რატომ არ ვიყენებთ ვიტამინ D-ს სახსრების ოპერაციების შემდეგ, როცა ის იაფია და ეფექტური?
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე,
საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე | WHO-ს ექსპერტი
მნიშვნელოვანი საკითხი, რომელსაც ჯერ საკმარისი ყურადღება არ ექცევა – ვიტამინ D-ის სწორად გამოყენება პაციენტებში, რომლებსაც სახსრის ოპერაცია (მაგ. მუხლის ან თეძოს პროთეზირება) ჩაუტარდათ.
რას გვიჩვენებს კვლევები:
• პაციენტების დიდ ნაწილს, რომლებსაც სახსრის ოპერაცია უტარდებათ, ვიტამინ D-ის დეფიციტი აქვს.
• დეფიციტი დაკავშირებულია:
- უფრო ნელ გამოჯანმრთელებასთან
- პოსტოპერაციულ გართულებებთან
- ფუნქციური მაჩვენებლების დაქვეითებასთან
2022 წლის კვლევის (The Journal of Arthroplasty) მიხედვით, ოპერაციამდე ნორმალური ვიტამინ D-ის მქონე პაციენტებმა უფრო სწრაფად გაიარეს რეაბილიტაცია და ნაკლები დრო დაყვეს კლინიკაში.
რატომ არ გამოიყენება ეს მარტივი გზა ყველგან?
1. არ არსებობს მკაფიო რეკომენდაცია ყველა კლინიკისთვის
2. ექიმების ნაწილი ვერ აქცევს ყურადღებას, განსაკუთრებით თუ პაციენტი „ჯანმრთელად გამოიყურება“
3. ზოგჯერ ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ხანდაზმულებისთვის არის საჭირო
4. ბევრი სპეციალისტი უბრალოდ არ არის ინფორმირებული უახლეს მიგნებებზე
რატომ უნდა იყოს ეს პრიორიტეტი?
- ვიტამინი D იაფია, უსაფრთხოა, და მარტივად მისაღებია
- შესაძლებელია დეფიციტის გამოვლენა ერთი მარტივი სისხლის ანალიზით
- ხელს უწყობს ძვლების შეხორცებას, კუნთების ფუნქციონირებას, იმუნიტეტს
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე ამბობს:
„ოპერაციის შემდეგ ვიტამინ D-ის იგნორირება იგივეა, რაც მანქანაში ჩასხდომისას უსაფრთხოების ღვედის არ შებმა – მარტივია, იაფია და შეუძლია რეალურად გადაარჩინოს პაციენტის ჯანმრთელობა და გამოჯანმრთელების ხარისხი. საჭიროა ვიტამინ D-ს ჩართვა პერიოპერაციულ მართვაში – ეს არ არის ლაქშერი, ეს აუცილებლობაა.“
რას გირჩევთ:
- 50 წელს ზემოთ აუცილებლად შეამოწმეთ 25(OH)D დონე ოპერაციამდე
- ჩართეთ ვიტამინ D ოპერაციის შემდგომ რეაბილიტაციის გეგმაში
- მიირთვით D-ით გამდიდრებული პროდუქტები და/ან გამოიყენეთ დამატებები
- მიმართეთ ექიმს დოზის განსაზღვრისთვის – თვითნებურად ნუ მიიღებთ
დაწერეთ კომენტარებში – ოპერაციის შემდეგ გქონიათ თუ არა მსგავსი გამოცდილება?
გაუზიარეთ ეს სტატია მათ, ვისაც ოპერაცია ჩაუტარდა ან იგეგმება – ეს მარტივი ინფორმაცია შესაძლოა გადამწყვეტი აღმოჩნდეს მათთვის!
sheniekimi.ge – შენი ექიმი
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე,
დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH), მედიცინის დოქტორი (PhD); საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე; ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) ექსპერტი; Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი; გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სფეროში – როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
