხლძარღვებს. ყურადღებით წაიკითხეთ შეფუთვა — აირჩიეთ მხოლოდ ის მარგარინი, რომელიც ტრანსცხიმებს არ შეიცავს.
⸻
7.„მიკროტალღა კლავს სასარგებლო ნივთიერებებს“
არა, სინამდვილეში მიკროტალღაში საჭმელი სწრაფად მზადდება და ხშირად უფრო მეტ სასარგებლო ნივთიერებას ინარჩუნებს, ვიდრე დიდხანს ხარშვისას. მთავარია, არ გადააცილოთ დრო.
⸻
8.„ნახშირწყლები მავნეა“
არასწორია. ჩვენი ტვინი და სხეული ენერგიას სწორედ ნახშირწყლებიდან იღებს. უბრალოდ, აირჩიეთ ჯანსაღი — ყავისფერი ბრინჯი, შვრია, პური მარცვლეულისგან და არა ტკბილეული ან თეთრი ფქვილი.
დასასრული — ჭამა ცოდნით ჯობია!
საკვებზე მითების დაჯერებამ შესაძლოა ზიანი მოგაყენოთ. მიიღეთ გადაწყვეტილება მხოლოდ სანდო სამეცნიერო ინფორმაციის საფუძველზე.
მეტი უახლესი და სანდო სამედიცინო ინფორმაცია იხილეთ ოფიციალურ პლატფორმაზე:
www.sheniekimi.ge – შენი ექიმი, შენი სივრცე, შენი ჯანმრთელობა.
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
წყაროები
1. მითი: თევზი გახდის გონიერად
სიმართლე: თევზი კარგია ტვინის ჯანმრთელობისთვის, მაგრამ IQ-ს არ ზრდის.
წყარო:
1. Gómez-Pinilla F. Brain foods: the effects of nutrients on brain function. Nat Rev Neurosci. 2008 Jul;9(7):568–78. doi:10.1038/nrn2421
2. მითი: ყველი კოშმარებს იწვევს
სიმართლე: ამის სამეცნიერო მტკიცებულება არ არსებობს.
წყარო:
2. Armitage R. The effects of dietary nutrients on sleep. Sleep Med Clin. 2007 Mar;2(1):97–104. doi:10.1016/j.jsmc.2006.11.004
3. მითი: ყავისფერი კვერცხი ჯანსაღია თეთრზე
სიმართლე: კვერცხების კვებითი ღირებულება იგივეა, მხოლოდ ქათმის ჯიშია განსხვავებული.
წყარო:
3. United States Department of Agriculture (USDA). Egg Nutrition Facts Database. https://fdc.nal.usda.gov/
4. მითი: ქოქოსის წყალი = გადასხმის სითხე (IV)
სიმართლე: ჰიდრატაციისთვის კარგია, მაგრამ არ ცვლის სამედიცინო ინტერვენციას.
წყარო:
4. Campbell-Falck D, Thomas T, Falck TM, Tutuo N, Clem K. The intravenous use of coconut water. Am J Emerg Med. 2000 Jan;18(1):108–11. doi:10.1016/S0735-6757(00)90062-7
5. მითი: ღამით ჭამა აწყებს წონაში მატებას
სიმართლე: წონა იზრდება ზედმეტი კალორიებისგან, არა ჭამის დროისგან.
წყარო:
5. Gluck ME, Venti CA, Salbe AD, Krakoff J. Nighttime eating: associations with body mass index, binge eating, and mood symptoms. J Eat Disord. 2008;15(2):133–43. doi:10.1080/10640260801890030
6. მითი: მარგარინი ჯანსაღია კარაქზე
სიმართლე: ზოგ მარგარინს აქვს ტრანსცხიმები, რაც საზიანოა.
წყარო:
6. Mozaffarian D, Katan MB, Ascherio A, Stampfer MJ, Willett WC. Trans fatty acids and cardiovascular disease. N Engl J Med. 2006 Apr;354(15):1601–13. doi:10.1056/NEJMra054035
7. მითი: მიკროტალღა ანადგურებს საკვებში ნივთიერებებს
სიმართლე: მიკროტალღა ხშირად უფრო მეტად ინარჩუნებს საკვების ღირებულებას, ვიდრე ხარშვა.
წყარო:
7. White BL, Howard LR, Prior RL. Processing and storage effects on monomeric anthocyanins, percent polymeric color, and antioxidant capacity of processed blueberry products. J Food Sci. 2011;76(1):H72–9. doi:10.1111/j.1750-3841.2010.01927.x
8. მითი: ნახშირწყლები მავნებელია
სიმართლე: სრულმარცვლოვანი ნახშირწყლები აუცილებელია ენერგიისა და ტვინის მუშაობისთვის.
წყარო:
8. Slavin JL. Dietary fiber and body weight. Nutrition. 2005;21(3):411–8. doi:10.1016/j.nut.2004.08.018
@highlight Giorgi Pkhakadze SheniEkimi.ge • შენი ექიმი
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
