ფსორიაზი და შშმ სტატუსი საქართველოში: რა უნდა ვიცოდეთ
სტატია sheniekimi.ge -ს მოაწოდა ფსორიაზით დაავადებულ პაციენტთა ასოციაცია “ალფას” ხელმძღვანელმა, ქეთევან ფირცხალავამ.
| შენი ექიმი – შენი სივრცე, შენი ჯანმრთელობა
ფსორიაზი ხშირად აღიქმება, როგორც მხოლოდ კანის დაავადება, თუმცა სინამდვილეში ის სისტემური, ქრონიკული და მულტიფაქტორიული მდგომარეობაა, რომელსაც შეუძლია ადამიანის ცხოვრების ყველა ასპექტზე იქონიოს გავლენა – ფიზიკური, ფსიქიკური და სოციალური თვალსაზრისით. სწორედ ამიტომ, მძიმე ფორმის ფსორიაზი შეიძლება გახდეს შშმ სტატუსის მინიჭების საფუძველი, თუკი ის ზღუდავს პაციენტის ფუნქციურ შესაძლებლობებს.
🧾 როგორ ხდება შშმ სტატუსის მინიჭება?
საქართველოში შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე სტატუსი (შშმ სტატუსი) ენიჭებათ პირებს სამედიცინო-სოციალური ექსპერტიზის საფუძველზე. ეს პროცესი გულისხმობს შემდეგის შეფასებას:
- ჯანმრთელობის მდგომარეობის სიმძიმე
- ფუნქციური შეზღუდვების დონე (მოძრაობა, თვითმოვლა, კომუნიკაცია, სწავლა, შრომა)
- თანმხლები ფსიქო-სოციალური ან ქრონიკული დაავადებები
⚠️ ფსორიაზის ფორმები, რომლებიც შესაძლოა გახდეს შშმ სტატუსის საფუძველი:
1. ვრცელდიფუზური ვულგარული ფსორიაზი (L40.0)
🔹 დაზიანებულია სხეულის 30%-ზე მეტი, მათ შორის — სახე, ხელისგულები, ტერფები
🔹 თან ახლავს მუდმივი ქავილი, ტკივილი, სითხის გამოყოფა კანისგან
🔹 ხშირია ინფექციები, კანზე ბზარები და მოძრაობის გაძნელება
📌 შეფასებისას ყურადღება ექცევა:
- როგორ ზღუდავს მდგომარეობა გადაადგილებას
- არის თუ არა შესაძლებელი ტანსაცმლის ტარება, ჰიგიენა, შრომა
- რა ხარისხით ზიანდება პაციენტის ყოველდღიური ცხოვრება
2. ფსორიაზული ართრიტი (Psoriatic arthritis — L40.5 / M07)
🔹 ფსორიაზი აზიანებს სახსრებს, იწვევს ქრონიკულ ტკივილს, შეშუპებას, დეფორმაციას
🔹 ძლიერ ზღუდავს სიარულს, დამოუკიდებელ გადაადგილებას და შრომისუნარიანობას
🔹 ხშირია მრავალსახსროვანი დაზიანება და ფუნქციური უუნარობა
📌 ამ ფორმას ხშირად აღიარებენ შშმ სტატუსისთვის საკმარის საფუძვლად — განსაკუთრებით მაშინ, როცა არსებობს რენტგენოლოგიური მტკიცებულება და მრავალსახსროვანი შეზღუდვა.
3. ერითროდერმული ფსორიაზი (L40.8)
🔹 ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე ფორმა
🔹 სხეულის თითქმის სრული ზედაპირი წითლდება, იქერცლება, გამოყოფს სითხეს
🔹 თან ახლავს სიცხე, სისუსტე, სითხის დაკარგვა — ხშირად საჭიროებს ჰოსპიტალიზაციას
📌 მაღალია ინფექციების და გართულებების რისკი — შესაბამისად, შშმ სტატუსი თითქმის ავტომატურად მინიჭებადია.
4. პუსტულოზური ფსორიაზი (L40.1 / L40.3)
🔹 ჩნდება ჩირქოვანი ბუშტუკები (პუსტულები) ხელისგულებსა და ტერფებზე
🔹 მძიმე ტკივილი და ფიზიკური აქტივობის შეზღუდვა
🔹 შრომისუნარიანობა მნიშვნელოვნად კლებულობს
📌 აღნიშნული ფორმა ძალიან მძიმედ ზღუდავს ყოველდღიურ ფუნქციონირებას, ამიტომ ითვლება ერთ-ერთ მთავარ არგუმენტად შშმ სტატუსის მინიჭებისთვის.
5. ფსიქიკური და ემოციური დარღვევები ფსორიაზთან ერთად
🔹 დეპრესია, შფოთვა, სოციალური იზოლაცია
🔹 თვითშეფასების დარღვევა, სუიციდური აზრები
🔹 ფსიქო-ემოციური სტრესი, რაც ხშირად აუარესებს კანის მდგომარეობას
📌 ფსიქიკური სირთულეები დოკუმენტურად დასტურდება საერთაშორისო კვლევებითაც, და ამ საფუძველით შესაძლებელია შშმ სტატუსის მინიჭება შერეული ექსპერტიზის საფუძველზე (ფსიქიატრი / ნევროლოგი).
📌 დასკვნა
ფსორიაზი არის არა მხოლოდ კანის დაავადება, არამედ მრავალმხრივი სისტემური გამოწვევა, რომელიც ზოგიერთ შემთხვევაში შეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის მინიჭებას ამართლებს.
თუ ფსორიაზი გავლენას ახდენს გადაადგილებაზე, თვითმოვლაზე, შრომაზე ან ფსიქიკურ მდგომარეობაზე — აუცილებელია სამედიცინო-სოციალური ექსპერტიზის ჩატარება და შშმ სტატუსის განხილვა.
📣 გაითვალისწინე:
- ექიმის სწორი დოკუმენტაცია და მდგომარეობის მკაფიო აღწერა მნიშვნელოვნად ზრდის სტატუსის მინიჭების შანსს
- სტატუსი განისაზღვრება ინდივიდუალური შეფასების საფუძველზე, არა მხოლოდ დიაგნოზით
👉 მეტი სანდო ინფორმაცია ჯანმრთელობისა და სამართლებრივი უფლებების შესახებ იხილეთ ოფიციალურ პლატფორმაზე:
🔗 www.sheniekimi.ge
შენი ექიმი — ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
#ფსორიაზი #შშმსტატუსი #გიორგიფხაკაძე #შენიექიმი #sheniekimi #ფსორიაზულიართრიტი #ფსორიაზისმკურნალობა #ფუნქციურიაშლილობა
