რა სიმპტომებით ვლინდება საფეთქლის-ქვედა ყბის სახსრების დაავადება და რა ფაქტორები ახდენს ამ დაავადების პროვოცირებას?
საუბრობს “ამერიკული ჰოსპიტალი თბილისის” ყბა-სახის ქირურგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი ვანო საფარიშვილი გადაცემაში „იმუნიტეტი“:
„პირველი, რაც გამოხატულია, პაციენტს ყურის მიდამოში ტკივილები ეწყება. უფრო ხშირად ჩვენთან გოგონები მოდიან, რადგანაც სველი თავით გარეთ, ქარში გადიან. ყველა სახსარს თავისი სინოვიალური სითხე აქვს. ასევეა საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსარის შემთხვევაშიც. არსებობს დისკო. დისკოსთან როკისებურმა მორჩმა ხახუნი რომ შეამციროს, ზუსტად ეს სითხე განაპირობებს. შესაძლოა, მწვავე ვირუსმა სინოვიალური სითხის ანთება გამოიწვიოს. ამ პროცესის დროს სითხე სქელდება და უფრო ბლანტი ხდება. შესაძლოა, პრობლემას ვირუსული ართროზები და ართრიტები იწვევდეს. ასევე ნაწილობრივი, ან სრული ადენტიები, ანუ პირის ღრუში კბილები არ არსებობს, ან ნაწილობრივაა. ასეთ დროს პაციენტის ტკივილს სხვა ჩივილი ემატება და ე.წ. ტკაცუნი ეწყება.
ზოგჯერ ამბობენ: “როდესაც ვმეტყველებ, საღეჭ რეზინს ვღეჭავ, ვიკვებები, ყურში შრიალის, ტკაცუნის ხმა მესმის. იმდენად ხმაურიანია, რომ სტუმრად როცა ვარ, ჩემ გვერდზე მჯდომი წუხდება და მერიდება.” ეს უკვე ძალიან შორს წასული პროცესებია. მყოლია პაციენტები, რომლებიც პირს ვეღარ აღებდნენ.“
მისი თქმით, საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსარი ერთ-ერთი ყველაზე დატვირთული სახსარია. ის, დღის განმავლობაში, 2000-მდე მოძრაობას ასრულებს, – ღეჭვა, მეტყველება, მთქნარება და სხვა
„სტატისტიკურად, საფეთქელ-ქვედა ყბის პრობლემა, საზოგადოების 25%-დან 65%-მდე აწუხებს. აქედან, 16%-დან 30%-მდე ახალგაზრდაა. მათი ასაკი 20-დან 35 წლამდე მერყეობს. საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსარი ძვლოვანი და ხრტილოვანი სტრუქტურებისაგან, ასევე, მყესებისა და კუნთებისაგან შედგება. ძვლოვანი სტრუქტურა, რომელიც ქვედა ყბის გაგრძელებაა, სასახსრე ფოსოშია მოთავსებული. ძვლები ერთმანეთთან კუნთებითა და მყესებითაა დაკავშირებული. როკისებრი მორჩის სასახსრე თავსა და სასახსრე ფოსოს შორის სასახსრე დისკოა მოთავსებული. დისკოს ფუნქციაა, ხელი შეუწყოს ქვედა ყბის მოძრაობას და ისრიალოს. ზოგჯერ ამ ფუნქციას ვერ ასრულებს და პრობლემა იქმნება.
პირველად ყურის მიდამოში ტკივილები იწყება. უფრო ხშირად გოგონები მოგვმართავენ, რადაგანაც ისინი სველი თავით გარეთ, ქარში გადიან. ყველა სახსარს თავისი სინოვიალური სითხე აქვს. ასევეა საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსარის შემთხვევაშიც. როგორც აღვნიშნეთ, არსებობს დისკო. დისკოსთან როკისებურმა მორჩმა ხახუნი რომ შეამციროს, ზუსტად ეს სითხე განაპირობებს. მწვავე ვირუსმა შესაძლოა, სინოვიალური სითხის ანთება გამოიწვიოს. სინოვიალური სითხის ანთების დროს სითხე სქელდება და უფრო ბლანტი ხდება. სასახსრე ჩანთაში არსებული ხრტილი ტლანქად მუშაობს და ტკივილი იწყება. პრობლემას შესაძლოა, ვირუსული ართროზები და ართრიტები იწვევდეს. ასევე ნაწილობრივი, ან სრული ადენტიები, – პირის ღრუში კბილები არ არსებობს, ან ნაწილობრივაა. ასეთ დროს, პირის ღრუში ღეჭვის წნევა არათანაბარია, რომელიმე სახსარზე მოდის დატვირთვა და იცვითება. პაციენტის ტკივილს სხვა ჩივილი ემატება და ე.წ. ტკაცუნი ეწყება. ზოგჯერ ყურში შრიალის, ტკაცუნის ხმა ესმით. ეს უკვე ძალიან შორს წასული პროცესებია. მყოლია პაციენტები, რომლებიც პირს ვეღარ აღებდნენ.
მაპროვოცირებელი ფაქტორებია: სველი თმა, კონდიციონერთან სველი, გაოფლილი სახით ყოფნა. შეიძლება მაპროვოცირებელი ბავშვობის ასაკში არასწორი თანკბილვა გახდეს“, – აღნიშნა ვანო საფარიშვილმა.
#datashvil#drpkhakadze#sheniganatleba#sheniambebi #shenipulsi
მასალის გამოყენების პირობები