ორსულობის პერიოდში ქალის სხეული სერიოზულ ცვლილებებს განიცდის და გამონაკლისი არც ტვინია. ამის დასტურად ამერიკელმა ნეირომეცნიერებმა პირველი დეტალური “რუკა” შექმნეს, რომელიც ფეხმძიმობის სხვადასხვა ეტაპზე ამ ორგანოს მდგომარეობას გვიჩვენებს.
ორსულობის პერიოდი ქალის სხეულისათვის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და რთული პერიოდია. ამ პროცესში როგორც ფიზიკური, ისე ფსიქოლოგიური ცვლილებები ხდება. ამერიკელი ნეირომეცნიერების მიერ ჩატარებული ახალი კვლევა ადასტურებს, რომ ორსულობის განმავლობაში ტვინი მნიშვნელოვან ცვლილებებს განიცდის.
ეს მონაცემები ახალბედა დედის ტვინის გამოსახულებებს ეყრდნობა, რომლებიც დაორსულებამდე, ორსულობის დროს და ბავშვის გაჩენის შემდეგაა გადაღებული. სპეციალისტებმა შენიშნეს, რომ ნაყოფის განვითარების პარალელურად ცენტრალურ ნერვულ სისტემაში რუხი ნივთიერების რაოდენობა შემცირდა, თეთრი ნივთიერების შემადგენელ ნეირონებს შორის კავშირი კი ბოლო ორ ტრიმესტრში გაუმჯობესდა. ცნობილია, რომ ამგვარი ბალანსი ტვინში ინფორმაციის უფრო ეფექტიანად მიმოცვლას უწყობს ხელს.
კვლევის მიზანი და მეთოდოლოგია
კვლევის ფარგლებში, სპეციალისტებმა შეისწავლეს 38 წლის ქალი, რომელიც ხელოვნური განაყოფიერების საშუალებით დაორსულდა. მას 26-ჯერ ჩაუტარდა ტვინის მაგნიტურ-რეზონანსული სკანირება, რომლის ანალიზმაც გამოავლინა ორსულობის გავლენა ტვინის სტრუქტურაზე.
ტვინის ცვლილებები ორსულობის დროს
კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ ორსულობის პერიოდში ქალის ტვინში რუხი ნივთიერების მოცულობა 4%-ით შემცირდა. თუმცა, ორსულობის დასრულების შემდეგ, რუხი ნივთიერების მოცულობა ნორმას დაუბრუნდა. ასევე, აღინიშნა, რომ ტვინის თეთრი ნივთიერების ნეირონებს შორის კავშირი იყო და გაუმჯობესდა, რაც ხელს უწყობს ინფორმაციის უფრო ეფექტურ მიმოცვლას.
ტვინის ელასტიურობა და ჰორმონალური ცვლილებები
„კვლევებმა აჩვენა, რომ ტვინი უფრო ელასტიურია, ვიდრე ადრე ვვარაუდობდით“, — განაცხადა ნეირომეცნიერმა ემილი ჯეიკობსმა. ორსულობის პროცესში ჰორმონების, როგორიცაა ესტროგენი და პროგესტერონი, ზრდამ შესაძლოა ტვინის გარკვეული ნაწილების ფუნქციონირება შეცვალოს.
ინფორმაცია ქალების კვლევის შესახებ
არსებობს ნაკლები კვლევა ქალების ტვინის ცვლილებების შესახებ ორსულობის დროს, რადგან ისტორიულად ბიოსამედიცინო კვლევებში ქალები ნაკლებად იყვნენ წარმოდგენილი. თუმცა, გასულ წლებში ჩატარებული კვლევები გვიჩვენებს, რომ ორსულობის პერიოდში ქალის ტვინში რუხი ნივთიერების შემცირება და ჰორმონალური ცვლილებები წარმოიქმნება.
ფსიქოლოგიური გავლენები
მკითხველები შესაძლოა დაინტერესდნენ, თუ როგორ მოქმედებს ეს ცვლილებები დედის ქცევაზე. მღრღნელების მაგალითზე, მშვენიერი თავისებურება ჩანს, როცა დედები უფრო მგრძნობიარენი ხდებიან მათი ნაშიერის მიმართ. თუმცა, ადამიანის ფიზიოლოგია გაცილებით რთულია, ამიტომ ზუსტი პასუხები ჯერ კიდევ არ არსებობს.
ავტორები ამბობენ, რომ ორსულობის თანმდევი ნეირობიოლოგიური პროცესების შესახებ ბევრი რამ არ ვიცით, რისი მიზეზიც ისაა, რომ ბიოსამედიცინო კვლევებში ქალებს დიდი ყურადღება არასდროს ექცეოდა. რაც შეეხება ახალ კვლევას, მის ფარგლებში 38 წლის ქალი შეისწავლეს, რომელიც ხელოვნური განაყოფიერების გზით დაორსულდა. მას საერთო ჯამში ტვინის მაგნიტურ-რეზონანსული სკანირება 26-ჯერ ჩაუტარდა. გამოსახულებების ანალიზმა აჩვენა, რომ ორსულობისას მისი ტვინის 80%-ში რუხი ნივთიერება დაახლოებით 4%-ით შემცირდა, მაგრამ ბოლოს ისევ ნორმას დაუბრუნდა.
თითქმის ასეთივე ცვლილებები მიმდინარეობს სქესობრივი მომწიფების დროსაც. უცნობია, ზემოქმედებს თუ არა ეს ქალის ქცევაზე, რისი დადგენაც ცხოველთა მაგალითზეც ძნელია, რადგან აქაც უფრო მეტად მამრები არიან გამოკვლეული. ამის მიუხედავად, მღრღნელებში მაკეობისას ესტროგენისა და პროგესტერონის მოზღვავებაა დაფიქსირებული, რაც ტვინის ჰიპოთალამუსს ისე ცვლის, რომ ნაშიერის სუნისა და ხმის მიმართ დედის მგრძნობელობას ზრდის. შესაძლოა, იგივე ხდებოდეს ადამიანებშიც, მაგრამ ჩვენი ფიზიოლოგია ბევრად რთულია.
ორსულობის დროს ქალის ტვინი განიცდის მნიშვნელოვან ცვლილებებს, რამაც შეიძლება გააძლიეროს დედობრივი ინსტინქტები და გააუმჯობესოს კოგნიტური ფუნქცია მიუხედავად იმისა, რომ უფრო მეტი კვლევა არის საჭირო ამ პროცესების უკეთესი გაგებისთვის, არსებული მონაცემები გვიჩვენებს, რომ ორსულობა არა მხოლოდ სხეულზე, არამედ ტვინზე და ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზე დადებით გავლენას ახდენს.
მასალის გამოყენების პირობები
