ჰეპატიტი A ევროპაში — ჩუმი ეპიდემია ტურისტულ ზონებში
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
ევროპაში ინფექციური აფეთქება: ტურისტული სეზონის ჩრდილში
2025 წლის დასაწყისიდან ევროპის რამდენიმე ქვეყანაში – ჩეხეთი, სლოვაკეთი, უნგრეთი, ავსტრია – დაფიქსირდა ჰეპატიტი A-ის ფართომასშტაბიანი აფეთქება, რომელიც უკვე ასობით შემთხვევას და რამდენიმე ლეტალურ შედეგს უკავშირდება. ეპიდემიოლოგიური მონაცემებით, 2 000-ზე მეტი ინფიცირებული და 9 გარდაცვლილი უკვე დადასტურდა.
ყველაზე მეტად დაზარალებული რეგიონებია:
• სლოვაკეთი – 880 შემთხვევა
• ჩეხეთი – 600 შემთხვევა და 6 გარდაცვლილი
• უნგრეთი – 530 შემთხვევა
• ავსტრია – 87 შემთხვევა (2025 წლის მაისისთვის უკვე მეტი, ვიდრე მთელი 2024 წელი)
რა არის ჰეპატიტი A?
ჰეპატიტი A წარმოადგენს ღვიძლის ვირუსულ ანთებას, რომელიც ძირითადად ვრცელდება ფეკალურ–ორიალური გზით – ანუ დაბინძურებული საკვებით, წყლით ან არაჰიგიენური პირობებით. დაავადება განსაკუთრებით მძიმედ მიმდინარეობს ზრდასრულებში და ქრონიკული ღვიძლის დაავადებების მქონე პაციენტებში.
სიმპტომები:
• მაღალი ტემპერატურა
• გულისრევა, ღებინება
• მუცლის ტკივილი
• კანისა და თვალების გაყვითლება (წყლამური)
როგორ ვრცელდება?
ECDC-ის (ევროპის დაავადებათა პრევენციის ცენტრი) მონაცემებით, აფეთქება უკავშირდება:
• არასაკმარის სანიტარულ პირობებს;
• დაბინძურებულ წყალსა და საკვებს;
• სოციალურად მოწყვლად ჯგუფებს (უსახლკაროები, მოწყვლადი ბავშვები, რომა თემები).
ვირუსის გენეტიკური ტიპი (genotype IB) სავარაუდოდ გავრცელდა რამდენიმე ქვეყანაში ერთდროულად – რაც საერთაშორისო გადაადგილებასთანაა დაკავშირებული.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი საქართველოსთვის?
• საქართველოც აქტიურადაა ჩართული ევროპულ მიგრაციაში და მოგზაურობაში;
• ზაფხულის ტურისტული სეზონის ფონზე იზრდება ინფიცირების შემთხვევითი იმპორტის რისკი;
• მოსახლეობის დიდ ნაწილს არ აქვს ჰეპატიტი A-ზე ჩატარებული ვაქცინაცია;
• ქვეყანაში ჯერ არ არის შემუშავებული მკაფიო სამოქმედო გეგმა ან ვაქცინაციის ეროვნული კამპანია ამ მიმართულებით.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„ჰეპატიტი A არ უნდა აღვიქვათ როგორც ბავშვობის ინფექცია ან ‘უმნიშვნელო დაავადება’. ზრდასრულ ასაკში ის შეიძლება ფატალურად დამთავრდეს. რაც ვხედავთ ევროპაში – არის კლასიკური მაგალითი იმისა, როგორ შეუძლია ინფექციას გავრცელდეს იმ გარემოში, სადაც ჰიგიენა და ვაქცინაცია საკმარისად არ არის უზრუნველყოფილი. საქართველომ უნდა იმოქმედოს პრევენციულად და არა მხოლოდ რეაქტიულად.“
რა უნდა იცოდეთ თქვენ?
მოქალაქეებისთვის:
• თუ აპირებთ მოგზაურობას ზემოთ ჩამოთვლილ ქვეყნებში – ჩაიტარეთ ჰეპატიტი A-ის ვაქცინაცია (2 დოზა, დაცვა 20 წლამდე).
• დაიცავით პირადი ჰიგიენა: ხშირად დაიბანეთ ხელები, მოერიდეთ ქუჩაში/ბაზარში გაურეცხავი საკვების მიღებას.
• ბავშვის ან მოზარდის შემთხვევაში, დარწმუნდით, რომ ჩატარდა შესაბამისი აცრა.
ჯანდაცვის სფეროსთვის:
• გამკაცრდეს საზღვარზე შემომსვლელთა სკრინინგი ეპიდემიური ქვეყნებიდან.
• დაიგეგმოს სამიზნე ვაქცინაცია მაღალი რისკის ჯგუფებისთვის (მეცადინეობა, სტუდენტები, ტურის მძღოლები, სოც. მუშაკები).
• გაჩნდეს ფართო საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლების კამპანია – ჰეპატიტი A არ არის სირცხვილი – ესაა ინფექცია, რომელსაც ვაქცინა აჩერებს.
მეტი უახლესი და სანდო სამედიცინო ინფორმაცია იხილეთ ოფიციალურ პლატფორმაზე:
www.sheniekimi.ge – შენი ექიმი, შენი სივრცე, შენი ჯანმრთელობა.
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
