ლიმფოსტაზი – ლიმფომიმოქცევის დარღვევა და ლიმფას ქსოვილებში შეკავება. დაავადებას ასევე უწოდებენ ლიმფურ შეშეუპებას. არსებობს ლიმფოსტაზის სამი ტიპი:
· მსუბუქი შეშუპება;
· შეუქცევადი შეშუპება;
· კიდურების ელეფანტიზმი.
მიზეზები
დაავადების გამომწვევი ძირითადი მიზეზებია:
· ლიმფატიკური გზების თანდაყოლილი ანომალია;
· აგენეზია;
· სისხლძარღვების ობსტრუქცია;
· სარქველების უკმარისობა;
· ჰიპოპლაზია;
· ტრავმები;
· დამწვრობა;
· ზეწოლა კიდურებზე.
· თირკემელების დაავადებები;
· ვენების ქრონიკული უკმარისობა;
· ჰიპოპროტეინემია;
· პოტრომბოფლებიტიკური სინდრომი;
· არტერიოვენოზური ფისტულები;
· პროსტატის კიბო;
· ლიმფომა;
· სხივური თერაპია;
· ლიმფური კვანძების მოცილება.
შემთხვევების 10-40%-ში აღნიშნული დაავადება წარმოადგენს მასტექტომიის შედეგს (სარძევე ჯირკვლების მოცილების ქირურგიული მეთოდი).
სიმპტომები
დაავადებას ახასიათბებს:
· კიდურების მუდმივი შეშუპება, რომელიც ჩნდება საღამოს და დილით ქრება;
· შეშუპების გაძლიერება ფიზიკური დატვირთვისას;
· კანის დაჭიმულობა და გასქელება;
· ტკივილის შეგრძნება;
· დაღლილობის შეგრძნება;
· კრუნჩხვები;
· ფირბროზულ-კისტოზური ცვლილებები;
· ელეფანტიზმი;
· ოსტეოართროზი;
· კონტრაქტურა;
· ტროფიკული წყლული;
· ეკზემა;
· წითელი ქარი.
დიაგნოსტიკა
დიაგნოსტიკისთვის ტარდება:
· სისხლძარღვების ქირურგთან ვიზიტი;
· მუცლის ღრუს ულტრა-ბგერითი გამოკვლევა;
· გულმკერდის ორგანოების გამოკვლევა;
· რენტგენული ლიმფოგრაფია;
· ლიმფოსცინტიგრაფია;
· მაგნიტო-რეზონანსული ტომოგრაფია;
· კომპიუტერული ტომოგრაფია;
· კიდურების ვენების ულტრა-ბგერითი გამოკვლევა.
მკურნალობა
აუცილებელი მკურნალობა მოიცავს:
· ხელის ლიმფოდრენაჟული მასაჟი;
· აპარატული პნევმოკომპრესია;
· ლაზეროთერაპია;
· მაგნიტოთერაპია;
· ჰიდრომასაჟი;
· კომპრესული ტრიკოტაჟის ტარება;
· დიეტა;
· სამკურნალო ფიზკულტურა;
· მედიკამენტოზური თერაპია;
· ადგილობრივი მკურნალობა;
· სამედიცინო აპარატული პედიკური;
· ქსოვილების გადანერგვა;
· დაზიანებული ნაწილების ტუნელირება;
· რეზექციული ჩარევა.
საშიშროება
ლიმფოსტაზის დროს ბოლო სტადია შეიძლება იყოს სეპსისი, ლიმფოსარკომა. შესაძლებელია ასევე ლეტალური შედეგი.
პროფილაქტიკა
რეკომენდირებულია:
· ანგიო-ქირურგის რეგულარული კონტროლი;
· ხელებისა და ფეხების გულდასმით მოვლა;
· ჭრილობების დროული მკურნალობა;
· ინფიცირებისგან თავის დაცვა;
· თირკმელების, გულის, სისხლძარღვების დაავადებების თერაპია.
