1820 წლის 12 მაისს იტალიის ქალაქ ფლორენციაში დაიბადა თანამედროვე მსოფლიოში ცნობილი ინგლისელი მედდა, მედდას პროფესიის ჩამომყალიბებელი, ქალბატონი ფლორენს ნაითინგელი.
მისი ახალგაზრდობის პერიოდის საავადმყოფოებში ძალიან ცუდად უვლიდნენ ავადმყოფებს და ფლორენსამ გადაწყვიტა ავადმყოფების მომსახურების გაუმჯობესება. თავად დაიწყო მედდად მუშაობა.
ყირიმის ბრძოლის დროს დაჭრილი ჯარისკაცები მედიკამენტების უკმარისობის გამო იღუპებოდნენენ და ფლორენსა სტამბოლში ჩავიდა, დღე და ღამე მუშაობდა უსკუდარის სელიმიეს სახელობის ყაზარმაში, მრავალი დაჭრილი გადარჩინა და გამოაჯანმრთელა. თურქებმა მას „ლამპიანი ქალი“ შეარქვეს, რადგან, ღამ- ღამობით იგი ლამპით ხელში დადიოდა და ზრუნავდა ავადმყოფებზე.
მან 1854 წელს, მიიღო წერილი ომის მონაწილე ერთ-ერთ მაღალჩინოსნისგან, სადაც ის ითხოვდა ექთნების მობილიზებას ომში დაჭრილი ჯარისკაცების მოსავლელად. ნაიტინგეილმა სწრაფად შეკრიბა 34 ექთანი და მათთან ერთად ყირიმისკენ გაემართა. ადგილზე დაჭრილების მოსავლელად არანაირი პირობა არ დახვედრიათ. ბევრი ჯარისკაცი იღუპებოდა ინფექციებისგან, ტიფისა და ქოლერასგან. ადგილზე ჩასულმა ფლორენსმა სწრაფადვე მოახერხა სანიტარული გარემოს შექმნა. მისი გაწეული მუშაობის შედეგად ჯარისკაცების სიკვდილიანობა ⅔ -ით შემცირდა.
1907 წელს იგი ოსმალეთის ღირსების ორდენით დაჯილდოვდა და გახდა პირველი ქალი, რომელიც ოსმალეთის საიმპერატოროში დაჯილდოვდა. მსოფლიოს პირველი მედდა, ფლორენსა ნაითინგელი გარდაიცვალა 1910 წელს. მისი დაბადების დღე აღნიშნება როგორც მსოფლიო მედდების დღე.
12 მაისს მსოფლიო ექთნების საერთაშორისო დღე აღინიშნება.
ექთნების საერთაშორისო დღე აღინიშნება 1974 წლიდან. ექთნების საერთაშორისო საბჭომ (ICN) მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ექთნების საერთაშორისო დღედ ფლორენს ნაითინგელის დაბადების დღე, 12 მაისი ყოფილიყო. ეს არის ქალბატონი, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა საექთნო საქმის, როგორც პროფესიის ჩამოყალიბებას და განვითარებას.
იგი დაიბადა ფლორენციაში 1820 წელს, აქედან მომდინარეობს მისი სახელი. ის მდიდარ ოჯახს ეკუთვნოდა – მშობლები ფულს არ იშურებდნენ მისი განათლებისა და ევროპის გარშემო მოგზაურობისთვის. ფლორენციას უყვარდა მათემატიკა და იცოდა რამდენიმე ენა. ცხადი იყო, რომ ფლორენციას უხვად სჭირდებოდა დაქორწინება და რამდენიმე შვილის გაჩენა.
მეცხრამეტე საუკუნეში საავადმყოფოებში ძირითადად მუშაობდნენ მონაზვნები და ქალები სოციალური დაბლობებიდან. ხშირად მსჯავრდებულებს ცვლიდნენ სამუშაო პალატებში, სადაც მძიმე პირობები იყო. გასაკვირი არ არის, რომ მისმა მშობლებმა გააპროტესტეს, როდესაც ფლორენსმა გამოაცხადა, რომ მას ექთანად მომზადება სურდა. ფლორენსი მასთან ერთად იყო – მუდმივად კითხულობდა პუბლიკაციებს ჯანმრთელობისა და საავადმყოფოების შესახებ.
გერმანიის საავადმყოფოში ექთნების სამთვიანი ტრენინგი გაიარა. იქ მან ისწავლა მედდის საფუძვლები, პაციენტზე დაკვირვების მნიშვნელობა და საავადმყოფოს კარგი ორგანიზების პრინციპები. დაბრუნების შემდეგ მან დაიწყო მუშაობა ავადმყოფი ქალბატონების მოხუცთა სახლში, ჰარლის ქუჩაზე, ლონდონში, სადაც გახდა უმაღლესი. ფლორენსი იყო შესანიშნავი ორგანიზატორი და ადმინისტრატორი – მან გააუმჯობესა ზრუნვა ავადმყოფებზე, გაზარდა საავადმყოფოს ეფექტურობა და გააუმჯობესა სამუშაო პირობები.
თურქეთში ფლორენციას დაემართა ეგრეთ წოდებული ყირიმის ცხელება, ის ბოლომდე არ გამოჯანმრთელდა, პოლონეთში დაბრუნების შემდეგ მან კიდევ ერთი ბრძოლა დაიწყო – ამჯერად სისტემური ცვლილებებისთვის.
მასალის გამოყენების პირობები
Հայերեն
Azərbaycan dili
English
Français
ქართული
Русский
