ლიმფური კვანძების გადიდება – როგორ შევინარჩუნოთ ლიმფური სისტემა ჯანსაღად? – რა არის ლიმფური კვანძები და რა უნდა ვიცოდეთ მათ შესახებ?

ლიმფური კვანძები – რა როლს ასრულებენ ისინი ადამიანის იმუნურ სისტემაში?

ლიმფური კვანძები პატარა, მრგვალი ან ოდნავ თირკმლის ფორმის წარმონაქმნებია, რომლებიც ადამიანის ლიმფური სისტემის განუყოფელი ნაწილია. სწორედ ეს სისტემა არის ჩვენი ორგანიზმის ერთ-ერთი მთავარი დამცავი მექანიზმი, რომელიც პასუხისმგებელია ვირუსების, ბაქტერიებისა და სხვა პათოგენების წინააღმდეგ ბრძოლაზე. ლიმფური ქსოვილი მოიცავს არამხოლოდ კვანძებს, არამედ ელენთას, გლანდებსა და ადენოიდებს, რომლებიც ერთად მიკროორგანიზმების ფილტრაციას და განადგურებას უწყობენ ხელს.

ლიმფური კვანძები – სად გვხვდება ისინი?

ლიმფური კვანძები სხეულის სხვადასხვა არეში გვხვდება და მათი საერთო რაოდენობა ზრდასრულ ადამიანში 600-800-ს შორის მერყეობს. ისინი ძირითადად ჯგუფებად არის განლაგებული შემდეგ ლოკაციებში:

• კისერი

• იღლიები

• საზარდული

• მუცლის ღრუ

• გულმკერდის არე

ზოგი ლიმფური კვანძი ზედაპირულია და კანის ქვეშ შესამჩნევიც ხდება (განსაკუთრებით ინფექციის დროს), ზოგიც კი ღრმად, შინაგან ორგანოებთან ახლოს მდებარეობს.

რა არის ლიმფა და როგორ მუშაობს ლიმფური სისტემა?

ლიმფა წარმოადგენს სითხეს, რომელიც წარმოიქმნება სისხლიდან და კაპილარების მეშვეობით ქსოვილებში აღწევს. ის მოიცავს:

• ცილებს

• ვიტამინებსა და მინერალებს

• ცხიმებს

• იმუნურ უჯრედებს (ლიმფოციტებს)

• დაზიანებულ უჯრედებსა და მიკრობებს

ლიმფური კვანძები ამ სითხეს ფილტრავენ, შლიან მასში შემავალ უცხო ნივთიერებებს და ხელს უწყობენ იმუნური პასუხის გაძლიერებას.

ლიმფოციტები და იმუნური პასუხი

ლიმფური კვანძები სავსეა იმუნური უჯრედებით, მათ შორის:

• B-ლიმფოციტებით, რომლებიც ანტისხეულებს გამოიმუშავებენ

• T-ლიმფოციტებით, რომლებიც ინფიცირებულ უჯრედებს ანადგურებენ ან სხვა უჯრედებს ეხმარებიან ბრძოლის პროცესში

• მაკროფაგებითა და დენტრიტული უჯრედებით, რომლებიც მიკრობებს “გადაყლაპავენ” და ანტიგენებს სხვა იმუნურ უჯრედებს წარუდგენენ

ლიმფური კვანძები ამ გზით ახდენენ მიკრობების ლოკალიზებას და ორგანიზმის სწრაფ რეაგირებას ხელს უწყობენ.

ლიმფური კვანძების გადიდება – რას ნიშნავს და როდის გვაფიქრებს?

ხშირად, როცა ადამიანი ავადდება, კისრის ან იღლიის მიდამოში მცირე ზომის სიმაგრეს გრძნობს – ეს შესაძლოა გადიდებული ლიმფური კვანძი იყოს. ამ მდგომარეობას ლიმფადენოპათია ეწოდება.

ლიმფური კვანძების გადიდების ყველაზე ხშირი მიზეზებია:

• გრიპი და გაციება

• ბაქტერიული ინფექციები (მაგ. სტრეპტოკოკები)

• მონონუკლეოზი

• სინუსიტი ან ყელის ტკივილი

• კანის ჭრილობები და ანთებები

ამ პროცესში კვანძები სიგნალს გვაძლევენ, რომ ორგანიზმი ინფექციასთან ბრძოლაშია. ისინი ხდებიან მტკივნეული, ზომაში იზრდება და შეხებისას უფრო შესამჩნევია.

როდის უნდა მივმართოთ ექიმს?

თუ კვანძების შეშუპება არ ნელდება რამდენიმე კვირის განმავლობაში ან თან ახლავს სხვა სიმპტომებს, როგორიცაა:

• მაღალი ტემპერატურა

• წონის დაქვეითება

• ღამით ოფლიანობა

• კვანძების სიმაგრე და უმტკივნეულობა

მაშინ აუცილებელია ექიმის კონსულტაცია. ზოგჯერ ლიმფური კვანძების ცვლილება შეიძლება მიუთითებდეს ავტოიმუნურ დაავადებაზე, ვირუსულ ინფექციაზე, ან იშვიათად – სიმსივნურ პროცესებზე, როგორებიცაა ლეიკემია ან ლიმფომა.

როგორ ხდება დიაგნოსტიკა?

ექიმი შეაფასებს გადიდებული კვანძების:

• ზომას

• ლოკაციას

• სტრუქტურას (რბილია თუ მაგარი)

• მგრძნობელობას

საჭიროების შემთხვევაში ინიშნება სისხლის ანალიზი, ულტრაბგერითი გამოკვლევა ან ბიოფსია.

ლიმფური კვანძების გადიდების მკურნალობა

თუ გადიდება გამოწვეულია ვირუსით, მკურნალობა ხშირად საჭირო არ არის — საკმარისია კარგი დასვენება და სითხის მიღება. ბაქტერიული ინფექციების დროს შესაძლოა ანტიბიოტიკები დაინიშნოს.

სერიოზული დიაგნოზების შემთხვევაში მკურნალობა ინდივიდუალურია და მოიცავს:

• მედიკამენტოზურ თერაპიას

• ქიმიოთერაპიას

• იმუნოთერაპიას ან სხვა სპეციალიზებულ მკურნალობას

პრევენცია – როგორ შევინარჩუნოთ ლიმფური სისტემა ჯანსაღად?

ლიმფური კვანძების გადიდება არ წარმოადგენს თავისთავად საფრთხეს – ეს ხშირად იმუნური სისტემის აქტიური მუშაობის შედეგია. თუმცა ინფექციების თავიდან აცილების მიზნით რეკომენდებულია:

• ხელების რეგულარული დაბანა

• პირადი ჰიგიენის დაცვა

• დაავადებულებთან კონტაქტის მინიმიზაცია

• საკმარისი ძილი და ბალანსირებული კვება

• ფიზიკური აქტივობა

დასკვნა

ლიმფური კვანძები უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებენ ჩვენი ჯანმრთელობის დაცვაში. მათი გადიდება ხშირად დროებითი და უვნებელია, თუმცა ზოგ შემთხვევაში საჭიროებს უფრო სიღრმისეულ შეფასებას. რეგულარული პროფილაქტიკა და ჯანმრთელი ცხოვრების წესი დაგეხმარებათ თქვენი იმუნური სისტემის გაძლიერებაში და ლიმფური სისტემის დაცვაში.

SheniEkimi.ge

დამოუკიდებელი, აპოლიტიკური და ნეიტრალური მედია — ფაქტებზე დაფუძნებული სანდო ინფორმაცია. შენთვის და შენი საქართველოსთვის. #აქხარისხია #drpkhakadze #sheniambebi

  როგორ უნდა ამოიცნოთ ნამდვილად უსაფრთხო დანამატი და რას უნდა მიაქციოთ ყურადღება - რატომ არის ეს საკითხი მნიშვნელოვანი თქვენი ჯანმრთელობისთვის

See Full Bio