ამერიკულმა გაზეთმა „ვაშინგტონ პოსტმა“ (The Washington Post) გამოაქვეყნა სტატია სათაურით – „დოკუმენტები ადასტურებენ: კრემლის მიერ შეთხზული დეზინფორმაციები ვოლოდიმირ ზელენსკის ავტორიტეტის შესარყევად“.
პუბლიკაციის საფუძველს წარმოადგენს ევროპული ქვეყნების სადაზვერვო უწყებების მიერ გაზეთისათვის გადაცემული დოკუმენტები, რომლებიც ასახავენ, თუ როგორ სარგებლობენ კრემლის პოლიტიკური ტექნოლოგები სოციალური ქსელებით, რათა შეარყიონ და „წყალი შეუყენონ“ უკრაინელთა ნდობას საკუთარი პრეზიდენტისა და არმიის მიმართ.
სტატიის მიხედვით, კრემლის ბრძანების საფუძველზე შეთხზულია ათასობით პოსტი და ასობით სტატია, რომლებშიც, კერძოდ, გათამაშებულია ის უთანხმოება, რომელიც უკრაინის პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკისა და არმიის სარდალს, გენერალ ვალერი ზალუჟნის შორის არსებობდა.
როგორც გაზეთს ევროპული უსაფრთხოების სამსახურის ერთ-ერთმა მაღალჩინოსანმა ანონიმურად უთხრა, „დადგა ყველაზე მძიმე დღეები“ – „რუსეთმა სანქციებს გაუძლო და ამჟამად ახალ საინფორმაციო კამპანიას ამზადებს, რომელიც სამი მიმართულებით განვითარდება: გავლენა ფრონტის ხაზზე მყოფ უკრაინელებზე, კიბერშეტევები უკრაინის ინფრასტრუქტურებზე და უკრაინული საზოგადოების დესტაბილიზება“.
„ვაშინგტონ პოსტის“ ხელთ არსებული დოკუმენტებიდან ჩანს, რომ 2023 წლის იანვარში რუსეთის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსის პირველმა მოადგილემ სერგეი კირიენკომ დაავალა ჩინოვნიკებს და პოლიტტექნოლოგებს, უკრაინულ სოციალურ ქსელებში რუსეთის ინტერესები წარმოჩენილიყო ანუ გავრცელებულიყო ისეთი დეზინფორმაცია, რომელიც რუსეთის ინტერესების შესაბამისი იქნებოდა. მათ ამოცანებში შედიოდა უკრაინის სამხედრო სარდლობისა და პოლიტიკური ხელისუფლების დისკრედიტაცია, განხეთქილების შეტანა უკრაინის ხელისუფლებაში, არმიის დემორალიზება და ქვეყნის მოსახლეობის დეზორიენტაცია.
აღნიშნული დოკუმენტების მიხედვით, ამ ამოცანის შესრულების პროცესი და მიღწეული პროგრესი კრემლში თითქმის ყოველკვირეულად გამართულ თათბირებზე იხილებოდა.
ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ პოსტს წარმოადგენდა “ფეისბუქში” შეთხზული ჩანაწერი, რომელმაც ორ მილიონამდე ნახვა მოაგროვა და რომელშიც ნათქვამი იყო, რომ უკრაინის არმიის ყოფილი მებრძოლი, ერთ-ერთი ჯარისკაცი სახელმწიფოსაგან არანაირ დახმარებას არ იღებსო. კიდევ ერთი დეზინფორმაცია იყო „ტელეგრამ-არხის“ ფეიკური ვიდეო, რომელშიც ხაზგასმული იყო, რომ კიევის ხელისუფლების მთავარი სამხედრო მიზანია, „ბოლო უკრაინელამდე ბრძოლა“ და რომ ხელისუფლება თავისი მოქალაქეების სიცოცხლეს არ უფრთხილდება.
კრემლის სტრატეგების პრაქტიკა დასავლეთ ევროპის ქვეყნებში გამოიხატებოდა მასმედიის საიტებისა და სახელმწიფო ორგანოების ვებგვერდების ასლების შექმნასა და მათში ისეთი მასალების განთავსებაში, რომლებიც, ერთი შეხედვით, თითქოსდა სინამდვილეს ასახავდნენ, რეალურად კი დეზინფორმაციას წარმოადგენდნენ. მასალები ვრცელდებოდა ევროპული ახალი ამბების სახით, რომლებშიც თითქოსდა მთავრობის პოზიციები იყო ასახული.
საინტერესოა, რომ დოკუმენტების მიხედვით, ყველაზე დიდი გავლენა კრემლის პოლიტტექნოლოგებს გერმანიაში აქვთ. როგორც პუბლიკაციაშია აღნიშნული, გერმანულ კომპანიებთან, მათ შორის – Doppelgänger-თან თანამშრომლობს ორი რუსული კომპანია – “სოციალური დიზაინის სააგენტო” და “Structura National Technologies”.
ევროპული დაზვერვის მიერ მოპოვებული კრემლის დოკუმენტების მიხედვით, ამ ორივე კომპანიის ხელმძღვანელები არიან ილია ღამბაშიძე და ნიკოლაი ტუპიკინი, რომლებიც უშუალოდ სერგეი კირიენკოსთან და კიდევ ერთ კრემლელ ჩინოვნიკთან – სოფია ზახაროვასთან – ევროპისა და უკრაინის კოორდინატორთან თანამშრომლობენ. სტატიაში ნათქვამია, რომ ილია ღამბაშიძე უკვე სანქცირებულია ევროკავშირის მიერ ცრუ საიტების შექმნის გამო.
ზამთრის დადგომისთანავე უკრაინის სოციალურ ქსელებში გავრცელდა ბევრი დიპფეიკური ანუ ხელოვნური ინტელექტის მეშვეობით, გამოსახულების და ხმის სინთეზის მეთოდიკით შექმნილი ვიდეორგოლები, რომლებზეც გენერალი ვალერი ზალუჟნი ვოლოდიმირ ზელენსკის „ხალხის მტერს“ უწოდებს და მოსახლეობასა და არმიას გადატრიალებისაკენ მოუწოდებს. მართალია, ვიდეო სწრაფად იქნა გამჟღავნებული და უკრაინაზე არავითარი რეალური გავლენა არ მოუხდენია, მაგრამ როგორც „ვაშინგტონ პოსტთან“ ერთ-ერთი უკრაინელი ანონიმი მაღალჩინოსანი ამბობს, დღეისათვის კრემლი ჯერჯერობით სიტუაციის ტესტირებას აკეთებს სამომავლო დიპფეიკების აქტიური გამოყენებისათვის: „ეს ძალიან ძვირ სიამოვნებას წარმოადგენს, მაგრამ საჭირო დროს და საჭირო სიტუაციაში კრემლს მათი გავლენით სარგებლობა შეუძლია“.
მასალის გამოყენების პირობები
