პირველი მახვილოვანუჯრედოვანი ფილტვის კიბოს ვაქცინა — დაიწყო ადამიანებზე გამოცდა
შენიექიმი | ოფიციალური სამედიცინო სტატია ქართულა
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
ფილტვის კიბოს ვაქცინა — იმედის ახალი ერა დაიწყო!
მეცნიერება წინ მიიწევს: კიბოსთან ბრძოლა შესაძლოა მალე ახალი ფაზაში შევიდეს.
მსოფლიოში პირველად დაიწყო კლინიკური ცდები ფილტვის კიბოს საწინააღმდეგო ვაქცინაზე, რომელიც შესაძლოა გარდამტეხი აღმოჩნდეს ონკოლოგიის ისტორიაში.“
ვინ შეიმუშავა ვაქცინა?
ვაქცინა სახელწოდებით BNT116 შეიმუშავა გერმანულმა ბიოტექნოლოგიურმა გიგანტმა BioNTech, იმავე კომპანიამ, რომელმაც შექმნა ერთ-ერთი პირველი მРНК COVID-19 ვაქცინა.
ახლა კი BioNTech-ის მეცნიერებმა ენერგია მიმართეს ფილტვის მახვილოვანუჯრედოვანი კიბოს (NSCLC) წინააღმდეგ — რომელიც მსოფლიოში ფილტვის კიბოს ყველაზე გავრცელებული და სასიკვდილო ფორმაა.
როგორ მუშაობს ეს ვაქცინა?
- ეს ვაქცინა mRNA ტექნოლოგიით მუშაობს — იგივე მექანიზმით, რაც კორონავირუსის ვაქცინებში გამოიყენებოდა.
- იგი აცნობიერებს იმ სპეციფიკურ მუტაციებს, რაც ფილტვის კიბოს უჯრედებს ახასიათებთ.
- შემდეგ ვაქცინა ასწავლის იმუნურ სისტემას ამ მუტირებული უჯრედების ამოცნობასა და განადგურებას.
- საბოლოო მიზანია — კიბოს უჯრედების დაბრუნების პრევენცია და დაავადების ხელახალი პროგრესის შეჩერება.
სად ტარდება კლინიკური ცდები?
პირველი ფაზის კვლევაში ჩართულია 34 კლინიკა 7 ქვეყანაში — მათ შორის:
•დიდი ბრიტანეთი
•აშშ
•გერმანია
•ესპანეთი
•საფრანგეთი
•იაპონია
•ავსტრალია
კვლევაში მონაწილეობენ პაციენტები, რომლებსაც დაუდგინდათ მახვილოვანუჯრედოვანი ფილტვის კიბო.
რატომ არის ეს ისტორიული ნაბიჯი?
ფილტვის კიბო მსოფლიოში კიბოს სიკვდილიანობის ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზია.
დიაგნოზის დასმისას პაციენტების დიდი ნაწილი უკვე ავრცელებს მეტასტაზებს.
ტრადიციული მკურნალობის (ქიმიოთერაპია, ოპერაცია, იმუნოთერაპია) მიუხედავად, პროგნოზი ხშირად მძიმეა.
BNT116 ვაქცინა გვთავაზობს ახალ გზას — დაავადების მართვა და პრევენცია იმუნური სისტემის მეშვეობით.
მეცნიერების ხმა
“ჩვენ ვამზადებთ იმუნურ სისტემას ისე, რომ მან აქტიურად გაანადგუროს კიბოს უჯრედები და ხელი შეუშალოს მათ დაბრუნებას,”
— აცხადებს Prof. Uğur Şahin, BioNTech-ის თანადამფუძნებელი.
რა ხდება ახლა?
კვლევის პირველი ფაზა ემსახურება უსაფრთხოებისა და იმუნური პასუხის შეფასებას.
თუ ვაქცინა წარმატებით გადალახავს პირველ ფაზას, დაიწყება მეორე და მესამე ფაზების კვლევა, რომელიც უფრო ფართო მასშტაბით ჩატარდება.
კითხვა-პასუხი
არის ეს ვაქცინა კიბოს პრევენციული?
არა. ეს არ არის ჩვეულებრივი პროფილაქტიკური ვაქცინა. ის განკუთვნილია უკვე დაავადებულებისთვის — კიბოს კონტროლისთვის და გავრცელების შეჩერებისთვის.
როდის იქნება ხელმისაწვდომი ფართო საზოგადოებისთვის?
სავარაუდოდ რამდენიმე წელში, თუ ყველა ფაზა წარმატებით დასრულდება.
შეიძლება საქართველოში ამ კვლევაში ჩართვა?
ჯერჯერობით საქართველო არ არის ჩართული, მაგრამ მომავალში მსგავსი კვლევები შესაძლოა ადგილობრივადაც ჩატარდეს.
არის mRNA ვაქცინები უსაფრთხო?
COVID-19 პანდემიამ დაამტკიცა, რომ mRNA ტექნოლოგია შეიძლება ეფექტური და უსაფრთხო იყოს — განსაკუთრებით იმუნური სისტემის სტიმულაციისთვის.
კიბოს ვაქცინა კურნავს თუ აფერხებს?
ამ ეტაპზე მიზანი არა კიბოს განკურნებაა, არამედ მისი ზრდის და გავრცელების შეჩერება.
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
ლიტერატურა:
1. BioNTech Press Release. “BioNTech initiates first-in-human Phase 1 clinical trial for BNT116.” April 2024.
2. Nature News. Lung cancer mRNA vaccine enters clinical trial. 2024.
3. American Cancer Society. Lung Cancer Facts & Figures. 2023.
4. Uğur Şahin et al. Individualized neoantigen vaccines for cancer immunotherapy. Nature Reviews Drug Discovery. 2022.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
