შაბათი, სექტემბერი 6, 2025
- Advertisement -spot_img
მთავარისაზოგადოებამთელი სამყარო ერთ სურათში — განახლებული 2025 წლისთვის - კითხვები და პასუხები

მთელი სამყარო ერთ სურათში — განახლებული 2025 წლისთვის – კითხვები და პასუხები

მთელი სამყარო ერთ სურათში — განახლებული 2025 წლისთვის

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამეცნიერო-პოპულარული პლატფორმა
რა მოხდება, თუ მთელ სამყაროს ერთ ფოტოზე დავატევთ?
მხატვარმა და მუსიკოსმა პაბლო კარლოს ბუდასიმ (Pablo Carlos Budassi) შექმნა ვიზუალური შედევრი — გრაფიკული რუკა, რომელიც მთელ ხილულ სამყაროს ასახავს ერთ სქემატურ გამოსახულებაში.
ეს არაა უბრალოდ ხელოვნება — ეს ლოგარითმული მასშტაბით აგებული ასტრონომიული რუკაა, რომელიც დაწყებულია დედამიწიდან და მთავრდება სამყაროს საზღვრით — დიდი აფეთქების პლაზმის კედელამდე.
რა არის ახალი 2025 წლის ვერსიაში?
პირველად ნამუშევარი გამოქვეყნდა 2012 წელს. 2025 წლის განახლებული ვერსია უკვე მოიცავს:
•უახლეს მონაცემებს NASA-დან და ESA-დან
•ახლადაღმოჩენილ გალაქტიკებს, შორეულ ზეციურ ობიექტებს
•განახლებულ სტრუქტურას კოსმოსური ქსელის (Cosmic Web) ზონაში
•დეტალურ აღნიშვნას ჩვენი მზის სისტემიდან დაწყებული კოსმოსის კიდემდე
როგორ მუშაობს ეს რუკა?
ეს გამოსახულება ლოგარითმულ მასშტაბზეა აგებული, რაც ნიშნავს, რომ თითოეულ წრეს ცენტრიდან პერიფერიისკენ ექსპონენციალურად იზრდება მანძილი. ამ გზით შესაძლებელი გახდა:
• მზის სისტემა (პლანეტებით და ასტეროიდების სარტყლებით)
• მეზობელი ვარსკვლავები და გალაქტიკები
• ანდრომედას გალაქტიკა
• კოსმოსური ქსელი (შეადარეთ ნეირონულ ქსელთან)
• კოსმოსური ფონური გამოსხივება (CMB)
• დიდი აფეთქების პლაზმური საზღვარი
რატომ Hexaflexagon? — ხელოვნება შვილის დაბადების დღისთვის
ბუდასის თქმით, იდეა მაშინ დაებადა, როცა შვილის დაბადების დღისთვის ჰექსაფლექსაგონები ამზადა — ეს არის კუთხოვანი, მბრუნავი გეომეტრიული ფიგურა. სწორედ მათმა ფორმამ შთააგონა ცირკულარული, ცენტრიდან გარე სამყაროსკენ მიდამოებში გაფართოებადი რუკა.
მან გამოიყენა:
•NASA-ს გამოსახულებები
•აკუთარი ტექსტურები და ფოტოშოპი
•მეცნიერული მონაცემების ინტერპრეტაცია პოპულარული ფორმით
რატომ გვჭირდება ასეთი რუკები?
სკოლებისთვის, უნივერსიტეტებისთვის და მედიისთვის ეს არის უნიკალური საშუალება:
• ასტრონომიის სწავლებისთვის
• მასშტაბების აღქმის გასამარტივებლად
• მეცნიერებასთან ემოციური კავშირის შესაქმნელად
წყარო:
Budassi, P. (2025). Logarithmic View of the Observable Universe.
NASA Astronomy Picture of the Day (APOD), ESA/Hubble, Sloan Digital Sky Survey (SDSS)
კითხვები და პასუხები
1. ნამდვილად ჩანს მთელი სამყარო ერთ ფოტოზე?
დიახ, მაგრამ მხოლოდ „დამკვირვებლისგან ხილული“ ანუ Observable Universe-ის ფარგლებში — 93 მილიარდი სინათლის წლის დიამეტრით.
2. რა არის ლოგარითმული მასშტაბი?
ეს არის მასშტაბი, სადაც ყოველი შემდეგი წრე ცენტრიდან გარეთ წარმოადგენს 10-ჯერ დიდ სივრცეს.
3. არის თუ არა ეს მეცნიერულად ზუსტი?
დიახ — ეს რუკა ეფუძნება რეალურ მონაცემებს, თუმცა ვიზუალურად დამუშავებულია, რომ მარტივად აღქმადი გახდეს.
4. რატომ არის კოსმოსი „ტვინივით“ ნაჩვენები გარე ნაწილში?
ეს არის კოსმოსური ქსელი (Cosmic Web) — გალაქტიკათა გიგანტური სტრუქტურა, რომელიც ერთგვარად ნეირონულ ქსელს ჰგავს.
5. რას ნიშნავს გარეთა წრე – “Big Bang Plasma Wall”?
ეს არის ე.წ. კოსმოსური ჰორიზონტი, სადაც კოსმოსური ფონი (CMB) წარმოიქმნა დიდი აფეთქებიდან დაახლოებით 380,000 წლის შემდეგ.
6. შესაძლებელია თუ არა ამ რუკის ბეჭდვა ან გამოყენება სასწავლო მასალად?
დიახ. ის ხელმისაწვდომია CC ლიცენზიით და გამოიყენება NASA-სა და უნივერსიტეტებში სასწავლო მასალად.
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობისა და მეცნიერების შესახებ — საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი.
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამეცნიერო საინფორმაციო პლატფორმა
პროფესორი გიორგი ფხაკაძედავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
კონფლიქტების ინტერესის დეკლარაცია:
სტატია ეფუძნება ღია სამეცნიერო წყაროებს. ავტორს არ აქვს ფინანსური დაინტერესება ნახსენებ მხატვართან ან ორგანიზაციებთან.
შეიძლება იყოს კოსმოსი გამოსახულება
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.

iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB

Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

  "თუ საავადმყოფოში არ დავწვები, მოვკვდები...“ - მარტა ბარამიძეს საზოგადოების დახმარება სჭირდება
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
SheniAmbebi.gehttps://www.sheniambebi.ge
დამოუკიდებელი, აპოლიტიკური და ნეიტრალური მედია — ფაქტებზე დაფუძნებული სანდო ინფორმაცია. შენთვის და შენი საქართველოსთვის. #აქხარისხია #drpkhakadze #sheniambebi
მსგავსი პოსტები
[fetch_posts]
- Advertisement -spot_img

ხშირად ნახვადი