მონონუკლეოზი არის მწვავე ვირუსული ინფექცია, რომელიც აზიანებს პირის ღრუს, საყლაპავს, ელენთას და ღვიძლს. დაავადება ხშირად უკავშირდება ეპშტეინ-ბარის ვირუსს და ახასიათებს რამდენიმე მნიშვნელოვანი სიმპტომი.
მონონუკლეოზი – დაავადება, რომელიც წარმოადგენს მწვავე ვირუსულ ინფექციას და აზიანებს პირის ღრუს, საყლაპავს, ელენთას და ღვიძლს.
მიზეზები
მონონუკლეოზის გავრცელების მიზეზები მოიცავს:
- სნეულ ადამიანთან კონტაქტი: ვირუსი გადადის პირდაპირ კონტაქტით, მაგალითად, ღებინების, ყელის ტკივილის ან სასუნთქი გზების მეშვეობით.
- მშობიარობის დროს ვირუსის გადაცემა: ვირუსი შეიძლება გადაეცეს ბავშვს მშობიარობის დროს დედისგან.
- დაავადებული სისხლის გადახმა: ინფიცირებული სისხლის გადახმა შეიძლება იყოს მონონუკლეოზის წყარო.
- დაინფიცირებული ნივთების გამოყენება: პირადი ნივთების, როგორიცაა ჩანგლები ან ჭიქები, გამოყენება.
- დაავადებული წყლისა და საკვების მიღება: ინფიცირებული წყლისა და საკვების მიღება შეიძლება იყოს ინფექციის წყარო.
სიმპტომები
მონონუკლეოზი სჭირდება კონკრეტულ სიმპტომებს:
- ციებ-ცხელება: ზოგადი სიცხე და ციება.
- სისუსტე: ძლიერი სისუსტე და ენერგიის დაკარგვა.
- საერთო ინტოქსიკაცია: ორგანიზმის გაწუხება და უმადურობა.
- ჭარბი ოფლიანობა: ოფლიანობის გაძლიერება.
- ყლაპვისას ყელის ტკივილი: ყელის გაღიზიანება და ტკივილი.
- გლანდების ლორწოვანის ჰიპერემია: გლანდების გაწითლება და შეშუპება.
- გლანდებზე მოყვითალო ნადების გაჩენა: ნადების გაჩენა გლანდებზე.
- ლიმფური კვანძების გადიდება: ლიმფური კვანძების გადიდება.
- საყლაპავის ლორწოვან გარსში სისხლის გაჩენა: სისხლის გაჩენა საყლაპავის ლორწოვან გარსში.
- სკლერის, კანის საფარის სიყვითლე: სიყვითლე თვალების და კანის ზედაპირზე.
- შარდის გამუქება: შარდის შეფერილობის შეცვლა.
- კანზე ლაქების და პაპულების ფორმით გამონაყარი: კანზე ლაქებისა და პაპულების გამოჩენა.
დიაგნოსტიკა
დიაგნოზის დასმა მოიცავს:
- სისხლის საერთო და ბიოქიმიური ანალიზი: სისხლის ტესტები მდგომარეობის შესწავლისთვის.
- პჯრ-დიაგნოსტიკა: პჯრ-რენტგენოგრაფია დაავადების განსაზღვრისთვის.
- სეროლოგიური გამოკვლევა: სეროლოგიური ტესტები ვირუსის გამოვლენისთვის.
- ფარინგოსკოპია: ყელის და ხახის გამოკვლევა.
მკურნალობა
მონონუკლეოზის მკურნალობა მოიცავს:
- ანტიბიოტიკები: ვირუსული ინფექციების მკურნალობა.
- გლუკოკოსტიკოსტეროიდები: ანთების შესამცირებლად.
- სადეზინტოკსიკაციო თერაპია: ტოქსინების გაწოვის აღმოსაფხვრელად.
- ვიტამინები В, С, Р ჯგუფის: ორგანიზმის გამაგრებისთვის.
- ყელის გამორეცხვას მცენარეული სავლებით: ყელის ტკივილის დასამშვიდებლად.
- კარგი კვება: ჯანსაღი და ბალანსირებული კვება.
დიეტა
მკურნალობის დროს მნიშვნელოვანია გარკვეული საკვების გამორიცხვა:
- ცომეული, პური: ცომეულის და პურის შემცირება.
- ცხიმიანი ხორცი, თევზი: ცხიმიანი პროდუქტების შეზღუდვა.
- მოხარშული კვერცხი: კვერცხების შეზღუდვა.
- მჟაუნა, ხახვი, ისპანახი: მჟავე და მძიმე საკვების შემცირება.
- კონსერვები, შებოლილები, მარინადები: საკვების კონსერვირებული და მარინირებული სახეობების შეზღუდვა.
- ხილისა და კენკრის მჟავე სახეობები: მჟავე ხილისა და კენკრის შეზღუდვა.
- ნაყინი და შოკოლადი: ტკბილი პროდუქტების შემცირება.
- კაკაო, მაგარი ყავა: კოფეინის შემცველი სასმელების შეზღუდვა.
- გაზიანი სასმელები: გაზიანი სასმელების შეზღუდვა.
- სპირტიანი სასმელები: ალკოჰოლური სასმელების შეზღუდვა.
საშიშროება
თუ დროულად არ გაწვდოს მკურნალობა, შესაძლებელია:
- მეორადი ინფექციები: სხვა ინფექციების განვითარება.
- მენინგიტი: მენინგების ანთება.
- ენცეფალიტი: ტვინის ანთება.
- ზედა სასუნთქი გზების ობსტრუქცია: სასუნთქი გზების დაბრკოლება.
- ფილტვების ინფილტრაცია: ფილტვების ქსოვილის დაზიანება.
- ელენთის დაშლა: ელენთის დაზიანება.
- ტრომბოციტოპენია: ტრომბოციტების რაოდენობის შემცირება.
რისკის ჯგუფი
- 16 წლამდე ასაკის ბავშვები: განსაკუთრებით მგრძნობიარე.
- საბავშვო ბაღებისა და სკოლების თანამშრომლები: მაღალი რისკი პედაგოგიური საქმიანობის გამო.
პროფილაქტიკა
შეუძლებელია დაავადების თავიდან აცილება:
- იმუნიტეტის გაძლიერება: ორგანიზმის დაცვა ინფექციებისგან.
- გადაციებისგან თავის დაცვა: თავიდან აცილება ინფიცირებულ პირებთან კონტაქტის.
- სნეულ ადამიანთან კონტაქტის გამორიცხვა: ინფიცირებულებთან კონტაქტის შეზღუდვა.
