ბუზი თქვენს საჭმელზე? გაფრთხილება — ეს მხოლოდ “დაჯდომა” არ არის!
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, “საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის” ხელმძღვანელი. sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
წარმოიდგინეთ: თქვენ სუფრასთან ხართ, სანდომიანი პიკნიკი გაქვთ, მაგრამ მოულოდნელად ბუზი ეცემა თქვენს ხინკალს ან ტორტს. გგონიათ უბრალოდ “დაჯდა”? არა და! ეს არის ნამდვილი ბიოლოგიური თავდასხმა.
🦟 ბუზები ჭამენ… ფეხებით?
დიახ, ბუზები საკვების გემოს ფეხებით გრძნობენ. და რადგან მათ კბილები არ აქვთ, საჭმლის გადასამუშავებლად თავიანთ ნერწყვს – ანუ ფერმენტებით სავსე სისხლარეულ მასას – აფრქვევენ საკვებზე, რათა ის თხევადად გადაიქცეს და შემდეგ შეისრუტონ.
ეს ნიშნავს, რომ ბუზი თქვენს საჭმელზე რომ დაეშვება, ის მას პირდაპირ “დააფურთხებს”.
💩 საიდან მოდის ეს ბუზი?
ბუზები ხშირად მოძრაობენ ნაგავში, ლეშიან ნიადაგზე, ფეკალიებსა და ლპობად მასალაში. მათ ფეხებზე და სხეულზე მრავალი ბაქტერია და ვირუსი რჩება. ამიტომ, როდესაც ისინი გადმოდიან თქვენს ლამაზად გაწყობილ სუფრაზე, ისინი გადმოიტანენ ბაქტერიების ნამდვილ ბუკეტს.
❗ რატომ არის ეს საფრთხის შემცველი?
• ბუზის ნერწყვი შეიცავს მრავალ ბაქტერიას (მაგ. Salmonella, E. coli, Shigella)
• საკვების დაბინძურება შეიძლება მოხდეს მხოლოდ ერთ წამში
• ამ ბაქტერიებმა შეიძლება გამოიწვიოს: დიარეა, წიაღის ანთება, ღებინება, სიცხე…
📌 დასკვნა
შემდეგ ჯერზე, როცა ბუზი თქვენს საჭმელზე დაჯდება:
• არ ჩათვალოთ, რომ უბრალოდ “დაჯდა”
• ის დაგემოვნებს საჭმელს ფეხებით და მასზე აფრქვევს თავის საჭმლის მომნელებელ ფერმენტებს
• ეს ნიშნავს – ბაქტერიების შეტევა დაიწყო!
👉 მეტი უახლესი და სანდო სამედიცინო ინფორმაცია იხილეთ ოფიციალურ პლატფორმაზე:
www.sheniekimi.ge – შენი ექიმი, შენი სივრცე, შენი ჯანმრთელობა.
❓💬 Q&A — ბუზები და საკვების დაბინძურება
❓ 1. ბუზი საჭმელზე რომ დაჯდა, უნდა გადავაგდო?
✅ უმჯობესია, განსაკუთრებით თუ ბუზი დიდხანს იყო საკვებზე. ბუზები იშვიათად არიან სტერილურ გარემოში და მათი დაჯდომისას არსებობს დაბინძურების რეალური რისკი.
❓ 2. მართალია, რომ ბუზი აფურთხებს საჭმელზე?
✅ დიახ. ბუზები აფრქვევენ საჭმლის მომნელებელ ფერმენტებს საკვებზე, რათა მასალა თხევადად იქცეს და შემდეგ შეისრუტონ. მათ არ შეუძლიათ ღეჭვა.
❓ 3. ბუზებს მართლაც ფეხებზე აქვთ გემოს რეცეპტორები?
✅ დიახ. ბუზები საკვების გემოს გრძნობენ ფეხებით, ანუ ისინი “აგემოვნებენ” სანამ დაიწყებენ საკვების დაშლას.
❓ 4. რამდენად საშიშია ბუზის დაჯდომა ერთ წამზე ნაკლებ დროში?
⚠️ ბუზის დაჯდომა სულ რამდენიმე წამიც საკმარისია, რომ მოახდინოს ფერმენტების აფრქვევა და ბაქტერიების გადატანა.
❓ 5. რომელი ბაქტერიები გადააქვს ბუზს?
🔬 ხშირად გადაეცემა: Salmonella, E. coli, Shigella, და სხვა ნაწლავური ინფექციები.
❓ 6. ყველა ბუზი საშიშია?
😐 არა ყველა, მაგრამ სახლობუზა (Musca domestica) — ყველაზე გავრცელებული სახეობა — ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე საშიშ გადამტანად.
❓ 7. თუ საჭმელზე ბუზი დაეშვა, შეიძლება მას მხოლოდ ზედა ნაწილი მოვაჭრათ?
🚫 სამწუხაროდ, არა. ბაქტერიები და ფერმენტები სწრაფად ვრცელდება მთელ ზედაპირზე, განსაკუთრებით თბილ და რბილ საკვებზე.
❓ 8. როგორ ავიცილოთ თავიდან ბუზის საკვებზე დაჯდომა?
🛡 დაფარეთ საჭმელი ქსოვილით ან ბადით, მოერიდეთ ნაგვის ახლოს კვებას და გამოიყენეთ ბუნებრივი ბუზის გამაფრთხილებლები (მაგალითად, ლავანდა, ბეზარი).
❓ 9. ბუზის ნაკბენიც საშიშია?
💉 ზოგ ბუზს შეუძლია ნაკბენითაც გადასცეს ინფექცია, თუმცა საჭმლის დაბინძურება უფრო ხშირი და ნაკლებად შესამჩნევია.
❓ 10. შეიძლება ბუზების გამო მივიღოთ სერიოზული დაავადება?
🧬 დიახ. სერიოზულ შემთხვევებში შესაძლებელია მწვავე დიარეა, დეჰიდრატაცია და ინფექციური გართულებები, განსაკუთრებით ბავშვებში და ასაკოვან პირებში.
⸻
📲 გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
✔ მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
🔹 iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706
🔹 Android: https://play.google.com/store/apps/details?id=ge.sheniekimi.app
📡 Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
🔬 გამოყენებული ლიტერატურა:
1. Scudder HI, Wells WF. The House Fly as a Carrier of Pathogenic Bacteria. Public Health Rep. 1946;61(50):1683–702.
DOI: https://doi.org/10.2307/4585741
2. Graczyk TK, Knight R, Gilman RH, Cranfield MR. The role of non-biting flies in the epidemiology of human infectious diseases. Microbes Infect. 2001;3(3):231–5.
DOI: https://doi.org/10.1016/S1286-4579(01)01375-0
3. Fotedar R, Banerjee U, Samantray JC, Shriniwas. Vector potential of hospital houseflies with special reference to Klebsiella species. Acta Trop. 1992;52(4):325–31.
DOI: https://doi.org/10.1016/0001-706X(92)90035-V
4. Sasaki T, Kobayashi M, Agui N. Epidemiological potential of excretion and regurgitation by Musca domestica (Diptera: Muscidae) in the dissemination of Escherichia coli O157:H7 to food. J Med Entomol. 2000;37(6):945–9.
DOI: https://doi.org/10.1603/0022-2585-37.6.945
5. Forster M, Klimpel S, Sievert K, Melaun C, Pfeffer K. Evaluation of vectors for bacteria potentially pathogenic to humans in Germany: Musca domestica (Diptera: Muscidae), Fannia canicularis (Diptera: Fanniidae), and Lucilia sericata (Diptera: Calliphoridae) as carriers of multiresistant microorganisms. Int J Med Microbiol. 2007;297(2):151–6.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijmm.2007.01.010
6. Butler JF, Garcia-Maruniak A, Meek F, Maruniak JE. Transmission of pathogenic bacteria by houseflies (Musca domestica) in a municipal waste facility. J Vector Ecol. 2010;35(2):343–50.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1948-7134.2010.00101.x
📑 ინტერესთა კონფლიქტის დეკლარაცია (COI)
ინტერესთა კონფლიქტის არქონა:
ავტორი აცხადებს, რომ არ აქვს არანაირი პირდაპირი ან არაპირდაპირი ფინანსური, პროფესიული ან პირადი ინტერესთა კონფლიქტი, რომელიც შესაძლოა გავლენას ახდენდეს ამ სტატიის შინაარსზე, კვლევის ინტერპრეტაციაზე ან დასკვნებზე.
#drpkhakadze #აქხარისხია #შენიექიმი #accreditationge #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheni #sheniambebi SheniEkimi.ge • შენი ექიმი
