ტეტანუსი — ძველი საფრთხე, რომელიც ახლაც კლავს – რატომ არის ეს ისევ აქტუალური?

ტეტანუსი არის სიცოცხლისთვის საშიში ნევროლოგიური ინფექცია, რომელიც გამოწვეულია Clostridium tetani–ს სპორებით. ბაქტერია ორგანიზმში ხვდება ჭრილობის, ნატეხის ან დაბინძურებული გარემოს მეშვეობით, სადაც გამოყოფს ტეტანუსის ტოქსინს (ტეტანოსპაზმინი) — ნერვული სისტემის ძლიერ პარალიზატორს.

ტოქსინი აფერხებს ცენტრალურ ნერვულ სისტემაში დამამშვიდებელ სიგნალებს, რაც იწვევს კუნთების მუდმივ შეკუმშვას და სპაზმებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინა ტეტანუსის წინააღმდეგ ფართოდ არის ხელმისაწვდომი, ინფექცია დღემდე კლავს ათასობით ადამიანს ყოველწლიურად — განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, სადაც:

• ვაქცინ Coverage დაბალია

• მშობიარობა და ქირურგია არ არის სტერილურ გარემოში

• ჭრილობის მართვა არაკომპეტენტურია

• კუნთოვანი რიგიდობა (ხისტობა)

• მუდმივი სპაზმები (განსაკუთრებით ზურგის და ყელის კუნთებში)

• ტრიზმუსი (ყბის დაკეტვა)

• ავტონომიური დისფუნქცია (არითმია, წნევის მერყეობა)

• მაღალი ტემპერატურა (ცხელება)

• დისფაგია (ყლაპვის გაძნელება)

• ოპისტოტონუსი — სხეულის არქისებური მოქცევა უკუღმა

• “Risus sardonicus” — ღიმილისმაგვარი სპაზმი სახეზე

გართულებები

• ასპირაციული პნევმონია

• რაბდომიოლიზი (კუნთების დაშლა)

• ლარინგოსპაზმი

• უმოკლეს დროში კვების უკმარისობა (მალნუტრიცია)

• იშვიათად — ძვლის მოტეხილობები, ჰიპერპირექსია (ძალიან მაღალი სიცხე)

რეანიმაციასთან დაკავშირებული:

• ღრმა ვენური თრომბოზი ან პულმონური ემბოლია

• მუცლის ღრუს სისხლდენა

• კათეტერით გამოწვეული შარდსასქესო ინფექციები

• საწოლის წყლულები (pressure ulcers)

• მძიმე ნევრომიოპათია

• პნევმონია ხელოვნური ვენტილაციისას

მართვა და მკურნალობა

• ანტიტეტანური იმუნოგლობულინი (TIG) — ნეიტრალიზებს ტოქსინს

• ანტიბიოტიკები (მაგ. მეტრონიდაზოლი) ინფექციის დასათრგუნად

• სედატივები და ანტიკონვულსანტები კრუნჩხვების გასაკონტროლებლად

• ინტენსიური თერაპია სუნთქვის და ავტონომიური ფუნქციის მხარდასაჭერად

ტეტანუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა (DTP/DTaP) სავალდებულოა ბავშვობის ასაკში და მოითხოვს განმეორებით აცრას ყოველ 10 წელიწადში ერთხელ.

• ბავშვებში DTP აცრა არის კალენდარულ ვადაში

• ზრდასრულთა ვაქცინაციის განახლება უგულებელყოფილია

• განსაკუთრებით დაუცველები არიან მშენებლობაზე, სოფლის მეურნეობაში და სამედიცინო სფეროში დასაქმებული პირები

„ტეტანუსი არის დაავადება, რომლის არსებობაც 21-ე საუკუნეში უკვე ანაქრონიზმია. და მაინც — ის ჯერ კიდევ კლავს. ეს იმას ნიშნავს, რომ რაღაცას არ ვაკეთებთ სწორად. ვაქცინაცია, ჭრილობის ადეკვატური მენეჯმენტი და საზოგადოებრივი ცნობიერება — ეს არის სამი მარტივი ბარიერი, რომელიც ყველამ უნდა ავაშენოთ ტეტანუსის წინააღმდეგ.“

• ნებისმიერი ჭრილობის შემდეგ მიმართეთ სამედიცინო დაწესებულებას — შეამოწმონ თქვენი აცრის სტატუსი

• გაიკეთეთ ტეტანუსის ვაქცინა ყოველ 10 წელიწადში ერთხელ

• მშობიარობისას, ოპერაციების ან ინვაზიური პროცედურებისას დარწმუნდით სტერილურობაში

• ბავშვების აცრები ჩაიტარეთ დროულად, განსაკუთრებით პირველ 6 თვეში

მეტი სანდო და განახლებული სამედიცინო ინფორმაცია იხილეთ ოფიციალურ პლატფორმაზე:

www.sheniekimi.ge – შენი ექიმი, შენი სივრცე, შენი ჯანმრთელობა

გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი”

iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706

Android: https://play.google.com/store/apps/details…

Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

⸻

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.

#drpkhakadze #შენიექიმი #აქხარისხია #ტეტანუსი #ვაქცინაცია #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheniekimi SheniEkimi.ge • შენი ექიმი