კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა თბილისის ერთ-ერთ ყველაზე გამორჩეული და ისტორიული ქუჩაა, რომელიც აერთიანებს ქალაქის კულტურულ მემკვიდრეობას, არქიტექტურულ ფასეულობებს და თანამედროვე ცხოვრების რიტმს. ქუჩას საუკუნეზე მეტია, თბილისის ურბანულ სივრცეში განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს და დღემდე ინარჩუნებს თავის კულტურულ მნიშვნელობას.
კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა XIX საუკუნის დასაწყისში გაჩნდა, იმ დროისათვის, როცა თბილისის საზღვრები თანდათან ფართოვდებოდა. თავდაპირველად, ქუჩა წარმოადგენდა კუკიის უბნის ნაწილს, რომელიც ცნობილი იყო როგორც გერმანელების დასახლება. 1817–1818 წლებში გერმანელი მიგრანტები, ვიურტემბერგიდან, დასახლდნენ საქართველოში და კუკიის უბანში შექმნეს თავიანთი კომუნა.
ქუჩის თავდაპირველი სახელწოდება იყო კირხეს ქუჩა („Kirchstrasse“ გერმანულად), რაც “ეკლესიის ქუჩას” ნიშნავს. სახელი დაკავშირებული იყო გერმანული ლუთერული ეკლესიის არსებობასთან, რომელიც კუკიის ცენტრში აშენდა.
XX საუკუნის დასაწყისში, თბილისის ადმინისტრაციულმა ცვლილებებმა და ეროვნული იდენტობის გაძლიერებამ ქუჩის სახელიც შეცვალა.
1921 წელს, ქუჩას მიენიჭა ცნობილი ქართველი რეჟისორისა და თეატრის მოღვაწის, კოტე მარჯანიშვილის სახელი, რომელმაც დიდი წვლილი შეიტანა ქართული თეატრალური ხელოვნების განვითარებაში.
კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა განსაკუთრებული ყურადღების ცენტრში მოექცა XX საუკუნის დასაწყისში, როდესაც თბილისში დაიწყო ევროპული არქიტექტურული სტილების ინტენსიური გავრცელება.
ქუჩაზე აშენდა არაერთი მნიშვნელოვანი შენობა, რომლებიც დღესაც თვალსაჩინოა:
- ზუბალაშვილის სახალხო სახლი — მოდერნის სტილის შესანიშნავი მაგალითი, რომლის პროექტი არქიტექტორმა სტეფან კრიჩინსკიმ შეიმუშავა. ამ შენობაში დღეს ფუნქციონირებს კოტე მარჯანიშვილის სახელობის სახელმწიფო დრამატული თეატრი.
- საცხოვრებელი სახლები სარდაფებითა და მოხატული ფასადებით, რომელიც ასახავს XIX-XX საუკუნეების თბილისის ურბანულ არქიტექტურას.
ქუჩა წარმოადგენდა კულტურული ელიტის თავშეყრის ადგილს და ასევე მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო კორიდორია ქალაქის ცენტრთან.
კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა ყოველთვის იყო თბილისის კულტურულ ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი ცენტრი. მისი მთავარი კულტურული ღირსშესანიშნაობა — კოტე მარჯანიშვილის სახელობის თეატრი — დღემდე არის ერთ-ერთი ყველაზე პრესტიჟული თეატრალური სივრცე საქართველოში.
თეატრის სცენაზე მოღვაწეობდნენ ისეთი გამოჩენილი ხელოვანები, როგორებიც იყვნენ:
- უჩა ჯაფარიძე,
- ვერიკო ანჯაფარიძე,
- სერგო ზაქარიაძე და სხვები.
დღესაც, მარჯანიშვილის თეატრი რჩება თეატრალური ხელოვნების განვითარების მნიშვნელოვან პლატფორმად და რეგულარულად მასპინძლობს როგორც ადგილობრივ, ასევე საერთაშორისო სპექტაკლებს.
დღეს კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა წარმოადგენს თბილისის ერთ-ერთ ყველაზე ცოცხალ და მრავალფეროვან ქუჩას.
ქუჩაზე თავმოყრილია:
- კაფეები და რესტორნები, რომლებიც სთავაზობენ როგორც ადგილობრივ, ასევე საერთაშორისო სამზარეულოს;
- პატარა ბუტიკები და მაღაზიები;
- არტ-სივრცეები და გალერეები, სადაც ხელოვნების თანამედროვე ნიმუშები გამოიფინება;
- საცხოვრებელი სახლები, რომლებიც კვლავ ინარჩუნებენ ძველ თბილისის ატმოსფეროს.
ქუჩის განვითარება ბოლო წლებში უკავშირდება მისი ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებას, ტროტუარების განახლებას და რეკრეაციული სივრცეების განვითარებას, რაც მას კიდევ უფრო მიმზიდველს ხდის როგორც ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, ისე ტურისტებისთვის.
კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა მდებარეობს თბილისის ცენტრალურ ნაწილში და უკავშირდება ისეთ მნიშვნელოვან ლოკაციებს, როგორიცაა:
- მარჯანიშვილის მოედანი — სატრანსპორტო ჰაბი და სავაჭრო სივრცე.
- ვერის ბაღი — მწვანე რეკრეაციული ზონა.
- აღმაშენებლის გამზირი — ერთ-ერთი უძველესი და განახლებული სავაჭრო ქუჩა.
ქუჩის მდებარეობა იდეალურია მათთვის, ვისაც სურს თბილისი აღმოაჩინოს როგორც ისტორიული, ისე თანამედროვე კუთხით.
კოტე მარჯანიშვილის ქუჩა თბილისში არის სივრცე, სადაც ისტორია და თანამედროვეობა ერთმანეთს ერწყმის.
ქუჩა ასახავს როგორც XIX საუკუნის მემკვიდრეობას, ასევე XXI საუკუნის ცხოვრების თანამედროვე დინამიკას.
ეს არის ადგილი, რომელიც აუცილებლად უნდა მოინახულოთ თბილისში ვიზიტისას — ქუჩა, რომელიც ინარჩუნებს წარსულის ხიბლს და ერთდროულად სთავაზობს სტუმარს თანამედროვე ცხოვრების მრავალფეროვნებას.
#drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #davidiani #sheniambebi #აქხარისხია
