აივ-ის ეპიდემია დამთავრდა? ახალმა ინიექციამ შესაძლოა თამაშის წესები შეცვალოს — წელიწადში ორჯერ და 100%-იანი დაცვა!
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი.
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
სიახლე:
• აშშ-ის საკვებისა და მედიკამენტების ფედერალურმა ადმინისტრაციამ (FDA) დაამტკიცა ლენაკაპავირი (Yeztugo) — პრეპარატი, რომელიც აივ-ისგან 100%-იან დაცვას გვთავაზობს მხოლოდ ორ ინიექციად წელიწადში.
• კვლევებით დადასტურდა, რომ იგი სრულად ბლოკავს აივ-ის უჯრედში შეღწევას და პრაქტიკულად გამორიცხავს ინფექციის გავრცელებას.
• ეს არის პირველი შემთხვევა, როცა აივ-ის პრევენციის მიზნით წელიწადში ორჯერ გაკეთებული პრეპარატი ასეთ მაღალ ეფექტიანობას გვთავაზობს.
რა პრეპარატებია დღეს ხელმისაწვდომი მსოფლიოში?
ლენაკაპავირი (Lenacapavir / Yeztugo)
• გამოყენება: პრევენცია (PreP)
• დოზირება: წელიწადში 2 ინიექცია
• ეფექტურობა: ~100%
• ფასი აშშ-ში: დაახლოებით $28,000 წელიწადში
კაბოტეგრავირი (Cabotegravir LA / Apretude)
• გამოყენება: პრევენცია (PreP)
• დოზირება: ყოველ 2 თვეში ინიექცია
• ეფექტურობა: ტაბლეტებზე უკეთესი
• ფასი: $22,000–25,000 წელიწადში
კაბენუვა (Cabenuva – კაბოტეგრავირი + რილპივირინი)
• გამოყენება: მკურნალობა (აივ-დადებითი პირებისთვის)
• დოზირება: ყოველ თვეში ან 2 თვეში ინიექცია
• ფასი: ~$22,000 წელიწადში
ყოველდღიური ტაბლეტები (F/TDF, Descovy)
• გამოყენება: პრევენცია (PreP)
• დოზირება: ყოველდღიური მიღება
• ფასი:
• გენერიკული ტაბლეტები: ~$360 წელიწადში (საქართველოში ეს არის ხელმისაწვდომი)
• Descovy (ბრენდირებული): ~$16,800 წელიწადში
რა მდგომარეობაა საქართველოში?
საქართველოში აივ-ის გავრცელების მაჩვენებელი სტაბილურად დაბალია, თუმცა დასავლეთ ევროპასთან შედარებით ბევრად უფრო სუსტია პრევენციის პროგრამები.
ამ ეტაპზე ლენაკაპავირი ან კაბოტეგრავირი ოფიციალურად არ არის რეგისტრირებული საქართველოში, რაც ნიშნავს, რომ მოქალაქეებს ის არ აქვთ ხელმისაწვდომი არც კომერციულად და არც სახელმწიფო პროგრამებში.
აივ-ის პრევენციისთვის დღეს საქართველოში ხელმისაწვდომია მხოლოდ ტრადიციული ტაბლეტური პრეპარატები (გენერიკული F/TDF), რაც მნიშვნელოვნად აფერხებს მათ მიღებას — ბევრი ადამიანი თავს არიდებს ყოველდღიურ ტაბლეტურ მკურნალობას.
სამოქალაქო სექტორი, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტი და მედია უნდა გაერთიანდეს, რომ საქართველოშიც ხელმისაწვდომი გახდეს ეს ახალი თაობის პრეპარატები, რადგან ისინი ფაქტობრივად ცვლიან ეპიდემიოლოგიურ ტრაექტორიას.
გადამწყვეტია სახელმწიფო დონეზე ლობირება, რათა ლენაკაპავირი მოხვდეს საქართველოს მედიკამენტების ნუსხაში და ჩაერთოს პრევენციული პროგრამების ფარგლებში.
პროფესორის კომენტარი
„ლენაკაპავირი და სხვა ხანგრძლივი მოქმედების პრეპარატები არა მხოლოდ სამედიცინო გარღვევაა — ეს არის სოციალური ინსტრუმენტი, რომელიც გვაძლევს შანსს, შევცვალოთ აივ ინფექციის მომავალი. თუ საქართველო სერიოზულად ეკიდება პრევენციის პოლიტიკას, ის ვალდებულია, ხელი შეუწყოს ასეთი ინოვაციური პრეპარატების შემოსვლას ქვეყანაში და მათ ხელმისაწვდომობას ყველაზე მოწყვლადი ჯგუფებისთვის.“
— პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
დასკვნა
• ლენაკაპავირი არის პირველი პრეპარატი, რომელიც წელიწადში მხოლოდ ორ ინიექციად გვაძლევს 100%-იან დაცვას აივ-ისგან.
• მსოფლიოში უკვე დაწყებულია მისი ფართო გამოყენება, მათ შორის მაღალი ეპიდემიური რისკის ქვეყნებში.
• საქართველოში კი ჯერ არ გვაქვს ამ პრეპარატზე წვდომა.
• მნიშვნელოვანია ჯანდაცვის სფეროს და პოლიტიკის მხარდაჭერა, რათა ახალმა თაობის პრეპარატებმა დროულად შეაღწიოს ქართულ ბაზარზე და მიაღწიოს იმ ადამიანებს, ვისაც ეს ყველაზე მეტად სჭირდება.
აივ პრევენცია საქართველოში – 10 მნიშვნელოვანი კითხვა და პასუხი
1. მართლა არსებობს ინიექცია, რომელიც აივ-ისგან 100%-იან დაცვას იძლევა?
დიახ. ლენაკაპავირი (Yeztugo) არის პირველი პრეპარატი, რომელიც მხოლოდ ორ ინიექციად წელიწადში სრულიად ბლოკავს აივ-ის შეღწევას ორგანიზმში. კლინიკურმა კვლევებმა აჩვენა პრაქტიკულად ნულოვანი ინფიცირების შემთხვევები.
2. ხელმისაწვდომია ლენაკაპავირი საქართველოში?
სამწუხაროდ — არა. იგი არც რეგისტრირებულია და არც სახელმწიფო პროგრამებში შედის. ეს ნიშნავს, რომ ქართველი მოქალაქეებისთვის პრეპარატი ფაქტობრივად მიუწვდომელია.
3. რამდენი ღირს ლენაკაპავირი და სხვა მსგავსი პრეპარატები?
• ლენაკაპავირი: ~ $28,000 წელიწადში
• კაბოტეგრავირი (Apretude): ~ $22,000–25,000 წელიწადში
• გენერიკული ტაბლეტები (F/TDF): ~ $360 წელიწადში
ამ ფასებზე წვდომა მოსახლეობის 99%-ს არ აქვს.
4. რატომ არ აფინანსებს სახელმწიფო ამ პრეპარატებს?
საქართველოს ჯანდაცვის ბიუჯეტში არ არის გამოყოფილი საკმარისი რესურსი პრევენციაზე. პრევენცია ჯერ კიდევ არ ითვლება სტრატეგიულ პრიორიტეტად, რაც დიდად აზიანებს საზოგადოებრივ ჯანმრთელობას.
5. არსებობს სხვა გზები აივ-ისგან დასაცავად საქართველოში?
დიახ. ხელმისაწვდომია გენერიკული ტაბლეტები, თუმცა მათი ეფექტურობა დამოკიდებულია ყოველდღიურ მიღებაზე, რაც ბევრ ადამიანს უჭირს. ინიექცია ბევრად მარტივია, მაგრამ ჯერჯერობით მიუწვდომელია.
6. უსაფრთხოა აივ ტესტები, რაც საქართველოში იყიდება?
არა ყველა. ბოლო დროს ბაზარზე გამოჩნდა სწრაფი ტესტები, რომლებსაც არ აქვთ სერტიფიკატები, არ გაუვლიათ სანდო კვლევები, და მათი ეფექტიანობა ზოგ შემთხვევაში მხოლოდ 45%-ს აღწევს. ერთ ერთი არის ეს კომპანია: Smart Health – სმარტ ჰელზ ეს ქმნის ცრუ ნეგატიურ პასუხებს და საფრთხეს უქმნის მთელ საზოგადოებას.
7. შესაძლებელია საქართველოსთვის ლენაკაპავირის მიღება დაბალ ფასად?
შესაძლებელია, თუ სახელმწიფო ჩაერთვება გლობალურ ხელმისაწვდომობის პროგრამებში (მაგ. Global Fund, UNITAID) და მოითხოვს ლიცენზირებულ გენერიკს დაბალ ფასად. საჭიროა აქტიური მოლაპარაკებები Gilead-ის და საერთაშორისო პარტნიორებთან.
8. რატომ არის ინიექციური პრევენცია მნიშვნელოვანი საქართველოსთვის?
საქართველოში ბევრი ადამიანი ვერ ახერხებს ტაბლეტების რეგულარულად მიღებას – სხვადასხვა მიზეზით: სტიგმა, გრაფიკი, ინფორმაცია. ინიექცია კი მხოლოდ 2 viziti წელიწადშია და ეფექტურია თითქმის 100%.
9. რა ნაბიჯები უნდა გადადგას საქართველომ, რომ ეს პრეპარატები ხელმისაწვდომი გახდეს?
• დაუყოვნებლივ დაიწყოს ლენაკაპავირის რეგისტრაცია
• აწარმოოს მოლაპარაკება მწარმოებელთან სპეციალურ ფასზე
• ჩართოს სახელმწიფო/დონორული პროგრამები პრევენციის დაფინანსებაში
• განათლოს მოსახლეობა და შეამციროს აივ-ის გარშემო არსებული სტიგმა
10. რას ურჩევს პროფესორი ფხაკაძე მოსახლეობას დღეს?
• არ გამოიყენოთ დაუმტკიცებელი სწრაფი ტესტები
• ჩაიტარეთ ტესტირება სანდო დაწესებულებებში
• იმოქმედეთ პრევენციულად — საჭიროების შემთხვევაში მიიღეთ ტაბლეტური პრეპარატები
• მოითხოვეთ სახელმწიფოსგან ლენაკაპავირის და სხვა ინიექციური პრეპარატების ხელმისაწვდომობა
• აივ არ არის ვერდიქტი — ის არის მართვადი და თავიდანაც აცილებადი ინფექცია
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე. @topfans Giorgi Pkhakadze SheniEkimi.ge • შენი ექიმი World Health Organization Georgia · ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია საქართველოში Accreditation Canada • აკრედიტაცია კანადა
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
