საქართველოს პირველი არხის გადაცემა „პირადი ექიმი – მარი მალაზონია“
თემა: მეხსიერებისა და დასწავლის პრობლემები ბავშვებში
საუბრობს ბავშვთა ნევროლოგი, თსსუ პროფესორი სოფო ბახტაძე:
პირობითად, მიზეზი, რის გამოც შეიძლება მეხსიერებისა და დასწავლის უნარის დარღვევები განვითარდეს ბავშვებში, შეგვიძლია, ორ ჯგუფად დავყოთ:
პირველი, – ეს არის თავის ტვინის სტრუქტურული დაზიანებით განპირობებული სხვადასხვა ნევროლოგიური დაავადევებები. მაგალითად, საფეთქლის წილის ეპილეფსიების დროს, რომელიც ლოკალური ეპილეფსიის ყველაზე ხშირ სახეს წარმოადგენს.
ცხადია, ასაკის მატებასთან ერთად კოგნიტური განვითარებაც იმატებს, ბავშვის ინტელექტის მოცულობა მატულობს და შემოდის მეხსიერების ახალი სახე, – მუშა მეხსიერების ახალი ქვეტიპი, – ცენტრალური აღმასრულებელი მეხსიერება.
არსებობს სპეციალური ტესტი, ენ უკუსვლის სმენითი და ენ უკუსვლის მხედველობითი.
თუ მანამდე ბავშვს მიაწვდით დაწყებითი სკოლის ასაკის ბავშვს რიცხვის დიაპაზონის ტესტს. მიაწვდით სამ რიცხვს შემთხვევითად და ეტყვით, რომ დაიმახსოვროს ეს სამი რიცხვი, შემდეგ ამ სამ რიცხვს კიდევ დაუმატებთ სამ რიცხვს და გახდება ექვსი ციფრი და შემდეგ კიდევ ორს. ბავშვი ამ რვა ციფრს იმახსოვრებს, შედეგ კი ეუბნებით, რომ წამოვიდეს უკუსვლით. როდესაც უკუსვლით დაითვლის, ეს ნიშნავს იმას, რომ მის ინკოგნიტურ განვითარებაში შემოდის მუშა მეხსიერების ახალის სახეობა, – ცენტრალური აღმასრულებელი მეხსიერების, ენ უკუსვლის სმენითი მეხსიერება, რომელიც კოგნიტური განვითარების კიდევ ახალ ეტაპს წარმოადგენს.
ენ უკუსვლის მხედველობითი მეხსიერება სკოლამდელი და სკოლის ასაკის ბავშვებში მისი გამარტივებული ფორმა გახლავთ სიტყვების დიაპაზონის ტესტი 5-7 წლის ასაკის ბავშვებში:
მიეცით ორი წინადადება, ერთი სწორი, მართებული დებულებით, მეორე კი მცდარი დებულებით, მაგალითად სექტემბერი გაზაფხულის თვეა ან სწავლა ყოველთვის უწყება ზაფხულში, ან სწავლა იწყენა სექტემბერში. არ ეუბნებით, რომელია მართალი ან მცდარი.
აძლევთ დავალებას, – დაიმახსოვროს და ორივე წინადადების ბოლო სიტყვა გითხართ, როდესაც სთხოვთ. ეს გახლავთ სიტყვის დიაპაზონის ტესტი.
9-10 წლის ასაკში თანდათან შემოდის მუშა მეხსიერების ახალი მოდალობა. ეს გახლავთ ენ უკუსვლის რიცხვითან ერთად ენ უკუსვლის სიტყვითი ტესტი, რომელიც კომპიუტიზირებულია, როდესაც ბავშვს მხედველობით გამაღიზიანებელს აწვდიან. სპეციალური რობოტია მოწყობილობაა ეკრანზე გამოსახული, რომელსაც აქვს ღილაკი და ამ ღილაკით ის თამაშობს ჭადრაკის დაფებით. ეძლევა დავალება, რომ ყოველი მომდევნო დაფა არის თუ არა წინამორბედი დაფის მსგავსი, შავი და თეთრი კუბებით შედგება დაფა. ბავშვმა ღილაკის საშუალებით უნდა მიანიშნოს მცდარია ან წინა დაფის მსგავსია…
ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ეს არის ნევროლოგის ან ფსიქოლოგის საკუთარ ინტერპრეტაციაზე დაფუძნებული. ეს არის ობიექტური შეფასება…“
მასალის გამოყენების პირობები
