პრეპარატი, რომელიც მეცნიერთა მტკიცებით, 100 პროცენტით იცავს შიდსისგან – ახალი იმედები მედიცინაში
ლენკაპავირი: breakthrough პრეპარატი აივ-ის პრევენციისა და მკურნალობისთვის
40 წელზე მეტია, მეცნიერები მუშაობენ აივ-ის მკურნალობის გზების მოძებნაზე, ასევე მისგან ეფექტური დაცვის შესაქმნელად. თუმცა, არც ერთი ეს პრობლემა სრულად არ მოგვარებულა. მხოლოდ ანტირეტროვირუსული საშუალებების შემუშავება იყო შესაძლებელი, რომლებიც ანელებენ ვირუსის რეპროდუქციას, მაგრამ არ ანადგურებენ მას. დაავადების პრევენციის ერთადერთი ეფექტური საშუალება იყო პრეზერვატივი, მაგრამ ისინი ასევე არ უზრუნველყოფენ 100 პროცენტიან დაცვას და მეტიც, ადამიანები ხშირად უგულებელყოფენ საკუთარ უსაფრთხოებას. მაგრამ ახლა, როგორც ჩანს, მეცნიერებმა მოახერხეს ამ პრობლემის ერთ-ერთი გზით გადაჭრა – Gilead Sciences Inc-მა გამოაცხადა, რომ მის მიერ შემუშავებული პრეპარატი, Lencapavir, უზრუნველყოფს 100%-იან დაცვას აივ-ისგან. ის ასევე ეფექტურია უკვე ინფიცირებული ადამიანების სამკურნალოდ.
აივ-ის მკურნალობის და პრევენციის სფეროში დიდი ხნის განმავლობაში მიმდინარეობდა კვლევები, თუმცა სრულად ეფექტური გამოსავალი ვერ მოიძებნა. მხოლოდ ანტირეტროვირუსული საშუალებების გამოყენება იყო შესაძლებელი, რაც ვირუსის რეპროდუქციას ანელებდა, მაგრამ სრულად ვერ ანადგურებდა მას. თუმცა, მეცნიერებმა მოახერხეს ამ პრობლემის ერთ-ერთი გზით გადაჭრა – Gilead Sciences Inc-მა გამოაცხადა, რომ მის მიერ შემუშავებული პრეპარატი, Lencapavir, უზრუნველყოფს 100%-იან დაცვას აივ-ისგან. ის ასევე ეფექტურია უკვე ინფიცირებული ადამიანების სამკურნალოდ.
როგორ მოქმედებს ლენკაპავირი?
ლენკაპავირი, რომელიც 2022 წელს გაიწერა აივ-ის მკურნალობის პრეპარატების სიაში, მისი უნიკალური მოქმედების მახასიათებლით გამოირჩევა. ის ინექციის ფორმით გამოიყენება წელიწადში ორჯერ და შეუძლია არა მხოლოდ აივ-ის ინფექციის პრევენცია, არამედ უკვე ინფიცირებული პაციენტების მკურნალობაც.
სლოან-კეტერინგის ინსტიტუტის თანახმად, ეს საშუალებას იძლევა არა მხოლოდ დაიცვას ადამიანის ორგანიზმი ვირუსის გავლენისგან, არამედ თავიდან აიცილოს აივ-ის გავრცელება. ანუ ადამიანი, რომელიც იღებს ლენკაპავირს, ხდება ნაკლებად ინფექციური.
ექსპერტების აღმოჩენები
ფუნქციონალური კვლევების შედეგად, ლენკაპავირი განსხვავდება სხვა მედიკამენტებისგან, რადგან ის მიზნად ისახავს ვირუსული კაფსიდის დამახასიათებელ სტრუქტურას, რაც ხელს უშლის ვირუსის ინტეგრირებას მასპინძელი უჯრედის დნმ-ში. 2024 წლის თებერვალში ჩატარებული კვლევების მიხედვით, ლენკაპავირი არა მხოლოდ უშლის ვირუსს მის ბირთვში შეღწევას, არამედ მისი გარსის განადგურებასაც ახერხებს, რაც ნაჩვენებია eLife-ში გამოქვეყნებულ ანგარიშში.
ლენკაპავირის ეფექტურობა პრევენციაში
ბოლოდროინდელი კლინიკური კვლევების შედეგებმა აჩვენა, რომ ლენკაპავირი 100%-იან დაცვას უზრუნველყოფს აივ-ისგან. სამხრეთ აფრიკისა და უგანდას რეგიონებში ჩატარებული კვლევები აჩვენებს, რომ ლენკაპავირის მიღება ანტივირუსული მედიკამენტების სხვა ტიპებზე უკეთეს შედეგებს იძლევა. კვლევაში მონაწილეობდა 5300-ზე მეტი ქალი და მოზარდი გოგონა, რომლებიც ლენკაპავირის ინექციებს იღებდნენ, ვერ ინფიცირდნენ აივ-ით, მაშინ როცა სხვა პრეპარატების ჯგუფში გარკვეული ინფექციის შემთხვევები დაფიქსირდა.
შედეგად, 2134 ქალიდან, ვინც იღებდა ლენკაპავირს, არც ერთი არ დაინფიცირდა აივ-ით. 1068 ადამიანის ჯგუფში, რომლებმაც მიიღეს ტრუვადა, 16 ქალი დაინფიცირდა აივ-ით. Gilead-ის პრესრელიზის თანახმად, მკვლევრებმა აივ იპოვეს 2136 ქალიდან 39-ში, რომლებიც იღებდნენ Descovy-ს აბებს. შედეგები იმდენად დამაჯერებელი იყო, რომ მონაცემთა ანალიზის დამოუკიდებელმა კომიტეტმა გადაწყვიტა, ადრე შეეწყვიტა კვლევა და ყველა მონაწილეს შესთავაზა ლენკაპავირის ინიექციები, რომელიც უზრუნველყოფს უფრო საიმედო დაცვას ვირუსისგან.
ლენკაპავირი წარმოადგენს მნიშვნელოვან პროგრესს აივ-ის მკურნალობის და პრევენციის სფეროში. მისი 100%-იანი ეფექტურობა და უნიკალური მოქმედების მახასიათებლები აძლევს იმედს, რომ მომავალში აივ-ისგან დაცვა და მკურნალობა უფრო ხელმისაწვდომი და ეფექტური გახდება.
მიუხედავად იმისა, რომ კვლევა ტარდება უღარიბეს ქვეყნებში, სადაც იმუნოდეფიციტის ვირუსით ინფიცირების დონე ყველაზე მაღალია, უახლოეს მომავალში წამალი ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ხელმისაწვდომი იყოს მათი მოსახლეობისთვის. მიზეზი მისი მაღალი ღირებულებაა. რა თქმა უნდა, ლენკაპავირი არ შეიძლება ჩაითვალოს მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე ძვირად ღირებულ წამლად, თუმცა, მკურნალობის წლიური კურსი, ანუ ორი ინიექცია, ამერიკელ პაციენტებს 42 ათას დოლარზე მეტი უჯდება.
Gilead გვპირდება, რომ აწარმოებს წამალს უფრო დიდი მოცულობით და დაბალი ფასებით, რათა ის ხელმისაწვდომი გახადოს დაბალი შემოსავლის მქონე ქვეყნებში, დაავადების მაღალი მაჩვენებლით. მაგრამ, რადგან დროზე არაფერია ნათქვამი, ჯერჯერობით ეს დაპირება სურვილს უფრო ჰგავს, ვიდრე რეალურ ვალდებულებას.
