ვაპინგი და „პოპკორნის ფილტვები“: სერიოზული საფრთხე, რომელიც უნდა იცოდეთ

„პოპკორნის ფილტვები“ (Bronchiolitis obliterans) არის იშვიათი, მაგრამ სერიოზული და შეუქცევადი ფილტვის დაავადება, რომელიც აზიანებს ფილტვების პატარა საჰაერო გზებს (ბრონქიოლებს). ეს მდგომარეობა პირველად დაფიქსირდა მიკროტალღური პოპკორნის ქარხნის მუშებში, რომლებიც ინჰალირებდნენ დიაცეტილს — ქიმიურ ნივთიერებას, რომელიც გამოიყენებოდა პოპკორნის არომატიზატორად. დიაცეტილის ინჰალაცია იწვევს ბრონქიოლების ნაწიბუროვან ცვლილებებს, რაც იწვევს ხველას, სუნთქვის გაძნელებას და სხვა რესპირატორულ სიმპტომებს .  

მიუხედავად იმისა, რომ დიაცეტილი ამოღებულია საკვები პროდუქტებიდან, ის კვლავ გვხვდება ზოგიერთი ელექტრონული სიგარეტის არომატიზატორებში. ამ ნივთიერების ინჰალაცია ვაპინგის დროს შეიძლება გამოიწვიოს იგივე ტიპის ფილტვის დაზიანება, რაც დაფიქსირდა პოპკორნის ქარხნის მუშებში.

• ფორმალდეჰიდი

• აცეტალდეჰიდი

• აკროლეინი

• მძიმე მეტალები: ნიკელი, ტყვია, კადმიუმი

ბოლო წლებში დაფიქსირდა მრავალი შემთხვევა, სადაც ახალგაზრდები, რომლებიც იყენებდნენ ელექტრონულ სიგარეტებს, განიცდიდნენ სერიოზულ ფილტვის პრობლემებს, მათ შორის ფილტვის კოლაფსს და მწვავე რესპირატორულ დაავადებებს. ზოგიერთ შემთხვევაში, პაციენტებს დასჭირდათ ფილტვის ტრანსპლანტაცია .

საქართველოში ვაპინგის გავრცელება მზარდია, განსაკუთრებით ახალგაზრდებში. ბოლო მონაცემებით, 2021 წელს საქართველოში ვაპინგის მომხმარებელთა რაოდენობა 43,800-ს შეადგენდა, რაც მოსახლეობის დაახლოებით 1.4%-ს შეადგენს. მამაკაცებში ეს მაჩვენებელი 2.3%-ია, ხოლო ქალებში — 0.5%

ვაპინგი არ არის უსაფრთხო ალტერნატივა ტრადიციული სიგარეტისთვის. ის შეიცავს მავნე ქიმიკატებს, რომლებიც შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული და შეუქცევადი ფილტვის დაზიანება. განსაკუთრებით ახალგაზრდებისთვის, მნიშვნელოვანია იცოდნენ ამ რისკების შესახებ და მიიღონ ინფორმირებული გადაწყვეტილებები.

1. American Lung Association. Popcorn Lung: A Dangerous Risk of Flavored E-Cigarettes. Published July 17, 2023. Available from: https://www.lung.org/blog/popcorn-lung-risk-ecigs

2. American Lung Association. Vaping and Lung Collapse. Published August 10, 2023. Available from: https://www.lung.org/blog/vaping-lung-collapse

3. American Lung Association. Vaping Essential Oils: FAQs. Published September 5, 2023. Available from: https://www.lung.org/blog/vaping-essential-oils-faqs

4. National Institutes of Health. The health effects of electronic cigarettes. Published June 15, 2023. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10228557/

5. American Lung Association. Zyn and Nicotine Addiction. Published October 2, 2023. Available from: https://www.lung.org/blog/zyn-nicotine-addiction

6. WebMD. Popcorn Lung. Published November 12, 2023. Available from: https://www.webmd.com/lung/popcorn-lung

7. The Conversation. Popcorn lung: how vaping can scar your lungs for life. Published December 1, 2023. Available from: https://theconversation.com/popcorn-lung-how-vaping-can…

8. People. Cheerleader Secretly Vaping Diagnosed with Popcorn Lung. Published January 15, 2024. Available from: https://people.com/cheerleader-secretly-vaping-popcorn-lung…

9. BMC Medicine. Vaping and Lung Health: A Systematic Review. Published February 20, 2024. Available from: https://bmcmedicine.biomedcentral.com/…/s12916-024-03428-6

⸻

⸻

#გიორგიფხაკაძე #ვაპინგი #პოპკორნისფილტვები #ჯანდაცვა #ახალგაზრდებისჯანმრთელობა #ელექტრონულისიგარეტი #ფილტვისდაზიანება