ჭარბწონიანობა იწყება არა მხოლოდ ჭარბი ჭამით — არამედ მაკრონუტრიენტების არასწორი გადანაწილებით!

 ჭარბწონიანობა იწყება არა მხოლოდ ჭარბი ჭამით — არამედ მაკრონუტრიენტების არასწორი გადანაწილებით!

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე.
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა

საკვები არა მხოლოდ კალორიებია, არამედ ინფორმაცია, რომელსაც სხეულს აწვდით 

ჭარბწონიანობა და მეტაბოლური სინდრომი ხშირად მხოლოდ ზედაპირულად აღიქმება როგორც კალორიების სიჭარბის პრობლემა. სინამდვილეში, სხეული რეაგირებს არა მხოლოდ რაოდენობაზე, არამედ საკვების შემადგენლობაზე, კერძოდ კი მაკრონუტრიენტებზე — ცილებზე, ცხიმებზე და ნახშირწყლებზე.
ახალი ანგარიში Medscape-ზე გვთავაზობს მარტივ გზას, როგორ ავუხსნათ პაციენტებს მაკრონუტრიენტების მნიშვნელობა წონაში კლების პროცესში.

 მაკრონუტრიენტები — ძირითადი ენერგიის წყარო
1. ცილები (პროტეინები)
• აჩქარებს ნივთიერებათა ცვლას (მეტაბოლიზმს)
• აფერხებს მადის გადაჭარბებულ ზრდას
• აუცილებელია კუნთოვანი მასის შენარჩუნებისთვის
2. ცხიმები
• საჭიროა ჰორმონების სინთეზისთვის
• ხელს უწყობს ვიტამინების A, D, E, K ათვისებას
• თუმცა უნდა იყოს უპირატესად მცენარეული ან ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავები
3. ნახშირწყლები
• ენერგიის ძირითადი წყაროა
• თუ გადაჭარბებით მიიღება (განსაკუთრებით თეთრი შაქრის და ფქვილის სახით), სხეულში გადაიქცევა ცხიმად

 როგორ ავუხსნათ პაციენტს მარტივად?
• არ არის საკმარისი ვუთხრათ — „ნაკლები ჭამე“ ან „კალორიებს აკონტროლე“.
• მნიშვნელოვანია ავუხსნათ, რომ იგივე კალორია სხვადასხვა ეფექტს იძლევა, როცა ის მოდის ცილისგან, ცხიმისგან ან ნახშირწყლისგან.

მაგალითად:
• 300 კკალ ტკბილეულისგან და 300 კკალ ქათმის ფილედან სხეულზე სრულიად განსხვავებულ გავლენას ახდენს.

 ფსიქოლოგიური ფაქტორებიც გადამწყვეტია
• როცა პაციენტი იგებს, როგორ მუშაობს მისი სხეული, ის უფრო მოტივირებულია სწორი არჩევანის გასაკეთებლად
• დაბალანსებული კვება მახარებს, არ კი ტანჯავს — და ეს არის სწორი მიდგომა დიეტოლოგიაში

 პრაქტიკული რჩევები პაციენტებისთვის

 თეფშზე ყოველთვის უნდა იყოს ცილა (ჭიის ლობიოც კმარა!)
 გამოირჩიეთ შედარებით დაბალი გლიკემიური ინდექსის მქონე ნახშირწყლები (შვრია, წიწიბურა, მწვანე ბოსტნეული)
 სრულად ამოიღეთ ან მინიმუმამდე დაიყვანეთ შაქარი და თეთრი ფქვილი
 არ დაიშუროთ კარგი ცხიმები (კაკალი, თევზი, ავოკადო)

კითხვები და პასუხები

ყველა ადამიანი უნდა იცოდეს მაკრონუტრიენტების შესახებ?
→ დიახ. მით უფრო, ვინც ცდილობს წონის კლებას ან დიაბეტის კონტროლს.

არის თუ არა ყველა ცხიმი მავნე?
→ არა. მხოლოდ ტრანსცხიმები და რაფინირებული ზეთები უნდა აირიდოთ. ზეთისხილი, თევზი, თხილი კი სასარგებლოა.

შეიძლება თუ არა ჭარბი ცილა ზიანს აყენებდეს?
→ დიახ, თუ თირკმლის დაავადება გაქვთ ან არასწორად არის შერწყმული დანარჩენ კვებასთან.

 გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
 მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
 iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706
 Android: https://play.google.com/store/apps/details…
 Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.

წყაროები
1. Medscape. Explaining to Patients How Macronutrients Affect Obesity [Internet]. 2025 [cited 2025 Aug 7]. Available from: https://www.medscape.com/…/explaining-patients-how…
2. Bray GA, Popkin BM. Dietary fat intake does affect obesity! Am J Clin Nutr. 1998;68(6):1157–73.
3. Hall KD, et al. Ultra-processed diets cause excess calorie intake and weight gain: An inpatient randomized controlled trial. Cell Metab. 2019;30(1):67-77.e3.

#drpkhakadze #აქხარისხია #შენიექიმი #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheni #sheniekimi #მაკრონუტრიენტები #ჭარბწონიანობა
Giorgi Pkhakadze SheniEkimi.ge • შენი ექიმი SheniAmbebi.ge • შენი ამბები SheniSilamaze.ge • შენი სილამაზე SheniSupra.ge • შენი სუფრა