თირ­კმლის სის­ხლით მო­მა­რა­გე­ბა – მკურ­ნა­ლო­ბის შე­დე­გად თირ­კმლის ფუნ­ქ­ც­ი­­­ო­ნი­რე­ბის აღ­დგე­ნა შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა

თირ­კმლის სის­ხლით მო­მა­რა­გე­ბა

იმის გა­მო, რომ მხო­ლოდ ანა­ლი­ზე­ბით შე­უძ­ლე­ბე­ლია სის­ხლძარ­ღვის დახ­შო­ბის ამოც­ნო­ბა, გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბი­თი კვლე­ვე­ბიც არის სა­ჭი­რო. ისი­ნი თირ­კმლის ფუნ­ქცი­ის დაქ­ვე­ი­თე­ბის და­სა­დას­ტუ­რებ­ლა­დაც გა­მოდ­გე­ბა. კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი ტო­მოგ­რა­ფი­ით ან მაგ­ნი­ტურ­-რე­ზო­ნან­სუ­ლი ტო­მოგ­რა­ფი­ით (ან­გი­ოგ­რა­ფი­ით), დოპ­ლე­რუ­ლი ულ­ტრა­სო­ნოგ­რა­ფი­ით, იზო­ტო­პის პერ­ფუ­ზი­უ­ლი სკა­ნი­რე­ბით შე­საძ­ლოა დად­გინ­დეს, რომ და­ზი­ა­ნე­ბულ თირ­კმელ­ში სის­ხლის ნა­კა­დი შემ­ცი­რე­ბუ­ლი ან შეწყ­ვე­ტი­ლი­ა.
მოხ­სე­ნი­ე­ბუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბი­თი კვლე­ვე­ბი­დან თი­თო­ე­ულს აქვს რო­გორც და­დე­ბი­თი, ისე უარ­ყო­ფი­თი მხა­რე­ე­ბი. მა­გა­ლი­თად, კომ­პი­უ­ტე­რულ­-ტო­მოგ­რა­ფი­უ­ლი და მაგ­ნი­ტურ­-რე­ზო­ნან­სუ­ლი ან­გი­ოგ­რა­ფია ძა­ლი­ან ზუს­ტი მე­თო­დე­ბი­ა, მაგ­რამ პირ­ვე­ლის დროს სა­ჭი­როა ინ­ტრა­ვე­ნუ­რი სა­კონ­ტრას­ტო ნივ­თი­ე­რე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა, რო­მე­ლიც თირ­კმლის ფუნ­ქცი­ის დაქ­ვე­ი­თე­ბი­სას კი­დევ უფ­რო ზრდის მი­სი და­ზი­ა­ნე­ბის რისკს. მაგ­ნი­ტურ­-რე­ზო­ნა­ნ­სუ­ლი ან­გი­ოგ­რა­ფი­ის დრო­საც გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ინ­ტრა­ვე­ნუ­რი სა­კონ­ტრას­ტო ნივ­თი­ე­რე­ბა (გა­დო­ლი­ნი­უ­მი), რო­მელ­მაც თირ­კ­მლის­მი­ე­რი სის­ტე­მუ­რი ფიბ­რო­ზი შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს. ამ და­ა­ვა­დე­ბის დროს მთელ სხე­ულ­ში ნა­წი­ბუ­რო­ვა­ნი ქსო­ვი­ლი წარ­მო­იქ­მნე­ბა, მკურ­ნა­ლო­ბა უე­ფექ­ტო­ა.
დი­აგ­ნო­ზის და­სა­დას­ტუ­რებ­ლად ყვე­ლა­ზე სარ­წმუ­ნო მო­ნა­ცე­მე­ბი არ­ტე­რი­ოგ­რა­ფი­ით მი­ი­ღე­ბა. ამ დროს კა­თე­ტე­რი არ­ტე­რი­ა­ში შეჰ­ყავთ, რაც ზოგ­ჯერ მის და­ზი­ა­ნე­ბას იწ­ვევს. ამას­თან, კიმ­პი­უ­ტე­რულ­-ტო­მოგ­რა­ფი­უ­ლი ან­გი­ოგ­რა­ფი­ის მსგავ­სად, სა­კონ­ტრას­ტო ნივ­თი­ე­რე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბაც არის სა­ჭი­რო, რაც თირ­კმლის და­ზი­ა­ნე­ბის ალ­ბა­თო­ბას ზრდის.
არ­ტე­რი­ოგ­რა­ფია მხო­ლოდ მა­შინ ტარ­დე­ბა, რო­ცა სის­ხლძარ­ღვის გა­მავ­ლო­ბის აღ­სად­გე­ნად ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა ან ან­გი­ოპ­ლას­ტი­კა არის გან­ზრა­ხუ­ლი. თირ­კმლის ფუნ­ქცი­ის აღ­დგე­ნას რე­გუ­ლა­რუ­ლად აფა­სე­ბენ ულ­ტრა­სო­ნოგ­რა­ფი­ის, რა­დი­ო­ნუკ­ლი­დუ­რი სკა­ნი­რე­ბის ან სის­ხლის ანა­ლი­ზე­ბის მეშ­ვე­ო­ბით.
პროგ­ნო­ზი
მკურ­ნა­ლო­ბის შე­დე­გად თირ­კმლის ფუნ­ქ­ც­ი­­­ო­ნი­რე­ბის აღ­დგე­ნა შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა, მაგ­რამ ხში­­რად აღდგე­ნა სრუ­ლი არ არის. ორ­გა­ნიზ­მის სხვა ნა­წი­ლებ­ში (მა­გა­ლი­თად, გულ­ში) წარ­მოქ­მნი­ლი კოლ­ტით არ­ტე­რი­ის და­ცო­ბის შე­მ­თხვე­ვა­ში პროგ­ნო­ზი არა­კე­თილ­სა­ი­მე­დო­ა. ამ დროს მსგავ­სი შე­ნა­დე­დე­ბი შე­იძ­ლე­ბა სხვა­გა­ნაც, ტვინ­ში ან ნაწ­ლავ­ში, მოხ­ვდეს და ისი­ნიც და­ა­ზი­ა­ნოს.

მკურ­ნა­ლო­ბა
მკურ­ნა­ლო­ბის მი­ზა­ნია სის­ხლის ნა­კა­დის კი­დევ უფ­რო შემ­ცი­რე­ბის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბა და მი­სი აღ­დგე­ნა. თუ მი­ზე­ზი კოლ­ტი­ა, ან­ტი­კო­ა­გუ­ლან­ტე­ბი, ანუ სის­ხლის შე­დე­დე­ბის სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა. ისი­ნი ჯერ ინ­ტრა­ვე­ნუ­რად შეჰ­ყავთ, შემ­დეგ, უფ­რო ხა­ნ­გრძლი­ვად, და­სა­ლე­ვად აძ­ლე­ვენ პა­ცი­ენტს. მა­თი ზე­მოქ­მე­დე­ბით შე­ნა­დე­დი ზო­მა­ში აღარ იზ­რდე­ბა და ახ­ლის წარ­მოქ­მნის რის­კიც ნაკ­ლე­ბი­ა. კოლ­ტე­ბის დამ­შლე­ლი მე­დი­კა­მენ­ტე­ბი (ფიბ­რი­ნო­ლი­ზუ­რი ან თრომ­ბო­ლი­ზუ­რი) შე­იძ­ლე­ბა ან­ტი­კო­ა­გუ­ლან­ტებ­ზე უფ­რო ეფექ­ტუ­რი გა­მოდ­გეს, თუმ­ცა ისი­ნი მხო­ლოდ მა­შინ აუმ­ჯო­ბე­სებს თირ­კმლის ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბას, რო­ცა არ­ტე­რია სრუ­ლად არ არის დახ­შუ­ლი ან შე­ნა­დე­დის სწრა­ფად დაშ­ლაა შე­საძ­ლე­ბე­ლი. სის­ხლძარ­ღვის სრუ­ლად და­ცო­ბი­დან 30-60 წუთ­ში შე­უქ­ცე­ვა­დი, გა­მო­უს­წო­რე­ბე­ლი და­ზი­ა­ნე­ბა ვი­თარ­დე­ბა. თუმ­ცა, ფიბ­რი­ნო­ლი­ზუ­რი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი შე­იძ­ლე­ბა ეფექ­ტუ­რი აღ­მოჩ­ნდეს პირ­ველ 3 სა­ათ­ში.
დახ­შუ­ლი არ­ტე­რი­ის კოლ­ტის­გან გა­სა­თა­ვი­სუფ­ლებ­ლად ზოგ­ჯერ მი­მარ­თა­ვენ ქი­რურ­გი­ულ ჩა­რე­ვას, რო­მელ­საც გარ­თუ­ლე­ბე­ბი­სა და ფა­ტა­ლუ­რი გა­მო­სავ­ლის დი­დი ალ­ბა­თო­ბა ახ­ლავს თან, თირ­კმლის ფუნ­ქცი­ას კი ან­ტი­კო­ა­გუ­ლან­ტებ­ზე ან ფიბ­რი­ნო­ლი­ზურ სა­შუ­ა­ლე­ბებ­ზე უკეთ ვერ აღად­გენს. შე­სა­ბა­მი­სად, თით­ქმის ყო­ველ­თვის, ოპე­რა­ცი­ას მე­დი­კა­მენ­ტურ მკურ­ნა­ლო­ბას არ­ჩე­ვენ. თუ მი­ზე­ზი ტრავ­მა­ა, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია არ­ტე­რი­ის მთლი­ა­ნო­ბის აღ­დგე­ნა ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩარე­ვით.
რო­ცა თირ­კმლის არ­ტე­რია ათე­როს­კლე­რო­ზის ან ფი­ბ­რო­მუს­კუ­ლუ­რი დის­პლა­ზი­ის გა­მო იხ­შო­ბა, ექიმ­მა არ­ტე­რი­ა­ში, სა­ზარ­დუ­ლი­დან, ბარ­ძა­ყის არ­ტე­რი­ის გავ­ლით, შე­იძ­ლე­ბა ბა­ლო­ნუ­რი კა­თე­ტე­რი შე­იყ­ვა­ნოს. ეს უკა­ნას­კნე­ლი შემ­დეგ იბე­რე­ბა და დახ­შუ­ლი სის­ხლძარ­ღვი მე­ქა­ნი­კუ­რად ფარ­თოვ­დე­ბა. პრო­ცე­დუ­რას კან­გავ­ლი­თი ტრან­სლუ­მი­ნა­რუ­ლი ან­გი­ოპ­ლას­ტი­კა ეწო­დე­ბა. ამ დროს არ­ტე­რი­ა­ში შე­იძ­ლე­ბა მოკ­ლე მი­ლი, სტენ­ტი ჩა­იდ­გას, რა­თა არ­ტე­რია ხე­ლახ­ლა არ და­იხ­შოს. რო­ცა ან­გი­ოპ­ლას­ტი­კა ეფექ­ტუ­რი არ არის, შე­იძ­ლე­ბა ქი­რურ­გი­უ­ლი ჩა­რე­ვა გახ­დეს სა­ჭი­რო დახ­შო­ბის ად­გი­ლის ამო­საკ­ვე­თად ან სის­ხლის ნა­კა­დის­თვის შე­მოვ­ლი­თი გზის შე­საქ­მნე­ლად.

ფიბ­რო­მუს­კუ­ლუ­რი დის­პლა­ზია – თირ­კმლის არ­ტე­რი­ის დახ­შო­ბის მი­ზე­ზი

ფიბ­რო­მუს­კუ­ლუ­რი დის­პლა­ზია უპი­რა­ტეს­წი­ლად 15-50 წლის ასა­კის ქა­ლე­ბის ხვედ­რი­ა. და­ა­ვა­დე­ბის გა­­მო­მ­წვე­ვი მი­ზე­ზი უც­ნო­ბი­ა. და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლია თირ­კმლის არ­ტე­რი­ის რამ­დე­ნი­მე მო­ნაკ­ვე­თის შე­ვიწ­რო­ე­ბა ფიბ­რო­ზუ­ლი ქსო­ვი­ლით (თირ­კმლის არ­ტე­რი­ის სტე­ნო­ზი).
შემ­თხვე­ვე­ბის 10%-ში თირ­კმლის არ­ტე­რი­ის შე­ვიწ­რო­ე­ბა მოზ­რდი­ლებ­ში სწო­რედ ამ და­ა­ვა­დე­ბით არის გა­მოწ­ვე­უ­ლი. ხში­რია სის­ხლის არ­ტე­რი­უ­ლი წნე­ვის მო­მა­ტე­ბა.
მკურ­ნა­ლო­ბის ძი­რი­თა­დი მე­თო­დი ან­გი­ოპ­ლას­ტი­კა­ა. ამ ჩა­რე­ვის შემ­დეგ ზოგ­ჯერ შე­ვიწ­რო­ე­ბა აღარ მე­ორ­დე­ბა და არ­ტე­რი­უ­ლი წნე­ვის მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბი ან მცირ­დე­ბა, ან ნორ­მას უბ­რუნ­დე­ბა. იშ­ვი­ა­თად და­ა­ვა­დე­ბა თირ­კმლე­ბის უკ­მა­რი­სო­ბას იწ­ვევს.

თირ­კმლე­ბი­სა და სა­შარ­დე გზე­ბის ბი­ო­ლო­გია

წყარო: ჯანმრთელობის ენციკლოპედია. მერკის სახელმძღვანელო:
ჯანმრთელობის საშინაო ცნობარი. (გამომცემლობა პალიტრა L)

SheniEkimi.ge

#drpkhakadze

See Full Bio