რატომ არის შარდი ყვითელი
მერილენდის უნივერსიტეტისა და ჯანმრთელობის ეროვნული ინსტიტუტების (NIH) მკვლევრებმა დაადგინეს, რატომაა შარდი ყვითელი ფერის. ეს ბიოლოგიური ფენომენი აქამდე აუხსნელი იყო.
მერილენდის უნივერსიტეტისა და ჯანმრთელობის ეროვნული ინსტიტუტების (NIH) მკვლევრებმა ახსნეს, რატომ არის შარდი ყვითელი ფერის. ეს დიდი ხნის განმავლობაში აუხსნელი ფენომენი იყო. მეცნიერებმა მიკრობული ფერმენტი ბილირუბინის რედუქტაზა გამოავლინეს, რომელიც შარდის ყვითელ ფერზე პასუხისმგებელია. ამ აღმოჩენამ შესაძლოა მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს სხვადასხვა დაავადების, მათ შორის ნაწლავის ანთებითი დაავადებებისა და სიყვითლის მკურნალობაზე.
რა განაპირობებს შარდის ყვითელ ფერს?
შარდის ყვითელი ფერი ხდება შედეგად ბილირუბინის მოლეკულის ცვლილების. სისხლის წითელი უჯრედები (ერითროციტები) დაახლოებით 6 თვის განმავლობაში ცოცხლობენ, შემდეგ კი იშლებიან და წარმოქმნიან ბილირუბინს – ნარინჯისფერ პიგმენტს. ორგანიზმში ის ძირითადად ნაწლავში გამოიდევნება, მაგრამ ნაწილობრივ შეიძლება ხელახლა შეიწოვოს და სისხლში დაგროვდეს. ამ შემთხვევაში, სიმპტომად ვითარდება სიყვითლე, როცა კანი და თვალები ყვითლდება.
ბილირუბინის რედუქტაზა და შარდის ფერის მექანიზმი
ნაწლავის მიკრობიომში ფერმენტი ბილირუბინის რედუქტაზა იწვევს ბილირუბინის გარდაქმნას უფერულ თანაპროდუქტად – ურობილინოგენად. ეს მოლეკულა შემდეგ იშლება და გარდაიქმნება ურობილინად, რომელიც შარდს ყვითელ ფერს აძლევს. ამ ფერმენტის აღმოჩენა მეცნიერების მიერ დიდი ხნის განმავლობაში დასმულ კითხვას პასუხს სცემს.
რა მნიშვნელობა აქვს ამ აღმოჩენას?
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ბილირუბინის რედუქტაზა თითქმის ყველა ჯანმრთელ ზრდასრულ ადამიანში არსებობს, თუმცა ის არ გვხვდება ახალშობილებსა და ნაწლავის ანთებითი დაავადებების მქონე პირებში. შესაძლოა, ფერმენტის დეფიციტი იწვევდეს ახალშობილთა სიყვითლეს და პიგმენტირებული ნაღვლის კენჭების ფორმირებას.
რა გავლენა აქვს ბილირუბინის რედუქტაზას აღმოჩენას ჯანმრთელობის სფეროში?
მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ბილირუბინის რედუქტაზას არარსებობა დაკავშირებულია ნაწლავებში არსებული ბაქტერიების განლაგებასთან და მათ მიერ წარმოქმნილ ეფექტებთან, რაც ახსნია სიყვითლის და ნაწლავის ანთებითი დაავადებების განვითარებას. ამ აღმოჩენამ შესაძლოა გააჩინოს ახალი კვლევები, რომლებიც დაგვეხმარება უკეთ გავიგოთ, როგორ გავლენას ახდენს ნაწლავის მიკრობიომი და მისი ბაქტერიები ჯანმრთელობაზე.
ნაწლავის მიკრობიომი და დაავადებები
ნაწლავის მიკრობიომმა დიდი გავლენა მოახდინა სხვადასხვა დაავადების, მათ შორის ალერგიის, ართრიტის, და ფსორიაზის განვითარებაზე. ბილირუბინის რედუქტაზას აღმოჩენა კიდევ უფრო გვაახლოვებს იმის გაგებასთან, როგორ მოქმედებს ნაწლავის მიკრობიომი სხვადასხვა დაავადებების განვითარების პროცესზე.
დასკვნა:
შარდის ყვითელი ფერის გამომწვევი მექანიზმი და ბილირუბინის რედუქტაზა არა მხოლოდ თეორიული აღმოჩენაა, არამედ შესაძლოა მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდეს სამედიცინო სფეროში, რაც ახალს წარმოშობს სხვადასხვა დაავადების მართვაში. ეს მკვლევარების მიერ ჩატარებული სამუშაო რევოლუციური ნაბიჯია, რომელიც ბევრად უფრო გვაახლოებს ნაწლავის მიკრობიომის როლს ჩვენს ჯანმრთელობაში.
ნაშრომი ჟურნალში Nature Microbiology გამოქვეყნდა.