ახალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ორსული დედის შარდში ქიმიური ბისფენოლ A (BPA)-ს სამჯერ უფრო მაღალი დონე აღმოაჩინეს, ვიდრე დასაშვებია. კვლევის ფარგლებში 600-ზე მეტი ჩვილის განვითარების მონიტორინგი ხორციელდებოდა.
ეს არის ჩვეულებრივი პლასტიკური დანამატი, რომელიც საწოვარებიდან, საკვების ლითონის ქილით დაწყებული – ქვითრებით დამთავრებული, ყველაფერში გვხვდება. მკვლევრები თვლიან, რომ სწორედ ეს დანამატია დაკავშირებული ბიჭებში აუტიზმის გაზრდილ რისკთან.
ორსული ქალის ორგანიზმში თუ ბისფენოლ A-ს სამჯერ გაზრდილი მაჩვენებელი აღმოჩნდა, არის დიდი რისკი, რომ მის ჩვილს მომავალში, აუტიზმის სიმპტომები განუვითარდეს.
“პლასტმასი ყველა ჩვენგანის სახლშია, ეს ძალიან შემაშფოთებელია. ბიჭები ექვსჯერ უფრო ხშირად ვხვდებით აუტიზმის დიაგნოზს 11 წლის ასაკში – მათთან შედარებით, ვის დედებსაც ჰქონდათ BPA-ის დაბალი დონე ორსულობის დროს“, – აღნიშნულია სტატიაში.
BPA, ქიმიკატი განკუთვნილია პლასტმასის გასამაგრებლად და ლითონების დაჟანგვის თავიდან ასაცილებლად, ასევე დაკავშირებულია სიმსუქნის, ასთმის, დიაბეტის და გულის დაავადებების უფრო მაღალ რისკებთან. მას მეორენაირად უწოდეს “გენდერის დამამშვიდებელი” ქიმიკატი იმის გამო, რომ ადამიანებში, თევზებში და სხვა სახეობებში ჰორმონალურ და სექსუალურ დარღვევებს ასტიმულირებს.
ახალმა კვლევამ ასევე აჩვენა მტკიცებულება სპეციფიკური ქიმიური რეაქციებსა და აუტიზმის შემთხვევებს შორის.
„კვლევა მნიშვნელოვანია, რადგან ის აჩვენებს ერთ-ერთ ბიოლოგიურ მექანიზმს, რომელიც პოტენციურად არის ჩართული. BPA-ს შეუძლია შეაფერხოს ჰორმონებით კონტროლირებადი, მამრობითი ნაყოფის ტვინის განვითარება რამდენიმე გზით. მათ შორის, გააჩუმებს საკვანძო ფერმენტს – არომატაზას, რომელიც აკონტროლებს ნეიროჰორმონებს და განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ნაყოფის ტვინის განვითარებაში”, – განაცხადა ეპიდემიოლოგმა და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექიმმა დოქტორ ენ-ლუიზ პონსონბიმ.
ახალმა კვლევამ აჩვენა, რომ არომატაზა ხელს უწყობს ტვინში მამრობითი სქესის ზოგიერთი ჰორმონის წარმოქმნას, რომელიც ცნობილია როგორც ნერვული ანდროგენები. ეს ესტროგენები ეხმარება ყველა ადამიანს, მოაწესრიგოს თავის ტვინში ანთება, შეინარჩუნოს სინაფსების მოქნილობა, რომელიც ეხმარება ნეირონების კომუნიკაციას მთელ ნერვულ სისტემაში და ასევე ხელს უწყობს ქოლესტერინის მართვას.
“ღმოვაჩინეთ, რომ BPA თრგუნავს არომატაზას ფერმენტს და ასოცირდება ანატომიურ, ნევროლოგიურ და ქცევით ცვლილებებთან“, – იტყობინება კვლევის თანაავტორი და ბიოქიმიკოსი დოქტორი უა ჩინ ბუნი. როგორც ჩანს, ეს აუტიზმის თავსატეხის ნაწილია“, – თქვა დოქტორ პონსონბიმ.
კვლევა ჟურნალ Nature Communications-ში გამოქვეყნდა.
მასალის გამოყენების პირობები
