კარტოფილმა რძე “გამოწურა”? – მეცნიერებმა ძროხის რძის ცილები მცენარეში შექმნეს!
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი
მეცნიერული გარღვევა, რომელმაც შეიძლება მომავალში სრულად შეცვალოს რძის პროდუქტების წარმოება: ამერიკულმა ბიოტექნოლოგიურმა კომპანიამ Finally Foods შეძლო კარტოფილის გენური მოდიფიცირება ისე, რომ მან გამოიმუშავა ნამდვილი ძროხის რძის ცილა – კაზეინი (casein).
ეს ცილა არის მთავარი ელემენტი ყველში, იოგურტში, ხაჭოში და სხვა რძის პროდუქტებში – სწორედ ის აძლევს ამ პროდუქტებს გემოს, ტექსტურას და სტრუქტურას.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
გარემოს დაცვა
მსოფლიოში ცხოველური რძის წარმოება იწვევს დიდი რაოდენობით მეთანის გამოყოფას და მოითხოვს უზარმაზარ მიწას და წყლის რესურსებს. მცენარეზე დაფუძნებული რძის ცილების წარმოება კი გაცილებით ეკოლოგიურია.
ვეგანური პროდუქტების გაუმჯობესება
კარგად ვიცით, რომ ვეგანურ ყველსა და იოგურტს ხშირად აკლია რეალური რძის გემო და სტრუქტურა. ამ ინოვაციით შესაძლებელი იქნება ვეგანურ პროდუქტებში ნამდვილ რძის ცილებზე დაფუძნებული გემო და ტექსტურა მივიღოთ, ცხოველების გამოყენების გარეშე.
დაბალღირებულიანი და მდგრადი საკვების მომავალი
გაეროს პროგნოზით, 2050 წლისთვის მსოფლიომ უნდა აწარმოოს 70%-ით მეტი საკვები არსებული მოსახლეობის გასაკმაყოფილებლად. ამგვარი ბიოტექნოლოგიური მიდგომები გახდება გამოსავალი გლობალური კვების კრიზისის დროს.
რისკები და რეგულაცია
გენურად მოდიფიცირებული (GM) პროდუქტები ყოველთვის საჭიროებენ მკაცრ უსაფრთხოების ტესტირებას და მომხმარებლის ინფორმირებულობას.
ასეთ პროდუქტებზე აუცილებლად უნდა ეწეროს ეტიკეტზე, რომ შეიცავს გენურად მოდიფიცირებულ კომპონენტებს.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„ეს არ არის მხოლოდ საკვებად მიღებული ცილა – ეს არის მომავლის ტექნოლოგია. როდესაც მცენარეები იწყებენ ცხოველური ცილების გამომუშავებას, ჩვენ გვაქვს შანსი დავიცვათ ბუნება, შევამციროთ მავნე გაზების გამონაბოლქვი და მაინც მივიღოთ სარგებელი, რომელსაც გვაძლევს ცხოველური პროდუქტები. მაგრამ ამის პარალელურად საჭიროა მკაცრი მონიტორინგი, გამჭვირვალობა და საზოგადოების განათლება!“
წყაროები:
1. TomorrowDesk
Potatoes That Produce Real Cow-Milk Protein: A Dairy Revolution
March 2024 – https://tomorrowdesk.com/revolution/potato-cow-milk
2. Springer / PubMed
Expression of the human milk protein beta-casein in transgenic potato plants
Transgenic Research – July 1997
DOI: 10.1023/A:1008852818801
3. Trends in Food Science & Technology (Elsevier)
Casein’s role in dairy alternatives
December 2021 – https://doi.org/10.1016/j.tifs.2021.08.008
როგორ ფიქრობთ, გამოიყენებდით “კარტოფილის რძის ცილაზე” დამზადებულ ყველს ან იოგურტს? დაწერეთ კომენტარებში თქვენი აზრი და გააზიარეთ ინფორმაცია ახლობლებს!
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, მედიცინის დოქტორი (PhD), საზოგადოებრივი ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH), WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი.
