ფინელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ბაქტერიები, რომლებიც ბირთვულ ნარჩენებს ჭამენ

ფინელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ბაქტერიები, რომლებიც ბირთვულ ნარჩენებს ჭამენ

ჰელსინკის უნივერსიტეტის მკვლევრებმა ურანის მაღაროებში უნიკალური მიკროორგანიზმები იპოვეს — ბაქტერიები, რომლებსაც შეუძლიათ რადიოაქტიური ნაერთების „დამუშავება“. აღმოჩნდა, რომ ეს მიკრობები, სახელად Deinococcus radiodurans, უკიდურეს პირობებშიაც კი გადარჩებიან და ენერგიას რადიოაქტიური იზოტოპებისგან იღებენ.

ეს ბაქტერია ცნობილია თავისი გამორჩეული გამძლეობით: მას შეუძლია გადაიტანოს რადიაციის ისეთი დოზა, რომელიც ადამიანისთვის დაახლოებით 3000-ჯერ მომაკვდინებელია. მისი უჯრედული სისტემა მყისიერად აღადგენს დნმ-ის დაზიანებებს, რაც საშუალებას აძლევს განაგრძოს არსებობა ისეთ გარემოშიც, სადაც სხვა სიცოცხლე ვერ ძლებს.

მეცნიერების თქმით, ეს ბაქტერიები რადიოაქტიურ ნარჩენებს გარდაქმნიან უფრო სტაბილურ და უსაფრთხო ნაერთებად, რითაც მნიშვნელოვნად ამცირებენ მათი დაშლის პერიოდს — ათასობით წლიდან მხოლოდ რამდენიმე ათეულ წლამდე.

ფინეთში, ონკალოს ბირთვულ საცავში, მიმდინარეობს ექსპერიმენტები, სადაც Deinococcus radiodurans სპეციალურად დაპროგრამებულია ისეთი იზოტოპების მიმართ, როგორებიცაა ცეზიუმ-137 და სტრონციუმ-90. მიზანია, მათი დახმარებით ბირთვული ნარჩენების გრძელვადიანი შენახვის პრობლემა ბიოლოგიური გზით გადაიჭრას.

თუ ეს ტექნოლოგია ფართოდ დაინერგება, ბიორემედიაციის მეთოდმა შესაძლოა მთლიანად შეცვალოს ბირთვული ნარჩენების მართვის მიდგომა — ძველი გეოლოგიური დაკრძალვის მოდელის ნაცვლად შეიქმნას აქტიური, თვითგანმწმენდი სისტემა, რაც ბირთვულ ენერგიას უფრო უსაფრთხოსა და ეკოლოგიურად მდგრადს გახდის.