თქვენი სხეული რიცხვებში — საოცარი ფაქტები, რაც თქვენს სხეულში ხდება ყოველ წამს
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
ადამიანის სხეული — ეს არის არაჩვეულებრივი, ცოცხალი მანქანა, რომელიც მოიცავს ტრილიონობით უჯრედს, მილიარდობით სინაპსს და ფუნქციონირებს უზუსტეს ბიოლოგიურ ჰარმონიაში.
მოდით, დავწვრილმანებით შევხედოთ იმ რიცხვებს, რომლებიც თქვენში ყოველ წამს მოქმედებს.
37 ტრილიონი უჯრედი
ადამიანის სხეული შედგება დაახლოებით 37 ტრილიონი უჯრედისგან, რომლებიც 200-ზე მეტი სხვადასხვა ტიპის უჯრედად იყოფიან. თითოეული მათგანი ასრულებს კონკრეტულ ფუნქციას:
- გულის უჯრედები პულსირებენ,
- ტვინის უჯრედები ფიქრობენ,
- იმუნური უჯრედები იცავენ.
100 მილიარდი ნეირონი — თქვენი ტვინის “ინტერნეტი”
- ტვინში მდებარეობს 100 მილიარდი ნეირონი, რომლებიც ერთმანეთთან მილიონობით სინაფსით (კავშირით) უკავშირდებიან.
- ადამიანი დღეში საშუალოდ 60,000-მდე ფიქრს “შექმნის”.
მხედველობა — 10 მილიონი ფერის აღქმა
თვალის ბადურა შეიცავს:
• 127 მილიონ უჯრედს
• მათგან 120 მილიონია შავი-თეთრის სენსორი (ღეროები)
• 7 მილიონი — ფერის ამომცნობი კონუსები
თქვენ შეგიძლიათ განასხვავოთ 10 მილიონამდე ფერი.
სისხლი — სხეულის შიდა ტრანსპორტი
თქვენს სხეულში:
• 30 ტრილიონი ერითროციტია (წითელი სისხლის უჯრედები)
• 42 მილიარდი სისხლძარღვი
• 6 ლიტრი სისხლი (დაახლოებით 1.6 გალონი)
• სისხლი შეადგენს თქვენი სხეულის დაახლოებით 10%-ს წონით
ყნოსვა — 50,000 სუნი
ცხვირი შეიცავს 1,000-ზე მეტ ყნოსვით რეცეპტორს, რაც საშუალებას გაძლევთ გამოიცნოთ:
• 50,000-მდე განსხვავებული სუნი
• ამდენად, ყნოსვა მნიშვნელოვანია როგორც ხასიათის, ისე მოგონებების ფორმირებაში
ანი — თქვენი უდიდესი ორგანო
კანი არის ადამიანის ყველაზე დიდი ორგანო და:
• იკავებს საშუალოდ 2 კვ. მეტრს
• შეიცავს დაახლოებით 100 მილიარდ უჯრედს
• იცავს სხეულს ინფექციების, სიცივის, მზის და ტრავმისგან
დასკვნა პროფესორისგან
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე წერს:
„ადამიანის სხეული — ეს არის კოსმოსის მსგავსი სიღრმის მქონე სტრუქტურა. ის იმდენად ზუსტი და კომპლექსურია, რომ მის თითოეულ დეტალს მეცნიერება დღემდე იკვლევს. თქვენ არ ხართ უბრალოდ ბიოლოგიური ერთეული — თქვენ ხართ ტრილიონობით უჯრედის საოცარი სისტემა, რომელიც ყოველდღე ცხოვრობს, იცვლება და განახლდება.“
წყარო:
Hashem Al-ghaili / Science Nature Page
NIH, Human Cell Atlas, Nature, Scientific American
კითხვები და პასუხები
1. რატომ იცვლება უჯრედების რაოდენობა?
შესაძლებელია ცვლილება ასაკით, სიმსუქნით ან დაავადებების შედეგად.
2. ყველა უჯრედი ყოველდღე მუშაობს?
არა. ზოგი უჯრედი მუდმივად აქტიურია (მაგ. ნეირონები), ზოგი კი პერიოდულად ირთვება ან განახლებადია.
3. იბადება თუ არა ახალი ნეირონები ზრდასრულ ასაკშიც?
დიახ, გარკვეულ ტვინის უბნებში (მაგ. ჰიპოკამპში) ახალი ნეირონების წარმოქმნა შესაძლებელია.
4. როდის უნდა მივაქციოთ ყურადღება კანის უჯრედების ცვლილებას?
თუ კანი უცნაურად იცვლება (ფერი, ხალი, ქავილი), აუცილებელია დერმატოლოგთან კონსულტაცია.
5. შესაძლებელია ყნოსვის ტრენინგი?
დიახ — განსაკუთრებით კოვიდის შემდეგ, ყნოსვის აღდგენის ვარჯიშები ძალიან ეფექტურია.
6. შესაძლებელია თითოეული უჯრედის აღდგენა?
არა ყველასი. მაგალითად, ტვინისა და გულის ზოგიერთი უჯრედი არ აღდგება, მაგრამ სხვა უჯრედები მუდმივად ახლდება.
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
⸻
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი.
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
კონფლიქტების ინტერესის დეკლარაცია:
სტატია დაფუძნებულია ღია სამეცნიერო წყაროებზე და არ უკავშირდება კომერციულ დაინტერესებას. @highlight Giorgi Pkhakadze SheniAmbebi.ge • შენი ამბები SheniEkimi.ge • შენი ექიმი
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
