აშშ-ში აკრძალეს საკვები საღებავი Red 3: რა უნდა იცოდეთ?
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი:
აშშ-ის საკვები და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ (FDA) მიიღო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება – აკრძალა საკვები საღებავის Red 3 გამოყენება, რადგან კვლევებმა აჩვენა, რომ ეს ნივთიერება მაღალი დოზით ვირთხებში სიმსივნეებს იწვევს (1). Red 3, რომელიც ფართოდ გამოიყენება ტკბილეულში, სასმელებში და ხველის სიროფებში, წითელ ფერს ანიჭებს პროდუქტებს.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
Red 3 აკრძალულია ევროპის, ავსტრალიისა და ახალი ზელანდიის ქვეყნებში, მაგრამ აშშ-ში და სხვა ბევრ ქვეყანაში ის კვლავ გამოიყენებოდა (2). ეს ნავთობზე დაფუძნებული საღებავი განსაკუთრებით ბავშვებისთვისაა სახიფათო, რადგან ისინი საკვებთან ერთად დიდი რაოდენობით იღებენ მას, რაც სერიოზულ საფრთხეს უქმნის მათ ჯანმრთელობას.
კვლევებმა აჩვენა, რომ ლაბორატორიულ ვირთხებში Red 3-ის ხანგრძლივმა ზემოქმედებამ სიმსივნეების განვითარება გამოიწვია (3). მიუხედავად იმისა, რომ მსგავსი მექანიზმი ადამიანებში პირდაპირ არ არის დამტკიცებული, ჯანმრთელობის პრევენციისთვის საერთაშორისო ორგანიზაციები, მათ შორის FDA, მსგავს ნივთიერებებს მკაცრ კონტროლს უწესებენ.
როგორ მოქმედებს ეს საქართველოში?
საქართველოში საკვები საღებავების უსაფრთხოების რეგულაცია ჯერ კიდევ ნაკლებად მკაცრია. მრავალი იმპორტირებული პროდუქტი, როგორიცაა ტკბილეული და სასმელები, შეიცავს მავნე საღებავებს, მათ შორის Red 3-ს.
„საქართველოში მოსახლეობამ აუცილებლად უნდა ისწავლოს, როგორ წაიკითხოს პროდუქტების ეტიკეტები და გაიგოს, რას მოიხმარს. ეს არის ჯანმრთელობისა და სწორი არჩევანის საფუძველი,“ – ამბობს პროფესორი გიორგი ფხაკაძე.
პროფესორის რჩევები:
1. წაიკითხეთ ეტიკეტები: ყურადღება მიაქციეთ საკვების შემადგენლობას. მოერიდეთ პროდუქტებს, რომლებიც შეიცავს Red 3 ან სხვა მავნე საღებავებს.
2. მოითხოვეთ ხარისხიანი პროდუქცია: მომხმარებელმა უნდა დააყენოს ჯანსაღი საკვები პრიორიტეტად და იპოვოს უსაფრთხო ალტერნატივები.
3. არჩევანი გააკეთეთ ბუნებრივ საღებავებზე: ბევრი მწარმოებელი უკვე იყენებს უსაფრთხო ალტერნატივებს, მაგალითად, ჭარხლის წვენს ან კარმინს, რომლებიც უფრო ჯანსაღია (4).
გლობალური ტენდენცია:
FDA-ს გადაწყვეტილება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რადგან ის სურსათის რეგულაციებში მაღალ სტანდარტებს ამკვიდრებს (5). მსგავსი აკრძალვები ხელს უწყობს მომხმარებელთა უფლებების დაცვას და საკვების ხარისხის გაუმჯობესებას.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე – საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. ის არის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის დამოუკიდებელი ანგარიშვალდებულების პანელის ყოფილი წევრი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სფეროში როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე, მათ შორის საავადმყოფოების მართვის, ხარისხის გაუმჯობესებისა და საერთაშორისო ჯანდაცვის პროექტების განხორციელებაში.
References
1. Food and Drug Administration (FDA). FDA announces actions on Red Dye No. 3 due to potential carcinogenic risks. Available from: https://www.fda.gov/food/dyes/red-3-ban. Accessed January 25, 2025.
2. European Commission. Food safety standards in Europe: Reducing risks of food additives. Available from: https://ec.europa.eu/food-safety. Accessed January 25, 2025.
3. World Health Organization (WHO). Carcinogenic risks of food additives: Technical report. Available from: https://www.who.int/publications/food-additives. Accessed January 25, 2025.
4. Center for Science in the Public Interest (CSPI). The health risks of artificial food dyes. Available from: https://www.cspinet.org/reports/food-dyes. Accessed January 25, 2025.
5. Australian Government Department of Health. Food safety and regulations for additives in Australia. Available from: https://www.health.gov.au/food-additives-regulations. Accessed January 25, 2025.
@highlight
@[61552603185704:2048:SheniEkimi.ge • http://xn--podalbard8ewa.ge/]
@[61554408115760:2048:SheniAmbebi.ge • http://xn--lodcajcveug2j.ge/]
@[61565067681848:2048:SheniPositivi.ge • http://xn--podcchbab0akj1cwd.ge/]