ხელოვნური ინტელექტი და ევოლუცია: 500 მილიონი წლის ნაცვლად შექმნილი ცილა
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
ხელოვნური ინტელექტის (AI) გამოყენებამ ბიოტექნოლოგიაში მორიგი მნიშვნელოვანი გარღვევა მოიტანა – მეცნიერებმა შექმნეს მოლეკულა, რომლის ბუნებრივი ევოლუცია დაახლოებით 500 მილიონ წელს მოითხოვდა. ეს ცილა, მწვანე ფლუორესცენტული მოლეკულა, ჰგავს იმ ცილებს, რომლებიც მედუზებსა და მარჯნებში გვხვდება.
როგორ მუშაობს AI ევოლუციის დაჩქარებისთვის?
კვლევაში გამოყენებული AI მოდელი, EvolutionaryScale Model 3 (ESM3), შექმნილია ცილების ევოლუციის გრძელვადიანი სიმულაციისთვის. ამ მოდელმა გაანალიზა უზარმაზარი ბიოლოგიური მონაცემები, რომლებსაც მეცნიერები საუკუნეების განმავლობაში აგროვებდნენ. შედეგი? განსაკუთრებული ფლუორესცენტული ცილა, რომელიც ბუნებრივ გარემოში ასეულობით მილიონ წელს მოითხოვდა ევოლუციისთვის.
როგორ შეიძლება ეს აღმოჩენა მედიცინაში და ბიოტექნოლოგიაში გამოვიყენოთ?
ხელოვნური ინტელექტის ეს მიღწევა ახალ პერსპექტივებს ხსნის მედიცინის, ფარმაკოლოგიისა და ბიოტექნოლოგიის სფეროებში. ეს მოდელი საშუალებას იძლევა მომავლის პროტეინების გენეტიკური კოდის წინასწარ განსაზღვრა, რაც მედიკამენტებისა და თერაპიის ახალი მეთოდების განვითარებას შეუწყობს ხელს.
მნიშვნელოვანია, რომ ასეთი ცილების შექმნა მეცნიერებს ბუნებაში არსებული ევოლუციური პროცესების უკეთ გაგებაში დაეხმარება, რაც ნიშნავს, რომ ბუნების მიერ მილიარდობით წლის განმავლობაში დახვეწილი მექანიზმები ახლა უფრო სწრაფად და მიზანმიმართულად შეიძლება განვითარდეს.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
“ხელოვნური ინტელექტი ბიოტექნოლოგიაში ახალი რევოლუციის საწყის ეტაპზეა. მსგავსი კვლევები გვიჩვენებს, რომ AI-ს შეუძლია არა მხოლოდ გააანალიზოს ბიოლოგიური მონაცემები, არამედ შექმნას სრულიად ახალი მოლეკულები, რომლებიც სამედიცინო და გარემოს დაცვის სფეროში გადამწყვეტი მნიშვნელობის იქნება.”
დასკვნა
ეს გარღვევა კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს, რომ ხელოვნური ინტელექტი და მეცნიერება ერთად გარდაქმნიან ჩვენს მომავალს. ცილების ხელოვნური დიზაინი გვიჩვენებს, რომ ევოლუციური პროცესების სიმულაცია შესაძლებელია და მათ გამოსაყენებლად არა ასეულობით მილიონი წელი, არამედ მხოლოდ რამდენიმე საათი ან დღე დაგვჭირდება.
ტექნოლოგიური პროგრესის ტემპი იმდენად მაღალია, რომ შესაძლოა უახლოეს ათწლეულებში გენეტიკურად შექმნილი ცილები ჩვენი ყოველდღიურობის ნაწილი გახდეს, რაც სამედიცინო სფეროში რევოლუციურ ცვლილებებს გამოიწვევს.
#Future #AI #tech #Health #nature #explore
https://scitechdaily.com/fast-forwarding-evolution-ai…/
მასალის გამოყენების პირობები
