ბავშვის უძილობა, შიშები – რატომ ტირის ბავშვი გამუდმებით? რატომ ვერ იძინებს? როდისაა ნევროლოგის ჩარევა აუცილებელი? 

როდის უნდა მივიყვანოთ ბავშვი ნევროლოგთან – სიმპტომები, რჩევები და საშიში ნიშნები

პატარა ბავშვების ჯანმრთელობა და განვითარება მშობლებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი თემაა.

ხშირია შეკითხვები:

რატომ ტირის ბავშვი გამუდმებით? რატომ ვერ იძინებს? როდისაა ნევროლოგის ჩარევა აუცილებელი? 

1. ტირის ბავშვი გაუჩერებლად – რატომ ხდება ეს?

ჯანმრთელი, დაძინებული და მაძღარი ჩვილი უმიზეზოდ თითქმის არასდროს ტირის. ტირილი ჩვილის მთავარი კომუნიკაციის ფორმაა და ყოველთვის მიანიშნებს დისკომფორტზე. ეს შეიძლება იყოს:

• მუცლის კოლიკა

• გადახურება ან გაციება

• სურვილი, რომ დედასთან იყოს

• ტანსაცმლის ან პამპერსის გაღიზიანება

თუ ტირილი ხშირად მეორდება და აშკარა მიზეზი არ ჩანს, რეკომენდებულია პედიატრთან ან ნევროლოგთან კონსულტაცია.

2. უძილობა ბავშვებში – რატომ არ სძინავს და როგორ დავეხმაროთ?

ბავშვის ძილის რეჟიმი ხშირად პირდაპირ კავშირშია დღის აქტივობებთან. ძირითადი შეცდომებია:

• დღისით ნაკლები ფიზიკური დატვირთვა

• გაჯეტებთან და ტელევიზორთან გატარებული დრო ძილის წინ

• ხმაური და ემოციური ქაოსი ოჯახში

გირჩევთ:

• შეიმუშავეთ ძილის რიტუალი: აბაზანა, ზღაპარი, სიმშვიდე.

• ეკრანებზე დრო შემოსაზღვრეთ და გააუქმეთ ძილის წინ 1-2 საათით ადრე.

• შექმენით წყნარი გარემო დაძინებამდე.

• ბავშვი უნდა იძინებდეს ყოველ დღე დაახლოებით ერთსა და იმავე დროს.

3. როდის მივიყვანოთ ბავშვი ნევროლოგთან?

ზოგიერთი სიმპტომი პირდაპირი ნიშანია, რომ საჭიროა ნევროლოგის ჩარევა:

საგანგაშო ნიშნები:

• ხელების კანკალი, ტონუსის ცვლილება

• ხშირი გადაცდენა წოვისას

• თვალების არანორმალური მოძრაობები

• უცაბედი კრუნჩხვები, ბჟირება ან ლურჯდება

• ძილის მძიმე დარღვევები

• ქცევის მკვეთრი ცვლილება

• განვითარების დაგვიანება: 2 წლის ასაკში არ ლაპარაკობს, არ დადის და სხვ.

ყველა ახალშობილს სჭირდება მინიმუმ ერთხელ ნევროლოგის და ორთოპედის შემოწმება თვენახევრამდე ასაკში – ეს საშუალებას იძლევა დროულად გამოვლინდეს ნებისმიერი დარღვევა.

4. ბავშვების ღამის შიშები – რა იწვევს?

ბავშვების ღამით შეკივლება ან შიშები შესაძლოა გამომდინარეობდეს:

• დღის განმავლობაში ნანახი შთამაგონებელი შინაარსის ვიდეოებიდან ან თამაშებიდან

• გადატანილი სტრესული გამოცდილებიდან

• ძილის სტადიაში წარმოშობილი დარღვევებიდან

ასეთ შემთხვევებში რეკომენდებულია ელექტროენცეფალოგრამის (EEG) ჩატარება, რათა გამოვრიცხოთ ღამის პაროქსიზმული მოვლენები, ეპილეფსიური აქტივობა ან სხვა ნევროლოგიური მიზეზები.

5. როგორ დავძლიოთ შიშები ბავშვებში?

შიში არის განვითარების ნორმალური ნაწილი, თუმცა მისი მართვა საჭიროა. მშობელმა უნდა:

• არ დაამციროს ან დასცინოს ბავშვს მისი შიშის გამო

• განუმარტოს რას წარმოადგენს სინამდვილეში საგანი ან მოვლენა, რისიც ეშინია

• არ მოახდინოს შიშის “ტრენინგი”, ანუ ბავშვის იძულებით შეყვანა ბნელ ოთახში

• შექმნას უსაფრთხო გარემო და ნდობაზე დაფუძნებული ურთიერთობა

6. რა გავლენა აქვს გაჯეტებზე ბავშვების ფსიქიკაზე?

მცირე ასაკში ეკრანებთან ხანგრძლივმა კონტაქტმა შეიძლება გამოიწვიოს:

• მეტყველების შეფერხება (ალალია)

• ემოციური და ქცევითი პრობლემები

• დამოკიდებულება ეკრანზე – ეკრანდამოკიდებული დაავადება

⚠️ ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაცია უკვე კლასიფიცირებს ამას ფსიქიურ აშლილობად.

📌 3 წლამდე ასაკში რეკომენდებული არ არის ეკრანებთან კონტაქტი! ყველა ის ცოდნა, რასაც ზოგი მშობელი გაჯეტების მეშვეობით ცდილობს ასწავლოს (ფერები, ცხოველები, ციფრები), რეალურად უკეთესად ისწავლება მშობლის უშუალო ჩართულობით – რეალურ გარემოში.

7. კბილების კრაჭუნი – მითები და რეალობა

კბილების კრაჭუნი, ანუ ბრუქსიზმი, არ ნიშნავს აუცილებლად ჭიებს. ის შეიძლება გამოწვეული იყოს:

• სტრესით

• ნევროტული ფონის მატებით

• ზოგჯერ პარაზიტული ინფექციით

დასაჭიროა სწორი ჰიგიენა, კვების კონტროლი და საჭიროების შემთხვევაში ნევროლოგიური შეფასება.

8. ოპტიმალური ასაკი ბაღისა და სკოლის დასაწყებად

არ არსებობს ერთი უნივერსალური ასაკი. ზოგ ბავშვს ადრეულ ასაკში აქვს მზაობა, ზოგს კი სჭირდება მეტი დრო მშობლისგან დამოუკიდებლად არსებობისთვის.

რეკომენდაცია:

• ბაღი: 3 წლიდან ზემოთ

• სკოლა: როდესაც ბავშვი უკვე თავისუფლად საუბრობს, იცავს ინსტრუქციებს და აქვს განვითარებული ყურადღება და მოტორიკა

9. ვაქცინაცია – უსაფრთხოებაა თუ საფრთხე?

მიუხედავად შიშებისა, ვაქცინაცია ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური გზაა დაავადებების თავიდან ასარიდებლად. უკუჩვენებები უკიდურესად იშვიათია, ხოლო ვაქცინაციის უგულებელყოფა სერიოზულ საფრთხეს უქმნის ბავშვის ჯანმრთელობას.

10. ბავშვთა ნევროზები და თანამედროვე მიდგომები

დღეს ტერმინი „ნევროზი“ შეცვლილია და შემოღებულია ახალი კატეგორია – სომატოფორმული აშლილობები, რაც მოიცავს:

• შიშებს

• უნებლიე შარდვას/დეფეკაციას

• ფობიებს

• ძილის დარღვევებს

მკურნალობისას მხოლოდ მედიკამენტი არ კმარა. ხშირად საჭიროა მშობლის ქცევითი კორექცია, ფსიქოლოგის ან ლოგოპედის ჩართვა.

დასკვნა

ბავშვის ფსიქონევროლოგიური განვითარება მოითხოვს ყურადღებას, დაკვირვებას და სწორ მიდგომებს. ყველა სიმპტომი არ არის სახიფათო, მაგრამ დროული რეაგირება ყოველთვის უმჯობესია.

თუ შენს პატარას აქვს რაიმე საეჭვო ნიშანი, არ გადადო – მიიღე კონსულტაცია პროფესიონალთან და მიიღე სწორი გზა მისი ჯანმრთელობისა და განვითარების მხარდაჭერისთვის.

SheniEkimi.ge

დამოუკიდებელი, აპოლიტიკური და ნეიტრალური მედია — ფაქტებზე დაფუძნებული სანდო ინფორმაცია. შენთვის და შენი საქართველოსთვის. #აქხარისხია #drpkhakadze #sheniambebi

See Full Bio