კვლევამ აჩვენა, რომ COVID-19 მნიშვნელოვნად ზრდის ტიპი 2 დიაბეტის რისკს ბავშვებში

ამ მნიშვნელოვანი აღმოჩენის საფუძველზე ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლები მოუწოდებენ საზოგადოებას უფრო ფრთხილად იყვნენ ბავშვების პოსტ-ინფექციური მდგომარეობის მონიტორინგში. კ

ვლევის დეტალები და შედეგები კვლევა დაფუძნებულია ბავშვთა დიდი ჯგუფის მონაცემების ანალიზზე, რომელთაც ჰქონდათ როგორც COVID-19, ასევე სხვა რესპირატორული ინფექციები, როგორიცაა გრიპი. მკვლევარებმა 6 თვის განმავლობაში დააკვირდნენ ბავშვებს და აღმოაჩინეს, რომ COVID-19-ის მქონე ბავშვები გაცილებით მეტად არიან ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების რისკის ქვეშ.

დიაბეტის განვითარების ზრდა განპირობებულია იმით, რომ COVID-19 იწვევს ანთებით რეაქციებს, რაც გავლენას ახდენს ინსულინის გამომუშავებასა და მეტაბოლიზმზე.

„ეს კვლევა გლობალურ დონეზე შემაშფოთებელ ტენდენციას გვიჩვენებს. COVID-19-ის შემდეგ ბავშვებში დიაბეტის განვითარების გაზრდილი რისკი მიუთითებს იმაზე, რომ ეს არ არის დროებითი პრობლემა, არამედ ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი გრძელვადიანი საკითხი, რომელიც მსოფლიო ჯანდაცვის სისტემებმა უნდა გაითვალისწინონ. პრევენცია და მონიტორინგი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.”

COVID-19 იწვევს მასიურ ანთებას მთელ სხეულში, რაც განსაკუთრებით გავლენას ახდენს პანკრეასზე, სადაც ხდება ინსულინის გამომუშავება. ანთება ამცირებს ორგანიზმის უნარს, მართოს შაქრის დონე, რაც საბოლოოდ შეიძლება განვითარდეს ინსულინის წინააღმდეგობაში, ტიპი 2 დიაბეტის მთავარ ნიშნებში.

ამასთან, სტრესმა, რომელიც სხეულს აწვება ინფექციის გამო, შეიძლება გააძლიეროს დიაბეტის რისკი იმ ბავშვებში, რომლებიც უკვე აღენიშნებოდათ რისკის ფაქტორები, როგორიცაა სიმსუქნე.

COVID-19-ის გრძელვადიანი ზეგავლენა ბავშვებზე და საქართველოს გამოწვევები ეს კვლევა მნიშვნელოვანი მიგნებებია არა მხოლოდ გლობალურ, არამედ ადგილობრივ დონეზეც, განსაკუთრებით საქართველოსთვის. ქვეყანა, სადაც ჯანდაცვის სისტემა უკვე გადატვირთულია, ბავშვებში პოსტ-COVID დიაბეტის შემთხვევების ზრდა კიდევ უფრო გაართულებს არსებულ მდგომარეობას.

პროფესორი ფხაკაძე აღნიშნავს:

„საქართველოში ეს კვლევა უნდა გახდეს საგანგაშო სიგნალი ჯანდაცვის პროფესიონალებისთვის და პოლიტიკის შემქმნელებისთვის. აუცილებელია COVID-19-ის შემთხვევების შემდგომი გრძელვადიანი მონიტორინგი, განსაკუთრებით დიაბეტის გამოვლენის კუთხით. ჩვენი ჯანდაცვის სისტემა უკვე დიდი გამოწვევების წინაშე დგას და, თუ დროულად არ მივიღებთ ზომებს, ქრონიკული დაავადებების ზრდა კიდევ უფრო გაამძაფრებს პრობლემებს.“

ეს კვლევა ხაზს უსვამს, რომ პოსტ-COVID გართულებები არ არის დროებითი საკითხი. ბავშვებში ქრონიკული დაავადებების პრევენცია არის გადაუდებელი, რათა მოხდეს დიაბეტის ადრეული გამოვლენა და მკურნალობა.

1. COVID-19-ის შემდგომ დიაბეტის სკრინინგი – აუცილებელია ბავშვებში COVID-19-ის შემდგომი მდგომარეობის სისტემური მონიტორინგი და რეგულარული სკრინინგი დიაბეტის ნიშნების გამოსავლენად.

2. ჯანდაცვის პროფესიონალების მომზადება – საჭიროა პედიატრიული და დიაბეტის მართვის სპეციალისტების გადამზადება და შესაბამისი აღჭურვილობის მიწოდება ბავშვების ეფექტური მონიტორინგისა და მართვისთვის.

3. საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება – აუცილებელია მოსახლეობის უკეთ ინფორმირება პოსტ-COVID გართულებების შესახებ და რეგულარული კონსულტაციები ექიმებთან, რათა მშობლებს ჰქონდეთ ინფორმაცია დიაბეტის სიმპტომებზე და დროულად მიმართონ დახმარებას.

კვლევის შედეგები ცხადყოფს, რომ COVID-19-ის გრძელვადიანი ზეგავლენა ბავშვებზე ძალიან მნიშვნელოვანია. საქართველოსთვის ეს მიგნებები გვასწავლის, რომ საჭიროა სწრაფი და პრევენციული ზომების მიღება, რათა თავიდან ავიცილოთ დიაბეტის ფართოდ გავრცელება ბავშვებში. COVID-19-ის პანდემიის შედეგები კიდევ მრავალი წლის განმავლობაში იჩენს თავს და ჯანდაცვის სისტემამ უნდა გაამახვილოს ყურადღება ამ გრძელვადიანი გამოწვევების ეფექტურად მართვაზე.

Keywords: COVID-19, ბავშვები, ტიპი 2 დიაბეტი, გიორგი ფხაკაძე, პოსტ-COVID გართულებები, საქართველო, ჯანდაცვის სისტემა, დიაბეტის პრევენცია.