რატომ არის ემოციების ამოცნობა მნიშვნელოვანი? როგორ ვასწავლოთ ბავშვებს საკუთარი და სხვისი ემოციების ამოცნობა?

როგორ განუვითაროთ ბავშვს ემოციური ინტელექტი – საკუთარი და სხვისი გრძნობების ამოცნობა

ემოციური ინტელექტის განვითარება ბავშვობაში არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ასპექტი, რომელიც საფუძველს უყრის ბავშვის ჯანსაღ სოციალურ ურთიერთობებს, თვითკონტროლს და ფსიქოლოგიურ კეთილდღეობას.

ბავშვი, რომელსაც შეუძლია სწორად ამოიცნოს და დაასახელოს საკუთარი გრძნობები, უკეთ უმკლავდება სტრესულ სიტუაციებს, სწავლობს ემოციების მართვას და ეფექტურ კომუნიკაციას.

რატომ არის ემოციების ამოცნობა მნიშვნელოვანი?

• ხელს უწყობს თვითრეგულაციას

• ამაგრებს ურთიერთობების უნარს

• აყალიბებს ემპათიას და გაგებას

• ამცირებს კონფლიქტებს და აფექტურ ქცევებს

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს, ამოიცნოს და გამოხატოს საკუთარი ემოციები?

1. დაასახელეთ ემოციები ბავშვის მაგივრად

როდესაც ბავშვს ემოციური გამოხატვა უჭირს, დაეხმარეთ იმაში, რომ გრძნობებს სახელები დაარქვას. მაგალითად:
🔹 „შენ გაბრაზებული ხარ, რადგან შენი სათამაშოთი სხვა ბავშვი თამაშობს“
🔹 „გეწყინა, რომ მეგობარი წავიდა“
🔹 „მიხარია, რომ გემრიელი ნაყინი მივირთვით ერთად“

სცადეთ გამოიყენოთ ემოციების ფართო სპექტრი: სიხარული, ბრაზი, შიში, გაოცება, იმედგაცრუება, მოწყენილობა, აღფრთოვანება და ა.შ.

2. გამოიყენეთ ვიზუალური საშუალებები

• ემოციების ბარათები

• ილუსტრირებული წიგნები

• სარკე – “შენ რა სახე გაქვს, როცა გაბრაზდები?”

ეს ყველაფერი ბავშვს ეხმარება, სახის გამომეტყველებასა და სხეულის ენას დაუკავშიროს კონკრეტულ გრძნობას.

3. დაადასტურეთ მისი ემოციები

ნუ შეეცდებით უარყოთ ან ჩაახშოთ ბავშვის გრძნობები. ფრაზები, როგორიცაა:
❌ „ნუ ტირი“
❌ „არაფერია სანერვიულო“
შეიცვალოს დამთმობი და მხარდამჭერი მიდგომით:
✅ „მესმის, რომ ახლა გეწყინა“
✅ „ბრაზობ და ეს სრულიად ნორმალურია“

ეს ეხმარება ბავშვს, თავი დაცულად და მიღებულად იგრძნოს.

4. გაუზიარეთ საკუთარი გრძნობები

იყავით ბავშვისთვის ემოციური მოდელი. მაგალითად:
🔹 „დღეს ცოტა დაღლილი ვარ“
🔹 „მიხარია, რომ შენთან ერთად ვთამაშობ“
🔹 „გავღიზიანდი, როცა გასაღები ვერ ვიპოვე“

ასე ბავშვი სწავლობს, რომ გრძნობების გამოხატვა ნორმალურია და მისაღები.

როგორ ასწავლოთ ბავშვებს სხვების ემოციების ამოცნობა?

1. ყურადღება მიაქციეთ არავერბალურ სიგნალებს

დაუფიქრდით ერთად:
🔸 რა გამოხატულება აქვს სახეზე?
🔸 როგორ დგას სხეულით?
🔸 როგორ ჟღერს მისი ხმა?

მაგალითად:
„შეხედე, ღიმილით გიყურებს, ალბათ, ძალიან უხარია“
„წარბები შეკრა და ჩაიმუხლა – ალბათ, გაბრაზებულია“

2. გამოიყენეთ წიგნები და ანიმაციები

კითხვის ან მულტფილმის ყურების შემდეგ დაუსვით კითხვები:

• „როგორ ფიქრობ, რას გრძნობს ეს პერსონაჟი?“

• „რა მოხდა, რამაც ასე გააბრაზა?“

• „შენ რას იგრძნობდი მის ადგილას?“

ეს წვრთნის ბავშვს ემპათიასა და სხვის პოზიციაში ყოფნის უნარს.

3. ითამაშეთ როლური თამაშები

დადგით სცენები – ბედნიერი, გაბრაზებული, მოწყენილი, გაკვირვებული პერსონაჟებით. დაეხმარეთ ბავშვს შეისწავლოს გრძნობების გამომხატველი ქცევები.

4. ასწავლეთ სხვისი მდგომარეობის გათვალისწინება

ისაუბრეთ:
„თუ შენს მეგობარს სათამაშო წაართვეს, როგორ იგრძნობდა თავს?“
„შენთვის რომ ასე ექნათ, გეწყინებოდა?“

ბავშვი სწავლობს სხვის პერსპექტივაში ჩადგომას – რაც ემპათიის განვითარებისთვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანია.

საკუთარი და სხვისი გრძნობების ამოცნობა არ არის თანდაყოლილი უნარი – ეს ის პროცესია, რომელსაც სწავლა, პრაქტიკა და მშობლის თანადგომა სჭირდება.

მთავარია:

✅ ილაპარაკოთ ემოციებზე
✅ იყოთ გულწრფელები
✅ წაახალისოთ გამოხატვა
✅ დაეხმაროთ სხვების გრძნობების ამოცნობაში

როდესაც ბავშვი სწავლობს, რომ ყველა გრძნობა მისაღებია, ის ყალიბდება როგორც ემოციურად ძლიერი და სოციალური უნარებით აღჭურვილი პიროვნება.

გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!

SheniEkimi.ge

დამოუკიდებელი, აპოლიტიკური და ნეიტრალური მედია — ფაქტებზე დაფუძნებული სანდო ინფორმაცია. შენთვის და შენი საქართველოსთვის. #აქხარისხია #drpkhakadze #sheniambebi

See Full Bio