ოთხშაბათი, იანვარი 22, 2025
მთავარი წაკითხვა

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციაში იმედოვნებენ, რომ აშშ ორგანიზაციიდან გასვლის გადაწყვეტილებას გადახედავს

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციაში იმედოვნებენ, რომ აშშ ორგანიზაციიდან გასვლის გადაწყვეტილებას გადახედავს
#post_seo_title

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია წუხს აშშ-ის პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილების გამო, ქვეყანა ორგანიზაციიდან გავიდეს. ამის შესახებ ნათქვამია ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

„ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია კრიტიკულ როლს ასრულებს მსოფლიოს მოსახლეობის ჯანდაცვისა და უსაფრთხოების დაცვაში, მათ შორის ამერიკელების, დაავადებების ძირეული მიზეზების აღმოფხვრით, უფრო ძლიერი ჯანდაცვის სისტემების შექმნით, ჯანდაცვის სფეროში საგანგებო სიტუაციების აღმოჩენით, პრევენციითა და მათზე რეაგირებით“, – ნათქვამია ორგანიზაციის განცხადებაში.

განცხადებაში აღნიშნულია, რომ აშშ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის დამფუძნებელი წევრია. ათწლეულების განმავლობაში აშშ-მა და ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ უამრავი სიცოცხლე გადაარჩინეს და დაიცვეს ამერიკელები და სხვები ჯანმრთელობის საფრთხეებისგან.

„ჩვენ ვიმედოვნებთ, რომ აშშ გადახედავს გადაწყვეტილებას და მოუთმენლად ველოდებით კონსტრუქციულ დიალოგში ჩართვას აშშ-სა და ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციას შორის პარტნიორობის შესანარჩუნებლად მსოფლიო მასშტაბით მილიონობით ადამიანის ჯანმრთელობისთვის და კეთილდღეობისთვის“, – ნათქვამია განცხადებაში.

ცნობისთვის, ინაუგურაციის შემდეგ დონალდ ტრამპმა ხელი მოაწერა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციიდან აშშ-ის გასვლის აღმასრულებელ განკარგულებას.

აშშ-მა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია დატოვა – რა გავლენა ექნება ამ გადაწყვეტილებას?

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
აშშ-მა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია დატოვა – რა გავლენა ექნება ამ გადაწყვეტილებას?
#post_seo_title

აშშ-მა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია დატოვა – რა გავლენა ექნება ამ გადაწყვეტილებას?

21-ე საუკუნეში ჯანდაცვის სისტემის გლობალური მენეჯმენტი უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (ჯანმო) ათწლეულებია, რაც პანდემიების, გლობალური კრიზისებისა და ჯანმრთელობის გაუმჯობესებისათვის ლიდერ ორგანიზაციად ითვლება. თუმცა, აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ორგანიზაციის დატოვების განკარგულება გამოსცა, რაც მნიშვნელოვან სიგნალს უგზავნის საერთაშორისო საზოგადოებას. რა შეიძლება იყოს ამ გადაწყვეტილების რეალური მიზეზები და შედეგები?
ფონის ინფორმაცია
აშშ, როგორც ჯანმოს ყველაზე მსხვილი ფინანსური კონტრიბუტორი, ორგანიზაციის ბიუჯეტში მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა. ოფიციალური ვაშინგტონის განმარტებით, ჯანმოს მიმართ უნდობლობა დაკავშირებულია კორონავირუსული პანდემიის მენეჯმენტის „არასწორ მიდგომასთან“ და ორგანიზაციის პოლიტიკურ მიუკერძოებლობასთან. მსგავსი ნაბიჯი პრეზიდენტ ტრამპს 2020 წელსაც გადადგმული ჰქონდა, თუმცა, ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ ეს გადაწყვეტილება გააუქმა.
ჯანმოდან გასვლის არგუმენტები ძირითადად ფინანსურ და პოლიტიკურ საკითხებზე დაფუძნებული იყო, თუმცა ეს არა მხოლოდ აშშ-ს, არამედ მთლიანად გლობალურ საზოგადოებასაც აისახება.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის მოსაზრებები
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე, აღნიშნავს:
„ჯანმოს დატოვება სერიოზულ გავლენას მოახდენს გლობალური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების გადაწყვეტაზე. მიუხედავად იმისა, რომ ორგანიზაციას მრავალი გამოწვევა აქვს, მისი როლი პანდემიების და ჯანმრთელობის კრიზისების მართვაში შეუცვლელია. ჩვენი მიზანი უნდა იყოს ჯანმოს გაძლიერება და არა მისი ნგრევა.“
პროფესორი ფხაკაძე ხაზს უსვამს, რომ ჯანმოს მუშაობა მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ დიდ ქვეყნებში, არამედ განვითარებად რეგიონებშიც, სადაც ჯანდაცვის სისტემების მხარდაჭერა გადამწყვეტია.
როგორ აისახება ეს საქართველოზე?
ჯანმოს მიერ გაცემული რეკომენდაციები, პროგრამები და ფინანსური მხარდაჭერა, მათ შორის ვაქცინაციის პროგრამები და სურსათის უსაფრთხოება, მნიშვნელოვანი იყო საქართველოსთვის. თუ გლობალური თანამშრომლობა დასუსტდება, მცირე ქვეყნებს გაუჭირდებათ გლობალურ დონეზე ჯანმრთელობის პრობლემების მოგვარება.
„საქართველოში ჯანდაცვის სისტემამ ბოლო წლების განმავლობაში დიდი ნაბიჯები გადადგა, თუმცა საერთაშორისო თანამშრომლობა აუცილებელია ჩვენი პროგრესისთვის. ჯანმოს მსგავს ორგანიზაციებთან პარტნიორობა შესაძლებლობას გვაძლევს, ვიქონიოთ წვდომა ყველაზე თანამედროვე რეკომენდაციებსა და პრაქტიკებზე,“ – აღნიშნავს ფხაკაძე.
რა უნდა გაკეთდეს?
პროფესორი ფხაკაძე მოუწოდებს გლობალურ საზოგადოებას ჯანმოს რეფორმირებისკენ:
„ჯანმოს აქვს გამოწვევები, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ორგანიზაციის სიძლიერე უნდა დავასუსტოთ. პირიქით, საჭიროა მისი რეფორმირება და გამჭვირვალობის გაზრდა. საქართველომ უნდა გააგრძელოს აქტიური მონაწილეობა გლობალურ ჯანმრთელობის პროცესებში და იყოს ინიციატივის ლიდერი რეგიონში.“
დასკვნა
აშშ-ის გადაწყვეტილება ჯანმოს დატოვების შესახებ გლობალურ დონეზე სერიოზულ დისკუსიას იწვევს. მნიშვნელოვანია, რომ მსოფლიო ერთობლივად იმუშაოს საერთაშორისო ორგანიზაციების გაძლიერებაზე და არა მათი დასუსტებაზე. საქართველოს მსგავს ქვეყნებს ჯანმოს მხარდაჭერა სჭირდებათ არა მხოლოდ პანდემიებთან გასამკლავებლად, არამედ ჯანმრთელობის გრძელვადიანი გამოწვევების გადასაჭრელადაც.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. ის არის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის დამოუკიდებელი ანგარიშვალდებულების პანელის ყოფილი წევრი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე, ჯანდაცვის სფეროში, მათ შორის საავადმყოფოების მართვის, ხარისხის გაუმჯობესების, კომპეტენციის სტანდარტებისა და საერთაშორისო ჯანდაცვის პროექტების განხორციელებაში.
ჰეშთეგები:
ციტირებული წყაროები:
1. World Health Organization. “About WHO.” https://www.who.int/about, Accessed: January 21, 2025.
2. Centers for Disease Control and Prevention. “Global Health.” https://www.cdc.gov/globalhealth, Accessed: January 21, 2025.
3. United Nations. “Sustainable Development Goals and Global Health.” https://www.un.org/sustainabledevelopment/health, Accessed: January 21, 2025.
4. The White House. “Press Briefing on WHO Withdrawal.” https://www.whitehouse.gov/statements, Accessed: January 21, 2025.
5. BBC News. “US Withdraws from WHO.” https://www.bbc.com/news/world, Accessed: January 21, 2025.

ცნობისთვის, ინაუგურაციის შემდეგ დონალდ ტრამპმა ხელი მოაწერა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციიდან აშშ-ის გასვლის აღმასრულებელ განკარგულებას.

როგორ მოვიქცეთ? – რეკომენდაციები CO-თი გამოწვეული უბედური შემთხვევების თავიდან ასაცილებლად

მიერ
admin
-
0
როგორ მოვიქცეთ? - რეკომენდაციები CO-თი გამოწვეული უბედური შემთხვევების თავიდან ასაცილებლად
#post_seo_title

CO-თი მოწამვლა და ბუნებრივი აირის აფეთქება: როგორ თავიდან ავიცილოთ უბედური შემთხვევები

როგორ უნდა თავიდან ავიცილოთ CO-თი მოწამვლა და ბუნებრივი აირის აფეთქება?

1. ღია წვის კამერიანი დანადგარები
“თბილისი ენერჯის” ტექნიკური დირექტორის მოადგილის, გიორგი ლეფსვერიძის თქმით, ღია წვის კამერიანი გაზის გამათბობლების გამოყენება უნდა აიკრძალოს. “ჩვენი მთავარი რეკომენდაცია ქსელიდან ღია წვის კამერიანი დანადგარების ამოღებაა,” – ამბობს ლეფსვერიძე. ექსპერტის განმარტებით, CO-თი ინტოქსიკაცია ძირითადად ღია წვის კამერიანი, არასწორად დამონტაჟებული დანადგარების გამოყენებით ხდება.

2. გაზის მოხმარების უსაფრთხოება
მეორე მნიშვნელოვანი რეკომენდაციაა, რომ სახლში გასვლის წინ გაზი აუცილებლად უნდა ჩაიკეტოს, რათა თავიდან აიცილოთ გაზის დაგროვება. უბედური შემთხვევები ორ ნაწილად იყოფა, CO-თი მოწამვლა, როდესაც ღია წვის კამერიანი გამათბობლები აყენია და მეორე, როდესაც კამფურა რჩება მოშვებული და დახურულ სივრცეში, ნაპერწკლის პროვოცირებით, აფეთქება ხდება. სოციალური პასუხისმგებლობა და ყურადღებაა მნიშვნელოვანი. როდესაც გაზს უყურადღებოდ დატოვებ მოშვებულს, შენს თავსაც აგდებ საფრთხეში და მთელს სამეზობლოსა და კორპუსსაც, ამიტომ სოციალური პასუხისმგებლობის გარეშე, მხოლოდ ჩვენ ვერაფერს გავხდებით”, – აცხადებს გიორგი ლეფსვერიძე.

3. გამათბობლების სწორი და უსაფრთხო გამოყენება
ზამთარში, როდესაც გამათბობლები აქტიურად გამოიყენება, გასათბობად საჭირო ოთახები უნდა განიავდეს, რათა თავიდან აიცილოთ CO-თი მოწამვლა. სახლებში დაბურული ფანჯრებით, და განიავების გარეშე გამათბობლის გამოყენება ხშირად ხდება უბედური შემთხვევების მიზეზი.

რატომ ხდება უბედური შემთხვევები ზამთარში?

როგორც გიორგი ლეფსვერიძე აღნიშნავს, 99% CO-თი მოწამვლის შემთხვევები ზამთარში ხდება. “როდესაც ირთვება გამათბობლები, იკეტება ფანჯრები, აღარ ნიავდება სახლები“. ზაფხულში კი ასეთი შემთხვევები თითქმის არ ხდება.

როგორ დავიცვათ უსაფრთხოება?

თბილისი ენერჯის თანამშრომლების გამოძახება გაზის დანადგარების ინსპექტირებისთვის ახლა უფასოა. კომპანიის ახალი კამპანიის ფარგლებში, მომხმარებელს შესაძლებლობა აქვს, რომ მათი გაზის სისტემები პროფესიონალებს შეამოწმებინონ, რაც მნიშვნელოვნად აადვილებს უსაფრთხოების უზრუნველყოფას.

დასკვნა:

სოციალური პასუხისმგებლობა და ყურადღება

მნიშვნელოვანია, რომ ყველა ადამიანს გაეცნოს გაზის უსაფრთხოების წესები. “სოციალური პასუხისმგებლობა და ყურადღება აუცილებელია,” – აღნიშნავს გიორგი ლეფსვერიძე. როცა ჩვენ არ ვითვალისწინებთ უსაფრთხოების ზომებს, საფრთხის ქვეშ ვაყენებთ არა მხოლოდ საკუთარ თავს, არამედ მთელი კორპუსის და სამეზობლოს უსაფრთხოებას.

„28 000 აბონენტს სახლში ჰქონდა ე.წ მკვლელი დანადგარი“ – ენერგოომბუდსმენის საგანგებო განცხადება

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
„28 000 აბონენტს სახლში ჰქონდა ე.წ მკვლელი დანადგარი“
#post_seo_title

შემოწმებული 300 000 აბონენტიდან 28 000 შემთხვევაში მომხმარებელთან ბუნებრივი აირის დანადგარი ჩაიხსნა. 28 ათას აბონენტს სახლში ჰქონდა ე.წ. მკვლელი დანადგარი, – ამის შესახებ ენერგოომბუდსმენის მოვალეობის შემსრულებელმა ნინო გულეიშვილმა პრესკონფერენციაზე განაცხადა.

ნინო გულეიშვილის თქმით, პოტენციური საშიშროება არსებობდა, რომ ე.წ. მკვლელ აპარატს დიდი ზიანი მიეყენებინა მომხმარებლისთვის.

„სოკარ ჯორჯია გაზმა” გადაამოწმა 300 ათასამდე აბონენტი, ამ 300 ათასი აბონენტიდან 28 000 შემთხვევაში მომხმარებელს ბუნებრივი აირის დანადგარი ჩაეხსნა. 28 ათას აბონენტს სახლში ჰქონდა ე.წ. მკვლელი დანადგარი. გვქონდა პოტენციური საშიშროება, რომ ამ დანადგარს ძალიან დიდი ზიანი მიეყენებინა მომხმარებლისთვის. ამას დამატებით, 6 ათას აბონენტთან გვქონდა ისეთი ვითარება, როდესაც შეუწყდათ ბუნებრივი აირის მიწოდება. გადავამოწმეთ, თუ ვინ იყვნენ ეს აბონენტები. კომპანიების განმარტებით, დანადგარის ჩახსნის მიუხედავად, ისევ დაგხვდათ დამონტაჟებული, რის გამოც შეუწყდათ გაზის მიწოდება. ზოგ შემთხვევაში კი მომხმარებელმა მოაწესრიგა დანადგარი”, – აღნიშნა გულეიშვილმა „მედიაცენტრ მთავარში”.

ვივამედის რადიოლოგიის სამსახურის ხელმძღვანელი მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი თინათინ წიქორიძე – რა არის აორტის ანევრიზმა და რამდენი სახისაა იგი?

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
ვივამედის რადიოლოგიის სამსახურის ხელმძღვანელი მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი თინათინ წიქორიძე - რა არის აორტის ანევრიზმა და რამდენი სახისაა იგი?
#post_seo_title

ვივამედის რადიოლოგიის სამსახურის ხელმძღვანელი მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი თინათინ წიქორიძე გვესაუბრება თემაზე:

რა არის აორტის ანევრიზმა და რამდენი სახისაა იგი?
აორტის ანევრიზმა საკმაოდ გავრცელებული დაავადებაა, რომელიც 65 წელს გადაცილებულ ყოველ მეოცე ადამიანში ვლინდება.განშრევებული ან გახეთქილი ანევრიზმა ადამიანისთვის სამწუხაროდ ხშირად ფატალურია. არსებობს აორტის დაზიანებული უბნის ხელოვნური სისხლძარღვთა პროტეზით ჩანაცვლება და საშიში გართულების თავიდან აცილება.
რა არის აორტა?
აორტა არის ყველაზე დიდი და მთავარი არტერია ადამიანის სხეულში. სისხლი აორტაში შედის გულიდან, შემდეგ, მრავალი არტერიული ტოტების მეშვეობით, ადამიანის ყველა ორგანოში. აორტა მიედინება გულიდან ზევით, ქმნის რკალს, შემდეგ ეშვება ქვემოთ, გადის გულმკერდის ღრუში (გულმკერდის აორტა) და მუცელში (მუცლის აორტა).თუ ანევრიზმის დიამეტრი 5 სმ-ზე მეტია, ასეთ შემთხვევაში,100 პაციენტიდან 25 პაციენტს ემუქრება ანევრიზმის გახეთქვა 8-9 წლის განმავლობაში. ამის რისკი იზრდება ანევრიზმის ზომასთან ერთად.
მცირე ანევრიზმის შემთხვევაში შესაძლოა ამ მომენტში ოპერაცია არ დაჭირდეს მაგრამ აუცილებელია პაციენტმა ყოველ 6 თვეში ერთხელ გაიაროს სხივური დიაგნოსტიკური გამოკვლევა. სიმპტომები :უმეტეს შემთხვევაში აორტის ანევრიზმული გაფართოვება შეიძლება ვითარდებოდეს რამდენიმე წელი, სანამ დაავადების რაიმე ნიშნები (სიმპტომები) გამოჩნდება. ანევრიზმის გამოვლინებები დამოკიდებულია აორტის რომელ მონაკვეთზეა დაზიანებული.
მუცლის აორტის ანევრიზმის სიმპტომები მოიცავს:
◦ პულსაციის შეგრძნებას მუცელში
◦ ყრუ მუცლის ტკივილს
◦ ზურგის ტკივილს
გულმკერდის აორტის ანევრიზმის სიმპტომები:
ტიპიური სიმპტომები მოიცავს ტკივილს (ჩვეულებრივ მაღალი ზურგის არეში), ხველას და ხიხინს. იშვიათ შემთხვევებში პაციენტს უვითარდება სისხლიანი ხველა სასუნთქ მილზე (ტრაქეაზე) ან ახლომდებარე სასუნთქ გზებზე ზეწოლის ან ეროზიის გამო.
აორტის CT-ის ძირითადი ჩვენებაა აორტის თანდაყოლილი და შეძენილი დაავადებები, როგორიცაა:
◦ აორტის ანევრიზმა
◦ აორტის დისექცია
◦ ინტრამურალური ჰემატომა
◦ აორტის კოარქტაცია ან განვითარების
სხვა ანომალიები
◦ აორტის განშრევება
◦ აორტის ანთებითი დაავადებები
◦ აორტაზე სხვადასხვა
რეკონსტრუქციული ოპერაციების შემდგომ მდგომარეობა ჩვენს განყოფილებაში შესაძლებელია როგორც ცალკე გულმკერდის აორტის და მისი ტოტების , ისევე მთლიანი აორტის დიაგნოსტიკური გამოკვლევის ჩატარება.

ბოთლის წყალი: ნამდვილად უსაფრთხოა თუ უბრალოდ ფასი დამატებით ხარისხზე?

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
დღეს ბოთლის წყლის მოხმარება მზარდი ტენდენციაა მთელ მსოფლიოში, მათ შორის საქართველოშიც.
#post_seo_title

ბოთლის წყალი: ნამდვილად უსაფრთხოა თუ უბრალოდ ფასი დამატებით ხარისხზე?

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე
დღეს ბოთლის წყლის მოხმარება მზარდი ტენდენციაა მთელ მსოფლიოში, მათ შორის საქართველოშიც. ბევრისთვის ბოთლის წყალი სიმბოლოა სისუფთავის, ხარისხისა და ჯანმრთელობის დაცვის, თუმცა, უნდა დავფიქრდეთ – რა ვყიდულობთ სინამდვილეში?
ბოთლის წყლის რეალური სურათი
ბოთლის წყლის ბაზარი გლობალურად მილიარდობით დოლარად ფასდება. 2021 წელს მსოფლიო ბაზრის ღირებულებამ 300 მილიარდ დოლარს გადააჭარბა (1). თუმცა, კვლევები ცხადყოფს, რომ ბოთლის წყალი ხშირად არ არის ბევრად უფრო სუფთა, ვიდრე ონკანის წყალი.
„ბოთლის წყლის შეძენისას ხშირად ვიხდით არა წყლის ხარისხისთვის, არამედ მისი შეფუთვისა და მარკეტინგისთვის. საჭიროა გავითვალისწინოთ, რომ ზოგიერთი ბოთლის წყალი, რეალურად, ონკანის წყლის გადამუშავებული ვარიანტია,“ – აღნიშნავს პროფესორი გიორგი ფხაკაძე.
პოტენციური რისკები ბოთლის წყალში
1. მიკროპლასტიკები:
კვლევებმა აჩვენა, რომ ბოთლის წყლის 90%-ზე მეტი მიკროპლასტიკების ნაწილაკებს შეიცავს. ეს ნაწილაკები შეიძლება მოხვდეს ორგანიზმში და სერიოზული გავლენა იქონიოს ჯანმრთელობაზე (2).
2. ქიმიური დამაბინძურებლები:
ბოთლის წყალში ზოგჯერ აღმოჩენილია ისეთი ქიმიური ნივთიერებები, როგორიცაა ბისფენოლი A (BPA), რომელიც დაკავშირებულია ენდოკრინულ დარღვევებთან (3).
3. გარემოს დაცვითი საკითხები:
ბოთლის პლასტმასის წარმოება და გადამუშავება დიდ ზიანს აყენებს გარემოს. საქართველოში, ყოველწლიურად, მილიონობით პლასტმასის ბოთლი ნაგავსაყრელებზე ხვდება, რაც მდგრადობის სერიოზული გამოწვევაა (4).
ონკანის წყალი საქართველოში
საქართველოში ონკანის წყლის ხარისხი ხშირად არ განიხილება. პროფესორი ფხაკაძე აღნიშნავს:
„ონკანის წყალი, ხშირ შემთხვევაში, უსაფრთხოა სასმელად, თუმცა საჭიროა მისი პერიოდული კონტროლი და საზოგადოებაში ცნობიერების ამაღლება. საქართველოში ონკანის წყლის ანალიზი უნდა გახდეს უფრო ხელმისაწვდომი და გამჭვირვალე.“
როგორ უნდა შევინარჩუნოთ ჯანმრთელობა და გარემო?
1. გადავამოწმოთ წყლის წყაროები: ბოთლის ან ონკანის წყლის მოხმარებისას მნიშვნელოვანია გავიგოთ, საიდან მოდის ეს წყალი.
2. გავზარდოთ ონკანის წყლის ნდობა: ვთხოვოთ ადგილობრივ მთავრობას რეგულარული კონტროლისა და გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა.
3. ვამციროთ პლასტმასის მოხმარება: გამოვიყენოთ მრავალჯერადი წყლის ბოთლები და ავირიდოთ ერთჯერადი პლასტმასის გამოყენება.
გლობალური და ადგილობრივი სტატისტიკა
გლობალური მონაცემებით, ყოველწლიურად 500 მილიარდზე მეტი პლასტმასის ბოთლი იწარმოება, რომელთაგან მხოლოდ 9% გადამუშავდება (5). საქართველოში მსგავსი სტატისტიკა ჯერ არ არსებობს, თუმცა ადგილობრივი კვლევები აჩვენებს, რომ ქალაქის მოსახლეობის დიდი ნაწილი ონკანის წყალს ბოთლის წყლით ანაცვლებს, რაც მიუთითებს საზოგადოებაში სანდოობის ნაკლებობაზე.
დასკვნა
ბოთლის წყალი ხშირად წარმოდგენილია როგორც ჯანმრთელობისთვის უკეთესი არჩევანი, თუმცა რეალური სურათი შესაძლოა სრულიად განსხვავებული იყოს. საქართველოში საჭიროა წყალმომარაგების ხარისხის კონტროლი და საზოგადოების უკეთ ინფორმირება.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, როგორც ჯანდაცვის სისტემის აქტიური მხარდამჭერი, განაგრძობს საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლებას და მდგრადი ჯანდაცვის პრინციპების პოპულარიზაციას. მისი სიტყვებით: „ჩვენ უნდა ვიზრუნოთ არა მხოლოდ ჩვენს ჯანმრთელობაზე, არამედ გარემოზე, რომელიც ჩვენი საერთო სახლია.“
წყაროები:
1. World Health Organization. Guidelines for Drinking-water Quality. 2021. https://www.who.int/publications/i/item/9789241549950
2. Orb Media. Plus Plastic: Microplastics Found in Global Bottled Water. 2020. https://orbmedia.org/…/plus-plastic-microplastics-found-in…
3. US Food and Drug Administration (FDA). Bisphenol A (BPA): Use in Food Contact Application. 2022. https://www.fda.gov/…/food-additives-petitions/bisphenol-bpa
4. UN Environment Programme. Plastic Pollution in the Global Environment. 2022. https://www.unep.org/resources/report/plastic-pollution
5. National Geographic. The World’s Plastic Pollution Crisis Explained. 2023. https://www.nationalgeographic.com/…/arti…/plastic-pollution

გადანერგვის შემდეგ მიღებული ახალი ცხოვრება: გულში დამალული მეხსიერება

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
გადანერგვის შემდეგ მიღებული ახალი ცხოვრება: გულში დამალული მეხსიერება
#post_seo_title

გადანერგვის შემდეგ მიღებული ახალი ცხოვრება: გულში დამალული მეხსიერება.

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
გულს იდუმალი ძალა აქვს – მისი ფიზიოლოგიური მნიშვნელობა ყველასთვის ცნობილია, მაგრამ რას უნდა ველოდოთ მაშინ, როდესაც სხვა ადამიანის გული ჩვენს სხეულში იწყებს მუშაობას? გულთან ერთად შეიძლება მეხსიერებაც ან პიროვნული თვისებები გადმოვიდეს?
ბოლო წლებში, გულისა და სხვა ორგანოების გადანერგვის შემდეგ, მრავალმა პაციენტმა აღნიშნა, რომ მათი ქცევა, გემოვნება და ზოგჯერ ხასიათიც შეიცვალა. ზოგი მათგანი ამბობს, რომ ახალი გული მათ ახალ მოგონებებსაც მოუტანა, რაც თითქოსდა დონორის ცხოვრების ნაწილად გრძნობს თავს.
საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის პერსპექტივა
გულსა და ადამიანის ქცევას შორის კავშირი დიდი ხანია, მეცნიერული კვლევებისა და დისკუსიების საგანია. ორგანოების გადანერგვა მკურნალობის მნიშვნელოვან საშუალებას წარმოადგენს და მრავალი სიცოცხლის გადარჩენაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს. საქართველოში ეს პროცედურა ჯერ კიდევ განვითარების ეტაპზეა, მაგრამ მისი პოტენციალი უზარმაზარია.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე აღნიშნავს:
“ორგანოების გადანერგვა არა მხოლოდ ფიზიკური გადარჩენაა, არამედ ადამიანის ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესების შანსიც. თუმცა, პაციენტების ფსიქოლოგიური ცვლილებების მიმართ სიფრთხილით უნდა მივუდგეთ. საჭიროა მეტი კვლევა იმის გასარკვევად, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია დონორის პიროვნული თვისებები ამ პროცესში.”
მსოფლიოს და საქართველოს მონაცემები
მსოფლიოში ყოველწლიურად ასიათასობით ორგანოს გადანერგვა ხდება. მაგალითად, აშშ-ში 2024 წელს ჩატარდა 39,000-ზე მეტი ორგანოს გადანერგვა (1). თუმცა, ასეთი მაღალი მაჩვენებლების მიუხედავად, დონორების რაოდენობა მაინც არ არის საკმარისი. საქართველოში ორგანოს გადანერგვის სტატისტიკა დაბალია: 2023 წელს მხოლოდ 50-ზე ნაკლები ასეთი ოპერაცია განხორციელდა (2).
რა ამბობს მეცნიერება?
ცნობილია, რომ ორგანოები, განსაკუთრებით გული, შეიცავენ ნერვულ ქსოვილებს, რომლებიც მეტწილად დაკავშირებულია ტვინის ფუნქციებთან. ეს ქმნის საფუძველს ჰიპოთეზისთვის, რომ გულს შეუძლია, გარკვეული სახით, “მეხსიერება” შეინახოს.
კვლევებმა აჩვენა, რომ ზოგი პაციენტი გემოვნების ცვლილებას, ახალი ინტერესების გაჩენას ან უცნაურ მოგონებებს განიცდის, რაც მათი დონორების ცხოვრებას უკავშირდება (3). თუმცა, აღნიშნული ეფექტების მეცნიერული საფუძველი ჯერ კიდევ განხილვის პროცესშია.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე კიდევ ერთხელ ხაზს უსვამს:
“მნიშვნელოვანია, პაციენტები და საზოგადოება ინფორმირებული იყვნენ შესაძლო ცვლილებების შესახებ. ორგანოს გადანერგვა რთული პროცესი და დიდი პასუხისმგებლობაა როგორც ექიმებისთვის, ისე პაციენტებისთვის.”
რა უნდა ვიცოდეთ საქართველოში?
ორგანოების გადანერგვა საქართველოში განვითარების საწყის ეტაპზეა და საჭიროა საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება. ეს მოიცავს როგორც დონორობის წახალისებას, ასევე პაციენტების ფიზიკური და ფსიქოლოგიური მხარდაჭერის სისტემის განვითარებას.
დასკვნა
გულის გადანერგვის პროცესი გაცილებით უფრო მეტია, ვიდრე ფიზიკური ოპერაცია. ეს არის გზა სიცოცხლის გადასარჩენად და იმავდროულად ადამიანის ფსიქოლოგიური და ემოციური სამყაროს გასაძლიერებლად.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი, აქტიურად მუშაობს საქართველოში ჯანდაცვის სისტემის გაუმჯობესებისთვის. მისი მიზანია, ქართველმა პაციენტებმა მიიღონ მაღალი ხარისხის მომსახურება, რომელიც ეყრდნობა თანამედროვე მეცნიერებას, ინოვაციებს და ჰუმანურობას.
References:
1. Organ Procurement and Transplantation Network. National Data. Available at: https://optn.transplant.hrsa.gov
2. საქართველოს ორგანოების გადანერგვის ცენტრი. 2023 წლის ანგარიში.
3. Pearsall P, Schwartz G, Russek L. Changes in Heart Transplant Recipients. Journal of Medicine and Health Research. 2020.

ივანე ჩხაიძე მშობლებს აფრთხილებს

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
ივანე ჩხაიძე მშობლებს აფრთხილებს
#post_seo_title

ყივანახველას შემთხვევების მატება და გამოტოვებული ვაქცინები: როგორ განვახორციელოთ დაგვიანებული ვაქცინაცია

საქართველოში ყივანახველას შემთხვევების რაოდენობა 2024 წელს მნიშვნელოვნად გაიზარდა, რაც დაკავშირებულია გამოტოვებულ ვაქცინებთან. ათასობით ბავშვი რჩება აუცრელი, რაც სერიოზულ საფრთხეს წარმოადგენს მათი ჯანმრთელობისთვის. სპეციალისტების აზრით, პანდემიის პერიოდში ვაქცინაციის განაკვეთი შემცირდა, რამაც გამოიწვია სხვადასხვა ვირუსული დაავადებების ზრდა, მათ შორის – ყივანახველა, წითელა, წითურა და ყბაყურა.

თუ თქვენი შვილი ვერ დაეწია ვაქცინაციის კალენდარს, ნუ ინერვიულებთ!

როგორც იაშვილის სახელობის ბავშვთა საავადმყოფოს სამედიცინო დირექტორი, პროფესორი ივანე ჩხაიძე აცხადებს, ვაქცინაციის გადაცილება არ ნიშნავს, რომ ამით აუცილებელია იმუნიზაცია უარყოფილი იყოს. პირიქით, ვაქცინაცია ყოველთვის შესაძლებელია, მიუხედავად იმისა, თუ რომელ ეტაპზე დარჩა ბავშვი ან ზრდასრული პირი ვაქცინაციის კალენდარში.

როგორ დავგეგმოთ დაგვიანებული ვაქცინაცია?

იმისათვის, რომ ბავშვმა ან ოჯახის სხვა წევრმა მიიღოს გამოტოვებული ვაქცინები, მნიშვნელოვანია დროულად მიმართოთ იმუნიზაციის ექიმს. სპეციალისტი შეძლებს ინდივიდუალურად მოარგოს ვაქცინაციის კალენდარი და საჭირო ვაქცინები გაკეთდეს. თითქმის ყველა ვაქცინას გაკეთება შეიძლება მოგვიანებით, გამოტოვებული ვაქცინები კი შესაძლოა რამდენიმე სესიად გაკეთდეს.

რატომ არის მნიშვნელოვანია ვაქცინაციის გაკეთება?

ყივანახველას და სხვა ვირუსული დაავადებების გავრცელებამ შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული გართულებები, რომლებიც სიცოცხლისთვის საშიში იქნება. სწორედ ამიტომ, ვაქცინაცია არის მნიშვნელოვანი ნაბიჯი ბავშვების და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის მიმართულებით.

 ვაქცინაცია არასოდეს არის გვიან!

ვაქცინაცია მნიშვნელოვან როლს თამაშობს, რათა დაცული იყოს ბავშვები ყივანახველას, წითელას, წითურასა და ყბაყურას გამომწვევი ვირუსებისგან. არ აქვს მნიშვნელობა, თუ რამდენი დრო გავიდა ვაქცინაციის კალენდარიდან, აუცილებელია სერიოზულად მოეკიდოთ იმუნიზაციის პროცესს.

საუბარია მთელ ოჯახზე – ვაქცინაცია არ არის მხოლოდ ბავშვებისთვის!

თუ თქვენმა შვილმა ან ოჯახის სხვა წევრმა გამოტოვა ვაქცინაცია, ნუ დაუშვებთ იმას, რომ ჯანმრთელობის რისკი გაიზრდება. დროული მოქმედებით შესაძლებელია ყველა გამოტოვებული ვაქცინის ჩატარება, რაც მნიშვნელოვნად შეამცირებს სერიოზულ დაავადებათა განვითარების ალბათობას.

დროული ვაქცინაცია: როგორ და სად?

თქვენ შეგიძლიათ მიმართოთ ვაქცინაციის კაბინეტს, სადაც სპეციალისტები დაგეხმარებიან თქვენს შვილსა და ოჯახის სხვა წევრებს.

ნუ გადადებთ თქვენი ოჯახის ჯანმრთელობას!

თქვენი შვილი ან ოჯახის სხვა წევრი შეიძლება იყოს იმუნიზაციის აუცილებელი სარეაბილიტაციო ეტაპზე. მიმართეთ ვაქცინაციის კაბინეტს და მიიღეთ საჭირო ვაქცინები და შანსი, რომ თავიდან აიცილოთ დაავადებების რისკები. როდესაც ვაქცინაციის დრო მოვა, ნუ დაკარგავთ შანსს.

ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციამ საქართველო მალარიისგან თავისუფალ ქვეყნად გამოაცხადა

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციამ საქართველო მალარიისგან თავისუფალ ქვეყნად გამოაცხადა
#post_seo_title ფოტო: ჯანდაცვის სამინისტრო

გილოცავ საქართველო. ამ მიღწევას უნდა ვუმადლოდეთ მდგრად ინვესტიციას, ჯანდაცვის მუშაკების, თავდადებულ და მიზანმიმართულ ძალისხმევას პრევენციისკენ, ადრეულ გამოვლენას და ეფექტურ გამკლავებას მალარიის ყველა შემთხვევასთან – საქართველოს, მალარიისაგან თავისუფალი ქვეყნის სტატუსის სერტიფიკატის მინიჭება ჯანმოს ევროპის რეგიონული ბიუროს დირექტორმა ჰანს კლუგემ მიულოცა, – ინფორმაციას ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ავრცელებს.

„აღნიშნული სერტიფიცირება იმ შემთხვევაში გაიცემა, თუ დადასტურდება, რომ ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე, მალარიის გადაცემის ჯაჭვი გაწყვეტილია, სულ მცირე, უკანასკნელი 3 წლის განმავლობაში.

როგორც ჯანდაცვის მინისტრმა მიხეილ სარჯველაძემ აღნიშნა, მალარიისგან თავისუფალ ქვეყნად გამოცხადება საქართველოს ჯანდაცვის სისტემის მდგრადობის მორიგი აღიარებაა. მისივე განცხადებით, ეს წარმატება ნიშნავს, რომ საქართველოს შესწევს უნარი, მნიშვნელოვან და სერიოზულ გამოწვევებს გაუმკლავდეს.

საქართველოს მალარიისგან თავისუფალ ქვეყნად გამოცხადებას, ასევე, გამოეხმაურა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის საქართველოს წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი. სილვიუ დომენტეს თქმით, ეს იყო უზარმაზარი ინვესტიცია და დიდი შრომა, მალარიის გამოვლენის, დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის მიმართულებით.

ქვეყნის ადგილობრივი მალარიისგან თავისუფლად აღიარებისა და ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის სერტიფიცირების მისაღებად, საქართველომ, განაცხადი 2024 წლის აგვისტოში გააკეთა“, – აღნიშნულია გავრცელებულ ინფორმაციაში.

როგორ რეაგირებდნენ უძველესი ქრისტიანები პანდემიებზე და როგორია საქართველოს გამოცდილება

მიერ
SheniEkimi.ge
-
0
როგორ რეაგირებდნენ უძველესი ქრისტიანები პანდემიებზე და როგორია საქართველოს გამოცდილება
გიორგი ფხაკაძე

როგორ რეაგირებდნენ უძველესი ქრისტიანები პანდემიებზე და როგორია საქართველოს გამოცდილება

პანდემიები კაცობრიობის ისტორიაში უდიდეს გამოწვევებს ქმნიდა. მეორე და მესამე საუკუნეებში, როდესაც სამედიცინო ცოდნა მინიმალური იყო და დაავადებების წარმოშობა უცნობი რჩებოდა, ორი დიდი პანდემია წალეკავდა რომის იმპერიას: ანტონინის ჭირი (165–189 წწ.) და კიპრიანის ჭირი (249–262 წწ.). მიუხედავად მაშინდელი რთული პირობებისა, ქრისტიანები ავლენდნენ სოლიდარობას, ზრუნავდნენ ავადმყოფებზე და ცდილობდნენ, დაეცვათ თავიანთი რწმენის პრინციპები.
როგორ რეაგირებდნენ ისინი? და როგორ შეიძლება ეს გამოცდილება თანამედროვე გამოწვევებზე გადმოვიტანოთ?
ისტორიული ფონი: ქრისტიანები პანდემიების დროს
ანტონინის ჭირი სავარაუდოდ ყვავილის ვირუსით იყო გამოწვეული და დღეში 2,000-მდე ადამიანის სიცოცხლეს იწირავდა რომში. მეორე პანდემია, კიპრიანის ჭირი, შესაძლოა ებოლას მსგავსი ვირუსით იყო გამოწვეული და დღეში 5,000 კაცის სიცოცხლეს ართმევდა.
ამ მძიმე დროს ქრისტიანთა სოლიდარობა გამოიხატებოდა:
• ზრუნვა ავადმყოფებზე: კართაგენის ეპისკოპოსი კიპრიანი მოუწოდებდა ეკლესიას, ზრუნვა გაეწიათ როგორც ქრისტიანებისთვის, ისე არაქრისტიანებისთვის. ეს ქმედება საზოგადოებრივი პასუხისმგებლობის გამოხატულება იყო.
• საკუთარი თანამორწმუნეების მხარდაჭერა: ალექსანდრიის ეპისკოპოს დიონისე განსაკუთრებით ხაზს უსვამდა ქრისტიანების ერთიანობას კრიზისის დროს.
ამ ქმედებებმა ხელი შეუწყო ქრისტიანობის გავრცელებას რომის იმპერიაში.
ქრისტიანობის გაკვეთილები პანდემიების დროს
უძველესი ქრისტიანების ქმედებებმა აჩვენა:
1. სოლიდარობა და სერვისის პრინციპი: ავადმყოფების მხარდაჭერა რწმენის პრინციპებს ეფუძნებოდა.
2. პასუხისმგებლობა საზოგადოების მიმართ: ქრისტიანები ხშირად ცდილობდნენ, არაქრისტიანებისთვისაც დახმარება გაეწიათ, რითაც მაგალითი გახდნენ სხვებისთვის.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„პანდემია ყოველთვის გვახსენებს, რომ საზოგადოებრივი ჯანმრთელობა მხოლოდ სამედიცინო სისტემის საკითხი არაა — ის მორალურ და სოციალურ პასუხისმგებლობასაც მოითხოვს. ჩვენი გაკვეთილი ისტორიიდან სწორედ ეს არის: სოლიდარობა და განათლება გადამწყვეტია.“
ქართველი მართლმადიდებლური ეკლესიის როლი COVID-19-ის დროს
COVID-19-ის პანდემიის დროს საქართველოს მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ მნიშვნელოვანი მხარდაჭერა გამოუცხადა საზოგადოებას. ეკლესიამ:
1. დააწესა რეკომენდაციები: მრევლს მოუწოდა, დაეცვათ პანდემიის პრევენციის ზომები, როგორიცაა სოციალური დისტანცია და ჰიგიენის წესების დაცვა.
2. საზოგადოებრივი მხარდაჭერა: ეკლესიები აქტიურად თანამშრომლობდნენ ჯანდაცვის სამინისტროსთან, რაც ხელს უწყობდა ინფორმაციის სწორად გავრცელებას.
3. მოხალისეობრივი დახმარება: მრავალი ტაძარი ჩართული იყო ავადმყოფებისა და მოწყვლადი ჯგუფების მხარდაჭერაში.
ეს გამოცდილება აჩვენებს, რომ სულიერი ლიდერების ჩართულობა კრიზისების დროს მნიშვნელოვან როლს ასრულებს.
საქართველო ხშირად წარმოაჩენს სოლიდარობის კულტურას კრიზისების დროს. მაგალითად, COVID-19-ის პანდემიის დროს, სამედიცინო პერსონალის, მთავრობისა და საზოგადოების ერთობლივმა ძალისხმევამ თავიდან აიცილა უფრო მძიმე შედეგები.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„საქართველოს მაგალითი ნათლად აჩვენებს, რომ მცირე ქვეყანაც კი, სოლიდარობისა და ერთიანობის გზით, შეუძლია წარმატებით გაუმკლავდეს გლობალურ გამოწვევებს. მთავარია, ხალხმა და ლიდერებმა გააგრძელონ განათლება და პრევენციისკენ მიმართული ძალისხმევა.“
დასკვნა
ისტორია გვასწავლის, რომ საზოგადოებრივი ჯანმრთელობა მხოლოდ მედიცინის სფეროს არ ეხება. აუცილებელია, ყველამ ერთად ვიმუშაოთ, რათა საქართველოს და მსოფლიოს მომავალში უკეთ დავიცვათ ჩვენი საზოგადოება.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. ის არის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის დამოუკიდებელი ანგარიშვალდებულების პანელის ყოფილი წევრი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე, ჯანდაცვის სფეროში, მათ შორის საავადმყოფოების მართვის, ხარისხის გაუმჯობესების, კომპეტენციის სტანდარტებისა და საერთაშორისო ჯანდაცვის პროექტების განხორციელებაში.
References
1. Flexsenhar M. Ancient Christians and pandemics. Oxford Research Encyclopedia of Religion. Published May 27, 2020. Accessed January 20, 2025. https://oxfordre.com/religion
2. Harper K. The Fate of Rome: Climate, Disease, and the End of an Empire. Princeton University Press; 2017.
3. Stark R. The Rise of Christianity. HarperCollins; 1997.
4. World Health Organization (WHO). Public health responses to pandemics. Accessed January 20, 2025. https://www.who.int
5. საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის განცხადებები COVID-19 პანდემიის დროს. საქართველოს საპატრიარქოს ოფიციალური ვებგვერდი. Accessed January 20, 2025. https://patriarchate.ge
123...644გვერდი 1 of 644

ბოლო სიახლეები

პოპულარული ამბები

კატეგორიები

ჩვენ შესახებ

info@accreditation.ge
ჩვენ შესახებ / რეკლამა / კონტაქტი

გამოგვყევი სოციალურ ქსელებში

© SheniEkimi.ge

Verified by MonsterInsights