ლაბორატორიაში გაზრდილი ცრემლები – პატარა ჯირკვლები, რომლებიც ტირიან — სამეცნიერო გარღვევა დიდ ბრიტანეთში

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე

დიდ ბრიტანეთში, ჰიუბრეხტის ინსტიტუტის მკვლევრებმა წარმოუდგენელი შეძლეს — ლაბორატორიაში გაზარდეს პატარა, მაგრამ ფუნქციური ადამიანის ცრემლსადენი ჯირკვლები, რომლებიც რეალურ ცრემლებს გამოყოფენ!

ეს არ არის მოდელი ან მიკროსკოპული სტრუქტურა — ეს არის ცოცხალი ორგანოიდი, რომელიც რეაგირებს როგორც ჰორმონებზე, ისე ემოციებზე.

• გამოყენებულია ადამიანის ღეროვანი უჯრედები, რომლებიც 3D გარემოში ჩამოყალიბდნენ ცრემლსადენი ქსოვილად

• როდესაც მათ ჰორმონალური (მაგ. ადრენალინ-მსგავსი) სტიმულები მიაწოდეს:

• გამოყოფდნენ ცრემლებს ენზიმებითა და ცილებით, ზუსტად ისე, როგორც ბუნებრივი ცრემლები

• რეაგირებდნენ ემოციურ სიმულაციაზეც

„ეს გარღვევა კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ რეგენერაციული მედიცინა აღარ არის მხოლოდ მომავალი — ეს უკვე აწმყოა. თვალის დაავადებების მკურნალობაში ბუნებრივი ცრემლის დაბრუნება არა მარტო კომფორტს, არამედ მხედველობის შენარჩუნებასაც ნიშნავს. მსგავსი ნაბიჯები ცხადყოფს, რომ მეცნიერება ემოციის დონეზეც აღწევს.“

→ ეს არის ლაბორატორიაში გაზრდილი პატარა ჯირკვალი, რომელიც იმეორებს ადამიანის ცრემლის ჯირკვლის ფუნქციას.

→ დიახ! რეაგირებენ ჰორმონებზე და გამოყოფენ სითხეს, რომელიც სტრუქტურით და შემადგენლობით წააგავს ნამდვილ ცრემლს.

→ მდიდარია ცილებითა და ფერმენტებით, რომლებიც იცავს თვალის ზედაპირს.

→ ჯერ კვლევის ფაზაშია. კლინიკური ცდების დაწყება შესაძლებელია რამდენიმე წელიწადში.

→ მომავლის მიზანი სწორედ ესაა — ფუნქციური ჩანაცვლება დაზიანებული ჯირკვლებისა.

→ დიახ. ეს არის არაცხოველური ტესტირების უპირატესობა — ადამიანის ქსოვილზე, ეთიკური და ზუსტი.

→ ორგანოიდი რეაგირებს სტრესსა და ადრენალინზე — რაც ბუნებრივ ემოციურ მექანიზმებს იმეორებს.

→ უკვე გაჩნდა ლაბორატორიული კანი, ღვიძლი, ნაწლავი და თირკმელი. ცრემლის ჯირკვალი კიდევ ერთი წარმატებული ნაბიჯია ამ გზაზე.

1. Van der Vaart J, et al. Functional human tear gland organoids grown from stem cells. Cell Stem Cell. 2025; doi:10.1016/j.stem.2025.06.004

2. Hubrecht Institute, UK. Press Release, July 2025

3. Dua HS et al. Tear film and ocular surface in health and disease. Surv Ophthalmol. 2022. doi:10.1016/j.survophthal.2022.01.002

4. WHO. Global burden of eye disease. Geneva: WHO; 2023.

5. Zhang Y, et al. Hormonal response of engineered lacrimal gland organoids. Nat Biomed Eng. 2024. doi:10.1038/s41551-024-00981-x

6. National Eye Institute. Dry Eye Statistics. 2024

7. OECD. Alternatives to animal testing. 2023

8. Science Pulse. Tiny Glands That Cry. 2025.

გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!

მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.

iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706

Android: https://play.google.com/store/apps/details…

Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.

#შენიექიმი #ცრემლი #ჯანდაცვა #გიორგიფხაკაძე #dryeyes #regenerativemedicine #tearorganoids #SheniEkimi #აქხარისხია #sheniambebi Giorgi Pkhakadze SheniAmbebi.ge • შენი ამბები SheniEkimi.ge • შენი ექიმი