გაფრთხილება: მოცემული მასალა განკუთვნილია მხოლოდ სამედიცინო პროფესიონალებისთვის. ინფორმაცია წარმოდგენილია საგანმანათლებლო და სამეცნიერო მიზნებით და არ უნდა იქნას გამოყენებული თვითმკურნალობისთვის

გაბაპენტინი ხშირად ინიშნება ქრონიკული ზურგის ტკივილის სამკურნალოდ. თუმცა, ბოლო პერიოდში უფრო და უფრო მეტი სამეცნიერო მტკიცებულება ჩნდება, რომ ეს პრეპარატი შეიძლება სერიოზული გრძელვადიანი საფრთხის მატარებელი იყოს.

აშშ-ში ჩატარებულმა მასშტაბურმა კვლევამ, რომელშიც 26,000-ზე მეტი ზრდასრული ადამიანი მონაწილეობდა, აჩვენა, რომ გაბაპენტინის ხანგრძლივი გამოყენება დემენციისა (29%) და მსუბუქი კოგნიტიური დარღვევების (85%) რისკს ზრდის, განსაკუთრებით 65 წლამდე ასაკის პაციენტებში.

• კვლევა ჩატარდა Case Western Reserve University, Arizona State University და MetroHealth Medical Center-ის მკვლევართა მიერ.

• 26,416 პაციენტი ქრონიკული ზურგის ტკივილით დაკვირვების ქვეშ იყო 10 წლის განმავლობაში.

• დემენციის რისკის 29%-ით ზრდა

• მსუბუქი კოგნიტიური დარღვევების (MCI) 85%-ით მატება

• ყველაზე მაღალი რისკი დაფიქსირდა 18–64 წლის ასაკში, სადაც რისკი ორმაგზე მეტი იყო არამომხმარებლებთან შედარებით.

• დემენციის რისკი – 40%-ით მეტი

• მსუბუქი კოგნიტიური დარღვევა – 65%-ით მეტი

გაბაპენტინი საქართველოში ხშირად გამოიყენება ტკივილის სამკურნალოდ. თუმცა, კვლევის შედეგები ნათლად აჩვენებს, რომ გრძელვადიანი გამოყენება შეიძლება ტვინის ფუნქციაზე სერიოზულად იმოქმედოს. ეს განსაკუთრებით საშიშია ახალგაზრდა და საშუალო ასაკის მოზრდილებისთვის, რომელთაც მომავალში დემენციისა და სხვა ნეიროდეგენერაციული დაავადებების რისკი შეიძლება მნიშვნელოვნად მოემატოთ.

კითხვები და პასუხები

არა, პრეპარატის თვითნებურად შეწყვეტა სახიფათოა. აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია.

დიახ, არსებობს როგორც მედიკამენტური, ისე არამედიკამენტური მეთოდები (ფიზიოთერაპია, მოძრაობის პროგრამები, ანთების საწინააღმდეგო მედიკამენტები). გადაწყვეტილება ინდივიდუალურად უნდა მიიღოს სპეციალისტმა.

რისკი განსაკუთრებით მაღალია მუდმივი და ხანგრძლივი გამოყენებისას, განსაკუთრებით ახალგაზრდებში. თუმცა, მონაცემები აჩვენებს, რომ ზოგადი რისკი ყველასთვის გაზრდილია.

1. Eghrari NB, Yazji IH, Yavari B, et al. Risk of dementia following gabapentin prescription in chronic low back pain patients. Reg Anesth Pain Med. Published Online First: 10 July 2025. doi:10.1136/rapm-2025-106577

2. Smith RV, Havens JR, Walsh SL. Gabapentin misuse, abuse and diversion: a systematic review. Addiction. 2016;111(7):1160-1174. doi:10.1111/add.13324

3. Wiffen PJ, Derry S, Moore RA. Gabapentin for chronic neuropathic pain in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2017;(6):CD007938. doi:10.1002/14651858.CD007938.pub4

მეტი უახლესი და სანდო სამედიცინო ინფორმაცია იხილეთ ოფიციალურ პლატფორმაზე:

www.sheniekimi.ge – შენი ექიმი, შენი სივრცე, შენი ჯანმრთელობა.

გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!

მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.

iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706

Android: https://play.google.com/store/apps/details…

Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე.

#drpkhakadze #აქხარისხია #შენიექიმი #accreditationge #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheni #sheniambebi

• გაბაგამა (Gabagamma®) — მწარმოებელი: Wörwag Pharma (გერმანია). საქართველოში აღწერილია და I ჯგუფის რეცეპტით გაიცემა. 

• გრიმოდინი (Grimodin®) — მწარმოებელი: Egis (უნგრეთი). აფთიაქთა ქსელებში ქვეყნდება როგორც გაბაპენტინის ბრენდი.

მოცემული სტატია განკუთვნილია მხოლოდ სამეცნიერო და საგანმანათლებლო მიზნებისთვის, კოლეგებთან უახლესი სამეცნიერო მონაცემების გაზიარების მიზნით. სტატიას არ აქვს კომერციული მიზანი. ავტორი ადასტურებს, რომ არ აქვს რაიმე კომერციული ან ფინანსური ინტერესი აღნიშნულ თემასთან დაკავშირებით.