კოვიდი გრიპი არ არის: 2024 წლის რეალური რისკების გააზრება, 2024 წლის 9 ოქტომბერი, თბილისი, საქართველო ირინა დათაშვილი, Sheniekimi.ge
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარის, შეხედულებები 2024 წლისთვის ერთ რამეზე ნათელია:
კოვიდი გრიპი არ არის. მიუხედავად იმისა, რომ სამედიცინო სფეროს ზოგიერთმა წარმომადგენელმა პანდემიის დასაწყისში კოვიდის შედარება გრიპთან გააკეთა, მონაცემები ცხადყოფს, რომ კოვიდ-19 ბევრად უფრო საშიშია როგორც მოკლევადიან, ისე გრძელვადიან შედეგებში.
1. მონაცემები:
კოვიდი vs გრიპი მონაცემები შთამბეჭდავია.
დანიაში, 2022 წლის მაისიდან 2024 წლის ივნისამდე პერიოდში, კოვიდმა გამოიწვია 24,687 ჰოსპიტალიზაცია და 2,393 გარდაცვალება, მაშინ როდესაც გრიპმა მხოლოდ 8,682 ჰოსპიტალიზაცია და 522 გარდაცვალება.
ეს ცხადყოფს, რომ კოვიდი სამჯერ უფრო მეტად იწვევს ჰოსპიტალიზაციებს და ოთხჯერ მეტ გარდაცვალებას, ვიდრე გრიპი.
აშშ-ში, 2024 წლის აგვისტოში, კოვიდმა 5,032 სიცოცხლე შეიწირა, მაშინ როდესაც გრიპმა მხოლოდ 128. ეს რიცხვები კიდევ ერთხელ გვახსენებს, რომ კოვიდ-19 კვლავაც მნიშვნელოვან საფრთხეს წარმოადგენს, მიუხედავად ვაქცინების და მკურნალობის გავრცელებისა.
2. საქართველოს კონტექსტი:
კოვიდი გრიპი არ არის, პანდემიის დროს საქართველოში, ზოგიერთი სამედიცინო პერსონალი, ვისაც არ გააჩნდა საზოგადოებრივი ჯანდაცვის გამოცდილება, კოვიდს “გრიპად” აცხადებდა. ეს არასწორი მესიჯი მოსახლეობაში დაბნეულობას იწვევდა და საფრთხეს უქმნიდა საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ღონისძიებებს.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე, ამ მცდარი შედარებების აქტიური კრიტიკოსი იყო.
“მნიშვნელოვანია, რომ საზოგადოებამ გაიგოს, კოვიდი ბევრად უფრო საშიშია, ვიდრე გრიპი,” ამბობს პროფესორი ფხაკაძე.
“ეს ვირუსი არამხოლოდ სასუნთქ გზებს აზიანებს – ის ბევრ ორგანოს მოქმედებს, და მისი გრძელვადიანი ეფექტები სერიოზულად საფრთხეს უქმნის ჯანმრთელობას. ჩვენ გვჭირდებოდა მკაფიო, სამეცნიერო ბაზაზე დაფუძნებული კომუნიკაცია მოსახლეობის დასაცავად.”
3. გრძელვადიანი შედეგები:
კოვიდი უფრო რთულია კოვიდისა და გრიპის ერთ-ერთი მთავარი განსხვავება მათი გრძელვადიანი შედეგებია. მაშინ, როდესაც გრიპის შედეგად გრძელვადიანი სიმპტომები იშვიათად ვითარდება, კოვიდ-19 ხშირად იწვევს ე.წ. ხანგრძლივ კოვიდს, რაც გულისხმობს მუდმივ დაღლილობას, “ტვინის ნისლს”, სუნთქვის პრობლემებს და გულ-სისხლძარღვთა გართულებებს, რაც შეიძლება გაგრძელდეს თვეებით ან წლებით.
პროფესორი ფხაკაძე ამ საკითხზე განსაკუთრებულ ყურადღებას ამახვილებს: “ხანგრძლივი კოვიდი მრავალსისტემური მდგომარეობაა, რომელზე შესწავლაც ჯერ კიდევ გრძელდება. გრიპისგან განსხვავებით, კოვიდი ტოვებს ქრონიკული ჯანმრთელობის პრობლემების კვალს, რამაც შეიძლება ადამიანების ცხოვრების ხარისხს მნიშვნელოვნად დააზიანოს. აუცილებელია, რომ არ შევაფასოთ ეს დაავადება არასწორად.”
4. რეკომენდაციები და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ნაბიჯები
მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინები და მკურნალობა უკვე ფართოდ არის ხელმისაწვდომი, კოვიდ-19 კვლავ აგრძელებს მუტაციას, რაც ახალი ვარიანტების გაჩენას იწვევს.
2024 წლის შემოდგომა და ზამთრის სეზონი მოითხოვს უფრო ფრთხილ მიდგომებს, რადგან რისკი კვლავ მაღალია.
პროფესორი ფხაკაძე მოუწოდებს მოსახლეობას, გააგრძელონ სიფრთხილე და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის რეკომენდაციების შესრულება. “ჩვენ არ შეგვიძლია მოდუნება,” ამბობს ის.
“ვაქცინაცია კვლავ ჩვენი ერთ-ერთი ძლიერი ინსტრუმენტია, თუმცა აუცილებელია პირბადის ტარების გაგრძელება მაღალი რისკის სივრცეებში და ვენტილაციის გაუმჯობესება საზოგადოებრივ ადგილებში.”
5. მომავლის გაკვეთილები
კოვიდისა და გრიპის შედარებამ დაამტკიცა, რომ ეს იყო არა მხოლოდ არასწორი, არამედ საზიანოც. ეს მცდარი ინფორმაცია დაეხმარა ვირუსის გავრცელებას და შეაყოვნა აუცილებელი ზომების მიღება.
ამ გამოცდილებიდან გამომდინარე, პროფესორი ფხაკაძე გვიზიარებს ბოლო რეკომენდაციას:
“ჩვენ უნდა ვისწავლოთ ჩვენი შეცდომებიდან. მომავალში აუცილებელია, რომ საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტების მოსმენით ვიხელმძღვანელოთ და ჩვენი სტრატეგიები მონაცემებსა და სამეცნიერო კვლევებზე დავაფუძნოთ.
დეზინფორმაციას პანდემიაში ადგილი არ აქვს. რაც უფრო სწრაფად მივიღებთ ზუსტ ინფორმაციას, მით უფრო მეტ სიცოცხლეს გადავარჩენთ.”
2024 წელს მონაცემებმა ცხადყო, რომ კოვიდი ბევრად უფრო საშიშია, ვიდრე გრიპი. პანდემიის დროს მცდარი შედარებების გაკეთებამ დაბნეულობა გამოიწვია და საზოგადოების ჯანმრთელობას საფრთხე შეუქმნა.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის ძალისხმევით, მოსახლეობა უფრო ინფორმირებულია, მაგრამ მუშაობა ჯერ კიდევ არ დასრულებულა. მნიშვნელოვანია, რომ მომავალშიაც ვეყრდნობოდეთ სამეცნიერო ინფორმაციას და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტიზას, რათა დავიცვათ ჩვენი საზოგადოება.
მასალის გამოყენების პირობები
