ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის (NYU) მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ მახსოვრობაზე შეიძლება თითოეული უჯრედი იყოს პასუხისმგებელი.
როგორც აღმოჩნდა, ჩვენი ტვინი არ არის ერთადერთი ადგილი, სადაც მოგონებები იქმნება და ინახება.
მეცნიერების ახალი კვლევა ნიუ-იორკის უნივერსიტეტში (NYU) აჩვენებს, რომ ტვინით დამახსოვრებელი უჯრედების გარდა, სხეულის სხვა უჯრედებიც მონაწილეობენ მახსოვრობის პროცესებში. მკვლევარები, რომლებიც მუშაობდნენ ნიკოლაი კუკუშკინის ხელმძღვანელობით, ირწმუნებიან, რომ მეხსიერების პროცესი არ არის შემოფარგლული მხოლოდ ტვინით, არამედ მთელი სხეულით, რაც შეიძლება ჰქონდეს, იმპორტიორი როლი როგორ ემსახურება ჩვენს უნარს სწავლას და ინფორმაციის შენარჩუნებას.
“მეხსიერებაზე პასუხისმგებელი მხოლოდ ტვინი არ არის. სწავლა და დამახსოვრება ძირითადად დაკავშირებულია მხოლოდ ტვინთან და ტვინის უჯრედებთან, მაგრამ ჩვენი ახალი კვლევა აჩვენებს, რომ სხეულის სხვა უჯრედებსაც შეუძლიათ ისწავლონ და შექმნან მოგონებები“, – ამბობს ნეირომეცნიერი ნიკოლაი კუკუშკინი.
მახსოვრობის ფენომენი – ტვინი და სხეულის სხვა უჯრედები
კვლევის მიხედვით, ტვინში არსებული უჯრედები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან მეხსიერებაზე, არ არიან ერთადერთი, რომლებიც ამ პროცესში აქტიურად მონაწილეობენ. ეს აღმოჩენა მნიშვნელოვან გავლენას მოახდენს ფსიქოლოგიასა და ნეირომეცნიერებაში, რადგან შესაძლოა აღმოჩნდეს, რომ სხვა უჯრედებსაც აქვთ უნარი შეისწავლონ და შექმნან გონებრივი პროცესები. კვლევის ავტორები აღნიშნავენ, რომ ეს ფენომენი შეიძლება არსებობდეს თითქმის ყველა ცოცხალ ორგანიზმში.
“მასობრიული სივრცის ეფექტი” – ახალი ფენომენი მეხსიერებაში
კვლევით გაირკვა, რომ ტვინის უჯრედების გარდა, სხეულის სხვა უჯრედებიც მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ მახსოვრობის ფორმირებაში, და ეს პროცესები შეიძლება გამოიხატოს „მასობრიული სივრცის ეფექტში“, რომელიც შეიძლება აღმოჩნდეს ყველა უჯრედის ფუნქციის ნაწილი.
მახსოვრობა მთელ სხეულში
როგორც კუკუშკინი განმარტავს, მეხსიერება არ უნდა აღიქმებოდეს მხოლოდ ტვინით. სხეულში არსებული სხვა უჯრედებიც ეხმარებიან იმ პროცესში, რომელიც ჩვენ საშუალებას გვაძლევს შევინარჩუნოთ და შევიძინოთ ახალი ცოდნა. მაგალითად, ახალმა აღმოჩენამ შესაძლოა გვაცნობოს, სხეულის სხვა ნაწილები, როგორიცაა პანკრეასი, გავლენას ახდენენჩვენი მეხსიერების ფუნქციონირებაზე, რადგან ისინი ასევე ახდენენ სხვადასხვა ფიზიოლოგიურ პროცესებში ჩარევას, რომელიც დაკავშირებულია მახსოვრობასთან.
რა მნიშვნელობა აქვს ამ აღმოჩენას?
მეცნიერების ახალმა აღმოჩენამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს მრავალ სფეროში: მეხსიერების დაკარგვა და სხვადასხვა მენტალური დარღვევები, ასევე ჯანმრთელობის ახალი თვალსაზრისი და რევოლუციური მიდგომები იმის გასარკვევად, თუ როგორ უნდა მოხდეს ინტეგრაცია ტვინსა და სხეულის სხვა ნაწილებს შორის. ამას შეუძლია ახალი იმედები მოგვცეს როგორც კლინიკური, ასევე ექსპერიმენტული კვლევებისათვის, რომლებიც მიზნად ისახავს მეხსიერების გაუმჯობესებას.
კვლევის ავტორების თქმით, ქიმიური აქტივობის მრავალჯერადი ციკლი (განმეორებითი ქცევა) არის ის, რაც ნეირონებს შორის მეხსიერების ფორმირების პროცესს იწვევს. ამ ფენომენს “მასობრივი სივრცის ეფექტს“ უწოდებენ და თითქმის ყველა ცოცხალ ორგანიზმში არსებობს
კვლევის ავტორი გვირჩევს, რომ “ჩვენს სხეულს უფრო მეტად მივენდოთ.“
“მაგალითად, იფიქრეთ იმაზე, თუ რა ახსოვს ჩვენს პანკრეასს ჩვენი წარსული კვების გამოცდილებიდან. ახალი მახსოვრობის გააქიურებამ შეიძლება მოგცეთ სისხლში გლუკოზის ჯანსაღი დონის შენარჩუნების შესაძლებლობა და სხვა დადებითი ტენდენციები,“ -წერს მეცნიერი.
მასალის გამოყენების პირობები
