მეცნიერები დაბერებასთან შეწინააღმდეგებისა და ჯანმრთელობის დიდხანს შენარჩუნების გზების ძიებას აქტიურად ცდილობენ. მაგალითად, ერთ-ერთმა გუნდმა შექმნა ახალი ტიპის პრეპარატი, Rapalink-1, რომელიც საფუარ სოკო სქიზოსაქარომიცეტზე გამოცადეს. ეს ორგანიზმები მსგავსი ექსპერიმენტისთვის ხშირად გამოიყენება.
თავად მედიკამენტი იმუნოსუპრესანტ რაპამიცინის ფორმულას ეფუძნება — მან უჯრედებსა და მღრღნელებში სიცოცხლის გახანგრძლივების ეფექტი აჩვენა. მკვლევართა მიერ ჩატარებულ ცდებში Rapalink-1-მა სოკოების სიცოცხლის ხანგრძლივობა სწორედ ასევე გაზარდა. მოლეკულურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ პრეპარატმა იმ ფერმენტების გამომუშავებაც გაააქტიურა, რომლებიც ბაქტერიების მიერ წარმოქმნილ აგმატინს სხვა ნაერთებად გარდაქმნის.
აქამდე ცნობილი იყო, რომ აგმატინს მიკრობების მასპინძელი ორგანიზმის სიცოცხლის გახანგრძლივება შეუძლია. ახლა ისიც გავუგეთ, რომ იგივე ხდება მისი გარდაქმნით მიღებული ნაერთების შემთხვევაშიც, რადგან ისინი დაბერებასთან დაკავშირებულ გენებზე ირიბად ზემოქმედებს.
მეცნიერების თქმით, ასეთი პოტენციალის გამოვლენა იმედს გვაძლევს, რომ ოდესმე მას ადამიანებში გამოვიყენებთ. Rapalink-1-იცა და რაპამიცინიც TOR-ად წოდებული ფერმენტული მექანიზმის მეშვეობით მოქმედებს. უჯრედების დაბერებასთან და დაავადებებთან მისი კავშირი ცნობილია და ეს ჩვენზეც ვრცელდება.
კვლევის მეორე მნიშვნელოვანი მიგნება ისაა, რომ ახალი პრეპარატის ფუნქციონირება ცილოვან-ფერმენტულ კომპლექს TORC1-ს ემყარება. ის TOR-ის ნაწილია და უჯრედთა ზრდაზეა პასუხისმგებელი. Rapalink-1 მის მოქმედებას აფერხებს, რის შედეგადაც უჯრედები უფრო ნელა იზრდება და დიდხანს ნარჩუნდება. ამ პროცესების შესწავლა შეიძლება ჯანმრთელ დაბერებასთან და ზოგიერთ სიმსივნესთან TORC1-ის ასოციაციის გარკვევაში დაგვეხმაროს.
ამ ყველაფრის მიუხედავად, ჯერ კიდევ შორს ვართ ისეთი მედიკამენტისგან, რომელიც დაბერებას უბრალოდ შეაჩერებს. ასეთი კვლევებით უფრო და უფრო ვრწმუნდებით, რომ სიბერე მრავალმხრივი პროცესია და სხვადასხვა დაავადების რისკებს შეიცავს. Rapalink-1-ის მსგავსმა საშუალებებმა შეიძლება ეს რისკები შეამციროს, მაგრამ ჯერ დამატებითი ცდები და მონაცემებია საჭირო. შესაბამისად, აგმატინის მიღებაც საფრთხილოა, რადგან ზოგჯერ ის პათოლოგიების ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს.
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
