როგორ უნდა მოიქცეს ბავშვი, თუ დაიკარგა? რჩევები მშობლებისთვის, მასწავლებლებისთვის და საზოგადოებისთვის
შესავალი:
ბავშვის დაკარგვა – სერიოზული სტრესი როგორც თავად ბავშვისთვის, ასევე მშობლისა და გარემომცველი საზოგადოებისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ მსგავსი შემთხვევები ხშირად სწრაფად ხდება, მნიშნელოვანია, მოზარდმა იცოდეს, როგორ უნდა მოიქცეს.
როგორ უნდა მოამზადოთ ბავშვი მსგავს ვითარებაში მოქცევისთვის და როგორ უნდა იმოქმედონ, თუკი დაკარგულ ბავშვს გადააწყდებიან.
რა უნდა იცოდეს ბავშვმა, თუ დაიკარგა?
არ გადაადგილდეს შემთხვევითი მიმართულებით
თუ ბავშვი შენიშნავს, რომ ოჯახის წევრებს ჩამორჩა, პირველი რაც უნდა გააკეთოს, იმავე ადგილას გაჩერებაა. გადაადგილება მხოლოდ ზრდის ალბათობას, რომ კიდევ უფრო დაიკარგოს.
იცოდეს მშობლების საკონტაქტო ინფორმაცია
შვილს აუცილებად უნდა ჰქონდეს დაზეპირებული მშობლის ტელეფონის ნომერი და მისამართი. უმჯობესია, ჩანთაში ჰქონდეს პატარა ბარათზე დაწერილი ეს ინფორმაცია – სახელი, გვარი, ტელეფონი.
დარეკოს 112-ში ან სთხოვოს დახმარება უფროსს
მოწიფული ბავშვი უნდა იყოს ინფორმირებული, რომ პრობლემის შემთხვევაში უნდა დარეკოს 112-ზე, ან სთხოვოს უფროსს (წარმოდგენილი სამსახურის მქონეს – პოლიციელს, დაცვას, ან ფორმიან პირს), რომ გამოიძახოს პატრული.
ხმამაღლა მიმართოს ახლობლის სახელით
ხალხმრავალ ადგილას დაკარგვისას ბავშვმა შეიძლება დაიძახოს იმ ადამიანის სახელი, ვისთან ერთადაც იყო. ეს ასევე ზრდის პოვნის შანსს.
არ ჩაჯდეს ტრანსპორტში უცხოსთან ერთად
მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა არ მიიღოს შეთავაზება გადაადგილების შესახებ უცნობი ადამიანისგან – ტრანსპორტით გადაადგილება ზრდის საფრთხეს.
როგორ უნდა მოამზადოს მშობელმა ბავშვი?
გაავარჯიშეთ კონკრეტული სცენარებით
დამატებითი კომუნიკაცია და სიმულაციური თამაშები საუკეთესო საშუალებაა ბავშვის ფსიქოლოგიური მზადებისთვის. მაგალითად: „როგორ უნდა მოიქცეს, თუ სკოლიდან გამოსულს დედა არ დაგხვდა?“
დაამზადეთ საკონტაქტო ბარათი
შვილის ჩანთაში უნდა იდოს ბარათი, რომელზეც იქნება მითითებული:
-
მშობლის სახელი და გვარი
-
ტელეფონის ნომერი
-
მისამართი
-
სკოლის დასახელება
განიხილეთ ყოველდღიური მარშრუტი
სანამ ბავშვი სკოლაში დამოუკიდებლად სიარულს დაიწყებს, ერთად გაიარეთ მარშრუტი რამდენჯერმე, დაარწმუნეთ, რომ იცის უსაფრთხო წერტილები – სად შეიძლება გაჩერდეს, ვინ შეიძლება ჰკითხოს რჩევა.
არ დააშინოთ – უთხარით სიმართლე თამაშით
ბავშვი არ უნდა შეშინდეს, არამედ დაზღვეული იყოს ცოდნით. სწავლის პროცესი უნდა წარიმართოს თამაშით – სთხოვეთ, ითამაშოს „მცირე დეტექტივი“, რომელიც სწორად გადაჭრის სიტუაციას.
„ბავშვმა აუცილებლად უნდა იცოდეს – არ იფიქროს, რომ გზა თავად იპოვოს. ეს არასწორია. ყველა მშობელმა უნდა იფიქროს იმაზე, რომ დაკარგვის გამოცდილება შესაძლოა ცხოვრების მანძილზე ტრამვად დარჩეს ბავშვს. ამიტომ, პრევენცია უმთავრესია.“
როგორ უნდა მოიქცეს გამვლელი, თუ დაკარგულ ბავშვს ხედავთ?
თუ შემთხვევით ნახეთ დაკარგული ბავშვი:
-
დაიმახსოვრეთ: არ ჩაერიოთ აგრესიულად. მშვიდად უთხარით –
„ნუ გეშინია, დაგეხმარები. ახლა პატრულს დავურეკავთ და მშობლებს ვიპოვით.“ -
ჰკითხეთ – სად ცხოვრობს, რომელ სკოლაში სწავლობს, რა ჰქვია დედას ან მამას. ეს ინფორმაცია უფრო ადვილად ახსენდებათ.
-
დაუკავშირდით 112-ს – ეს საუკეთესო გადაწყვეტილებაა.
-
თუ მახლობლად პოლიციელი ან დაცვაა – მიჰმართეთ მათ. ფორმიან პირებს ბავშვები მეტად ენდობიან.
სკოლასა და სახელმწიფოს როლი
სკოლები უსაფრთხოების განათლების სივრცედ
სპეციალისტები თვლიან, რომ სკოლებს უნდა ჰქონდეთ პასუხისმგებლობა მსგავსი ინფორმაციის სისტემატურად მიწოდებაზე. საგნები, როგორიცაა „მე და საზოგადოება“, ან სპეციალური პროგრამები – როგორიცაა „ექიმის საათი“, კარგი პლატფორმაა ამ თემების გასაშუალებლად.
სახელმწიფოს როლი არ უნდა შემოიფარგლოს მხოლოდ მშობლების იმედზე ყოფნით – საჭიროა სისტემური მიდგომა, მათ შორის, საგანმანათლებლო პროგრამების შექმნა/გაფართოება, რაც უზრუნველყოფს ბავშვების ცნობიერების ამაღლებას უსაფრთხოებაზე.
დასკვნა
ბავშვების უსაფრთხოება არ არის მხოლოდ ოჯახების საზრუნავი – ის მთელი საზოგადოების პასუხისმგებლობაა. რაც უფრო მეტად ვასწავლით მოზარდებს, როგორ უნდა იმოქმედონ რთულ სიტუაციებში, მით უფრო ნაკლები იქნება სტრესული და საშიში შემთხვევები. ბავშვებმა უნდა იცოდნენ – რა ქნან, ვის მიმართონ და როგორ არ დაიბნნენ, ხოლო უფროსებმა – როგორ დაეხმარონ.
გახსოვდეთ: სწორი ცოდნა = დაცული ბავშვი.
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
