როგორ ავიცილოთ თავბრუსხვევა წამოდგომისას მარტივი სავარჯიშოებით

ორთოსტატული ჰიპოტენზია — როგორ ავიცილოთ თავბრუსხვევა წამოდგომისას მარტივი სავარჯიშოებით

ფეხზე სწრაფად წამოდგომისას თავბრუსხვევა, თვალების დაბნელება ან სისუსტე — ეს არის ორთოსტატული ჰიპოტენზიის ყველაზე გავრცელებული ნიშნები. მდგომარეობა წარმოიქმნება მაშინ, როცა სხეულის პოზიციის უეცარი ცვლილებისას არტერიული წნევა მკვეთრად ეცემა, ხოლო გულისცემა იმატებს, რათა კომპენსაცია მოახდინოს.

📊 კვლევების მიხედვით, 65 წელს გადაცილებულ ადამიანთა დაახლოებით 40%-ს ამ მდგომარეობის სიმპტომები ერთხელ მაინც განუცდია.

რა იწვევს ორთოსტატულ ჰიპოტენზიას?

ორთოსტატული ჰიპოტენზია არ არის დამოუკიდებელი დაავადება — ეს არის სისხლის წნევის რეგულაციის დარღვევა, რომელსაც სხვადასხვა ფაქტორი იწვევს:

• 💧 გაუწყლოება (დეჰიდრატაცია) — სითხის ნაკლებობა ამცირებს სისხლის მოცულობას და აფერხებს წნევის სტაბილურობას.

• 💊 მედიკამენტები — ზოგი წამალი (ანტიჰიპერტენზიული, დიურეტიკები, ანტიდეპრესანტები, პარკინსონის მედიკამენტები) აძნელებს წნევის კონტროლს.

• ❤️ გულის დაავადებები — გულის რითმის დარღვევა ან უკმარისობა ხელს უშლის სისხლის სწრაფ გადატუმბვას.

• 🧠 ნერვული სისტემის დარღვევა — პარკინსონის დაავადება ან ნეიროპათია ზიანს აყენებს ნერვებს, რომლებიც არტერიულ წნევას არეგულირებენ.

• 🧬 ენდოკრინული ფაქტორები — დიაბეტი და ფარისებრი ჯირკვლის დარღვევა გავლენას ახდენს სისხლის მიმოქცევის დინამიკაზე.

• 🛏️ ხანგრძლივი უმოძრაობა — ხანგრძლივი წოლა იწვევს გულ-სისხლძარღვთა სისტემის “დასუსტებას”.

ორთოსტატული ჰიპოტენზიის ძირითადი სიმპტომები

🌀 თავბრუსხვევა და მსუბუქი გაბრუება
🌫️ მხედველობის დაბინდვა ან “დაბნელება”
😴 საერთო სისუსტე და დაღლილობა
🤢 გულისრევა
⚡ კონცენტრაციის დროებითი დაქვეითება
💔 გონების დაკარგვა (სინკოპე) — მძიმე ფორმის დროს
🦴 ზოგჯერ — კისრის ან მხრის ტკივილი

სიმპტომები ხშირად ძლიერდება დილით, სიცხეში, ფიზიკური აქტივობის შემდეგ ან ჭარბი კვებისას.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ორთოსტატული ჰიპოტენზიის სიმპტომები

კალგარის უნივერსიტეტის (კანადა) მკვლევარებმა შეიმუშავეს ორი მარტივი, მაგრამ ეფექტური სავარჯიშო, რომელიც მნიშვნელოვნად ამცირებს თავბრუსხვევის და წნევის ვარდნის რისკს წამოდგომისას.

✅ მეთოდი 1 — მჯდომარე პოზიციიდან ადგომამდე

დაჯექით და ფეხები რამდენჯერმე მოხარეთ მუხლებში და ჩამოწიეთ, რითაც ბარძაყის და წვივის კუნთები 30 წამის განმავლობაში იჭიმება.
👉 ეს ზრდის სისხლის მიმოქცევას ქვედა კიდურებში და ამცირებს წნევის დაცემის ალბათობას წამოდგომისას.

✅ მეთოდი 2 — ადგომის შემდეგ

ფეხზე წამოდგომისთანავე გადააჯვარედინეთ ფეხები და დაჭიმეთ ბარძაყისა და დუნდულოების კუნთები 30 წამის განმავლობაში.
👉 ამ მოძრაობით სისხლი “მიმოინაწილებს” ორგანიზმში და თავიდან აიცილებს თავბრუსხვევას.

დამატებითი რჩევები

• 🚶‍♀️ არ წამოდგეთ სწრაფად — გადაადგილება გააკეთეთ ნელა და თანდათანობით.

• 🥤 სვით საკმარისი სითხე, განსაკუთრებით ცხელ ამინდში.

• 🧂 ზოგჯერ მცირე რაოდენობით მარილის გაზრდა ექიმის რეკომენდაციით ეხმარება წნევის შენარჩუნებას.

• 🌡️ მოერიდეთ სიცხეს — ცხელი აბაზანა, საუნა ან მაღალი ტემპერატურა ამცირებს წნევას.

• 🍽️ ჭამეთ მცირე ულუფებად — დიდი კვება იწვევს პოსტპრანდიალურ ჰიპოტენზიას (წნევის დაცემას ჭამის შემდეგ).

• 🚫 თავიდან აიცილეთ ალკოჰოლი — ის აფართოებს სისხლძარღვებს და ამცირებს წნევას.

🩺 როდის უნდა მიმართოთ ექიმს

თუ თავბრუსხვევა ან წნევის ვარდნა განმეორებით აღგენიშნებათ — განსაკუთრებით გონების დაკარგვით ან გულის აჩქარებით — აუცილებელია ექიმთან ვიზიტი.
შესაძლოა საჭირო გახდეს დამატებითი კვლევები გულის, ნერვული ან ენდოკრინული სისტემის მდგომარეობის დასადგენად.

ორთოსტატული ჰიპოტენზია ხშირად უვნებელი, მაგრამ არასასიამოვნო მდგომარეობაა. მისი კონტროლი შესაძლებელია მარტივი პრევენციული ნაბიჯებით — განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, თუ ყოველდღიურ რეჟიმში შევიტანთ მცირე მოძრაობით აქტივობებს და სწორად მივიღებთ სითხეს.

👉 კალგარის უნივერსიტეტის მიერ შემუშავებული სავარჯიშოები წარმოადგენს მარტივ და უსაფრთხო გზას, რომელიც ყველას შეუძლია გამოიყენოს თავბრუსხვევის თავიდან ასაცილებლად.

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე

გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!

SheniEkimi.ge

დამოუკიდებელი, აპოლიტიკური და ნეიტრალური მედია — ფაქტებზე დაფუძნებული სანდო ინფორმაცია. შენთვის და შენი საქართველოსთვის. #აქხარისხია #drpkhakadze #sheniambebi

See Full Bio

  როგორ გადავურჩეთ ნაბახუსევს - რჩევა