ტკბილი საფრთხე ბავშვებისთვის?
ხელოვნური ტკბილოვნები და ნაადრევი სქესობრივი მომწიფება — ახალი კვლევის საგანგაშო დასკვნა
ბოლო კვლევამ, რომელიც Medscape-ზე გამოქვეყნდა, მკაფიოდ დააფიქსირა შემაშფოთებელი კავშირი ბავშვებში ხელოვნური ტკბილოვნების მოხმარებასა და სქესობრივი მომწიფების დაჩქარებას შორის. საუბარია ისეთ ფართოდ გამოყენებულ ნივთიერებებზე, როგორიცაა ასპარტამი, სუქრალოზა და სხვები.
რისკი განსაკუთრებით მაღალია გენეტიკურად მიდრეკილ ბავშვებში
კვლევა მიუთითებს, რომ ხელოვნური ტკბილოვნების მოხმარება განსაკუთრებულად საშიშია იმ ბავშვებისთვის, რომლებიც გენეტიკურად არიან მიდრეკილნი ადრე მომწიფებისკენ. კვლევაში მონაწილე ბავშვებში შეინიშნებოდა:
•ბიჭებში: სქესობრივად ადრე მომწიფება უფრო ხშირად იყო დაკავშირებული სუქრალოზასთან
•გოგოებში: მსგავსი ეფექტები გამოვლინდა გლიცირიზინის (ლიკორისის მცენარის ინგრედიენტი), სუქრალოზისა და სხვა შაქრის შემცვლელების მიმართ
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
ადრეული სქესობრივი მომწიფება არ არის უბრალოდ “ბუნებრივი ვარიაცია”. ის დაკავშირებულია:
• ფსიქოსოციალურ სტრესთან
• ნაადრევ მენსტრუაციულ ციკლთან
• ზრდასრულ ასაკში მეტაბოლურ და ჰორმონულ დარღვევებთან
• შფოთვასა და თვითშეფასების დაქვეითებასთან
როგორ მოქმედებენ ტკბილოვნები?
ხელოვნური ტკბილოვნები ჰორმონალურ სისტემაზე გავლენას ახდენენ არა კალორიების მეშვეობით, არამედ:
• ნაწლავურ მიკრობიოტაზე ზემოქმედებით
• ენდოკრინულ სისტემაში არასტაბილურობით
• გარკვეული გენის აქტივაციის ხელშეწყობით (გენეტიკური მგრძნობელობა)
მშობლებმა გაითვალისწინეთ:
• არასდროს მიაწვდოთ ბავშვებს 0-კალორიანი ან დიეტური ტკბილოვნები, მათ შორის სასმელებში, იოგურტებში, დესერტებში ან საღეჭ რეზინებში
• წაიკითხეთ ეტიკეტები: თუ პროდუქტში წერია sucralose, aspartame, saccharin, glycyrrhizin — ეს არ არის ბავშვებისთვის უსაფრთხო
• გამოიყენეთ ბუნებრივი ტკბილოვნები მხოლოდ მცირე რაოდენობით — საუკეთესო ვარიანტია ხილი
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
“საზოგადოებას ხშირად ჰგონია, რომ 0 კალორია ნიშნავს 0 პრობლემას — მაგრამ რეალურად ეს ნივთიერებები ჩვენს ჰორმონალურ სისტემაში ჩარევას იწვევს. განსაკუთრებით სახიფათოა ბავშვებისთვის, რომელთაც შეიძლება გენეტიკური მიდრეკილება ჰქონდეთ. ტკბილოვნები ბავშვის განვითარებას აფერხებს და არა აჩქარებს — სიფრთხილე ახლა გადამწყვეტია.”
მოკლედ:
•ასპარტამი და სუქრალოზა ზრდის ადრეული მომწიფების რისკს
•განსაკუთრებით საშიშია გენეტიკურად მგრძნობიარე ბავშვებისთვის
•კვლევამ ცალსახად აჩვენა ჰორმონულ სისტემაზე უარყოფითი ზეგავლენა
•მშობლებმა უნდა აირჩიონ ბუნებრივი, დაუმუშავებელი საკვები
ხშირად დასმული კითხვები:
ბავშვებისთვის საერთოდ არ შეიძლება ტკბილოვნება?
შესაძლებელია, მაგრამ მხოლოდ ბუნებრივი სახით — ხილისგან მიღებული შაქარი საკმარისია და უსაფრთხო.
უნდა ვზღუდო „დიეტური“ სასმელები ბავშვის რაციონში?
დიახ. ყველა პროდუქტი, რომელშიც წერია “light”, “0 sugar”, “diet”, “no calorie” — ეჭვის ქვეშ უნდა დააყენოთ და მოერიდოთ ბავშვებში გამოყენებას.
არის ეს მხოლოდ ერთი კვლევა?
არა. ბოლო წლების განმავლობაში იზრდება მტკიცებულება, რომ ხელოვნური ტკბილოვნები უარყოფით გავლენას ახდენენ ბავშვთა განვითარებაზე.
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი.
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
წყაროები:
1. Medscape. Sweeteners and Genetics Linked to Early Puberty Risk. 2025 Jul. https://www.medscape.com/…/sweeteners-and-genetics-linked…
2. Suez J, Korem T, Zilberman-Schapira G, et al. Artificial sweeteners induce glucose intolerance by altering the gut microbiota. Nature. 2014;514(7521):181–6. doi:10.1038/nature13793
3. Azad MB, et al. Nonnutritive sweeteners and cardiometabolic health: a systematic review and meta-analysis. CMAJ. 2017;189(28):E929–E939. doi:10.1503/cmaj.161390
დეკლარაცია:
ამ სტატიის მიზანია საზოგადოებისთვის ინფორმაციის მიწოდება. იგი არ წარმოადგენს კონკრეტულ სამედიცინო რეკომენდაციას და არ ეხება კონკრეტული პროდუქტის რეკლამას.
#drpkhakadze #აქხარისხია #შენიექიმი #accreditationge #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheni #sheniambebi #გიორგიფხაკაძე #sheniekimi @highlight Giorgi Pkhakadze SheniAmbebi.ge • შენი ამბები SheniSupra.ge • შენი სუფრა SheniMedicina.ge • შენი მედიცინა SheniSilamaze.ge • შენი სილამაზე SheniEkimi.ge • შენი ექიმი

გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.