შაქრიანი სასმელები კლავს: როგორ გავიგოთ ფარული საფრთხე?

დღეს ჩვენი ყოველდღიური არჩევანი ჩვენი ჯანმრთელობის პირდაპირი გავლენის ქვეშაა. განსაკუთრებით, რაც შეეხება იმას, რას ვსვამთ. ხშირად გვგონია, რომ ზოგი სასმელი „ჯანმრთელობაა“, მაგრამ შაქრის რაოდენობა მათში შეიძლება სერიოზულ საფრთხედ იქცეს ჩვენი ჯანმრთელობისთვის.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, მსოფლიოში ყოველწლიურად 1.5 მილიონზე მეტი ადამიანი იღუპება დიაბეტისა და სიმსუქნით გამოწვეული გართულებების გამო (1). ასევე, შაქრის ჭარბი მიღება კავშირშია გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებისა და კიბოს გარკვეული ტიპების განვითარებასთან.

საქართველოში, ჯანდაცვის სამინისტროს 2022 წლის ანგარიშის მიხედვით, მოზრდილი მოსახლეობის 38%-ზე მეტი აქვს სიმსუქნე, ხოლო ყოველი მეექვსე მოზრდილი იტანჯება დიაბეტისგან (2). გარდა ამისა, 10 ბავშვიდან 6 რეგულარულად სვამს შაქრიან სასმელებს, რაც სიმსუქნის განვითარებასა და კბილების პრობლემებზე პირდაპირ გავლენას ახდენს (3).

„ჯანმრთელი არჩევანი იწყება ინფორმაციის გააზრებით,“ – ამბობს პროფესორი გიორგი ფხაკაძე. „ადამიანებმა უნდა იცოდნენ, რომ უბრალო სასმელის არჩევასაც შეუძლია მათი ჯანმრთელობის ტრაექტორიის შეცვლა.“

1. დღიური შაქრის მიღება: ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია გვირჩევს, რომ ზრდასრულმა ადამიანმა დღეში არ უნდა მიიღოს 25 გრამზე მეტი შაქარი (დაახლოებით 6 ჩაის კოვზი), მაგრამ რეალობა ასეთია: ამერიკის მოსახლეობის საშუალო წევრი დღიურად 95-97 გრამ შაქარს იღებს, რაც რეკომენდაციას თითქმის ოთხჯერ აჭარბებს (4).

2. შაქრიანი სასმელების წილი: მკვლევარების მონაცემებით, შაქრიანი სასმელები შეადგენს ყოველდღიური შაქრის მოხმარების 33%-ს (5). 330 მლ გაზიან სასმელში 8-დან 10 ჩაის კოვზამდე შაქარია, რაც ხშირად აჭარბებს ადამიანის ერთდღიან ნორმას.

3. გავლენა ბავშვებზე: კვლევებმა აჩვენა, რომ ბავშვები, რომლებიც რეგულარულად მოიხმარენ შაქრიან სასმელებს, 30%-ით მეტად განიცდიან სიმსუქნეს და იმუნური სისტემის სისუსტეს, ვიდრე მათი თანატოლები, რომლებიც ამ სასმელებს არ სვამენ (6).

4. ფინანსური ტვირთი: დიაბეტისა და მასთან დაკავშირებული გართულებების სამკურნალოდ საქართველოში ყოველწლიურად იხარჯება დაახლოებით 500 მილიონი ლარი, რაც ჯანდაცვის ბიუჯეტის მნიშვნელოვან ნაწილს წარმოადგენს (7).

1. აირჩიეთ წყალი პირველ რიგში. წყალი საუკეთესო ალტერნატივაა შაქრიანი სასმელების ნაცვლად. ის ხელს უწყობს სხეულის ბუნებრივ ფუნქციონირებას, ასუფთავებს ორგანიზმს და არ შეიცავს ზედმეტ კალორიებს.

2. გამოიყენეთ ბუნებრივი წვენები. სახლში მომზადებული წვენები, უმატებელი შაქრის გარეშე, ჯანმრთელი ვარიანტია, მაგრამ მათი რაოდენობა ზომიერია.

3. ყურადღება მიაქციეთ ეტიკეტებს. ხშირად სასმელებზე ეტიკეტები გვატყუებს. მოძებნეთ ინფორმაცია შაქრის შემცველობის შესახებ და შეარჩიეთ ნაკლებად შაქრიანი პროდუქტები.

„არანაკლებ მნიშვნელოვანია განათლების როლი,“ – აცხადებს პროფესორი ფხაკაძე. „ჩვენ, როგორც საზოგადოება, ვალდებულნი ვართ, გადავცეთ ეს ინფორმაცია ჩვენს ოჯახებს, მეგობრებს და განსაკუთრებით ბავშვებს, რათა მათ შეძლონ უკეთესი არჩევანის გაკეთება.“

საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტი აქტიურად მუშაობს ინფორმაციის გავრცელებაზე. ახალი ინიციატივები, როგორიცაა შენი ექიმი და შენი პაციენტი, უზრუნველყოფს მასალებს, რომლებიც სიმარტივისა და სანდოობის საფუძველზე შექმნილია. ეს მასალები, რომლებიც უფასოდ ხელმისაწვდომია საავადმყოფოებში, მიზნად ისახავს განათლების ხელშეწყობას ყველა რეგიონში.

შაქრიანი სასმელების შემცირება არის ერთი პატარა ნაბიჯი, რომელიც თქვენს ჯანმრთელობასთან დიდ ცვლილებას იწვევს. მოდი, ერთად ვიზრუნოთ, რომ დავიცვათ ჩვენი სხეული და ჯანმრთელობა უკეთესი არჩევანით.

რას აკეთებთ თქვენ ჯანსაღი ცხოვრების წესი? გაგვიზიარეთ თქვენი გამოცდილება კომენტარებში და ვასწავლოთ ერთმანეთი!

#sheniekimi #drpkhakadze #აქხიარისხია #გიორგიფხაკაძე #sheniambebi

1. WHO. Noncommunicable diseases: Key facts. Available from: https://www.who.int/…/fact…/detail/noncommunicable-diseases. Accessed January 26, 2025.

2. საქართველოს ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრი. დიაბეტის სტატისტიკა. Available from: https://www.georgiahealth.ge/diabetes-statistics. Accessed January 26, 2025.

3. UNICEF Georgia. ბავშვებში არაჯანსაღი კვება. Available from: https://www.unicef.ge/nutrition. Accessed January 26, 2025.

4. CDC. Added Sugars. Available from: https://www.cdc.gov/nutri…/data-statistics/added-sugars.html. Accessed January 26, 2025.

5. Harvard School of Public Health. Sugary Drinks and Health. Available from: https://www.hsph.harvard.edu/…/healthy-drinks/sugary-drinks/. Accessed January 26, 2025.

6. National Institute of Health. Childhood Obesity and Sugary Drinks. Available from: https://www.nih.gov/obesity-children-sugary-drinks. Accessed January 26, 2025.

7. World Bank. Georgia Health Sector Overview. Available from: https://www.worldbank.org/georgia-health. Accessed January 26, 2025.

@[61552603185704:2048:SheniEkimi.ge • http://xn--podalbard8ewa.ge/]

@[61554408115760:2048:SheniAmbebi.ge • http://xn--lodcajcveug2j.ge/]

@[61565067681848:2048:SheniPositivi.ge • http://xn--podcchbab0akj1cwd.ge/]

@[61556389560775:2048:SheniEmigranti.ge • http://xn--loddfatbcugg6b0a1e.ge/]

@[61555294691495:2048:SheniDasveneba.ge • http://xn--lodacgecagy3bf1dze.ge/]

@[61555572720634:2048:SheniSofeli.ge • http://xn--podalbjji5a2a8a.ge/]

@[61555004337051:2048:SheniGanatleba.ge • http://xn--lodaadcldxfyqd4m.ge/ ]

@[61555286025791:2048:SheniInterieri.ge • http://xn--podaaoabb0ac5bct6e.ge/]

@[61555413366506:2048:SheniHoroskopi.ge • http://xn--podiadnhabjqm1f9e.ge/]

@[61555666515821:2048:SheniSupra.ge • http://xn--lodhmpvfoi4a.ge/]

@[61555807220973:2048:SheniTbilisi.ge • http://xn--modfjdcaaon0dxd.ge/]

@[61556330879774:2048:SheniSilamaze.ge • http://xn--lodakcjjaqkf0d9d.ge/]

@[61560887154184:2048:SheniStartup.ge • http://xn--lodakqcurohkc8d.ge/ ]

@[61566546306298:2048:SheniXma.ge • http://xn--lodhmmd4e1b.ge/]