კიბოს ვაქცინები – ახალი ეპოქის დასაწყისი მედიცინაში
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
კიბო ერთ-ერთი ყველაზე დიდი გამოწვევაა თანამედროვე მედიცინაში. პროგნოზების მიხედვით, 2025 წლისთვის 20 მილიონზე მეტ ადამიანს დაუდგინდება კიბოს დიაგნოზი. საქართველოშიც სტატისტიკა საგანგაშოა – ყოველწლიურად ათასობით ახალი შემთხვევა ვლინდება, ხოლო კიბოს აღმოჩენა გვიან ეტაპზე მკურნალობას ართულებს.
თუმცა, მეცნიერებისა და ინოვაციების წყალობით, მსოფლიო ახალი იმედისკენ მიდის – კიბოს ვაქცინები, რომლებიც ხელს შეუწყობენ როგორც დაავადების პრევენციას, ასევე მკურნალობას.
ვაქცინაციის რევოლუცია: HPV ვაქცინის წარმატება
კიბოს ვაქცინების ეფექტურობა უკვე დამტკიცებულია ადამიანის პაპილომა ვირუსის (HPV) ვაქცინის მაგალითზე. HPV ვირუსი იწვევს საშვილოსნოს ყელის კიბოს შემთხვევების უდიდეს ნაწილს. ამ ვაქცინამ ფანტასტიკური შედეგები აჩვენა:
ქვეყნების მიხედვით, სადაც HPV ვაქცინაცია ფართოდ ტარდება, საშვილოსნოს ყელის კიბოს შემთხვევები მკვეთრად შემცირდა.
კვლევებმა აჩვენა, რომ HPV ვაქცინა 90%-ზე მეტად ეფექტურია ვირუსის თავიდან ასაცილებლად, რაც კიბოს შემთხვევების მნიშვნელოვან შემცირებას იწვევს.
ეს წარმატება მეცნიერებს ახალ იმედს აძლევს – თუ ერთი ტიპის კიბოს წინააღმდეგ ვაქცინამ შედეგი გამოიღო, შეიძლება მსგავსი მიდგომა სხვა კიბოს ტიპებზეც ეფექტური აღმოჩნდეს.
500 მილიარდი დოლარის ინვესტიცია კიბოს წინააღმდეგ
ბოლო წლებში მილიარდობით დოლარის ინვესტიცია განხორციელდა კიბოს კვლევებში და ინოვაციებში. ეს ისტორიული ინიციატივა მოიცავს:
კვლევების გაფართოებას – ათასობით კლინიკური ტესტირების დაწყებას, რომელიც პერსონალიზებული ვაქცინების ეფექტურობას შეამოწმებს.
ინოვაციური ტექნოლოგიების განვითარებას – mRNA ვაქცინების გამოყენებას კიბოს მკურნალობისთვის.
საზოგადოების განათლებას – ადრეული დიაგნოსტიკის მნიშვნელობის შესახებ ცნობიერების ამაღლებას.
ეს ინვესტიცია მიზნად ისახავს მელანომის, ფილტვისა და პანკრეასის კიბოს ვაქცინების განვითარებას, რომლებიც უკვე კლინიკურ კვლევებშია.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე აღნიშნავს:
“მსოფლიოში კიბოს საწინააღმდეგო ბრძოლა ახალი დონისკენ მიდის. ეს უზარმაზარი ინვესტიციები საშუალებას მოგვცემს, ახალი, ეფექტური მეთოდებით დავუპირისპირდეთ დაავადებას და საბოლოოდ, კიბოს მკურნალობა გაცილებით წარმატებული გავხადოთ.”
mRNA ვაქცინების რევოლუცია – ახალი იმედი კიბოს წინააღმდეგ
COVID-19 პანდემიის დროს, mRNA ტექნოლოგიებმა სამედიცინო სფეროში რევოლუცია მოახდინეს. ამ მიდგომის გამოყენება ახლა უკვე კიბოს მკურნალობისთვისაც მიმდინარეობს.
რა არის mRNA ვაქცინა?
mRNA ტექნოლოგია ორგანიზმს “ასწავლის,” როგორ ამოიცნოს და გაანადგუროს კიბოს უჯრედები. ვაქცინა იმუნურ სისტემას ასტიმულირებს, რათა მან შეიცნოს და გაანადგუროს კიბოს უჯრედები, სანამ ისინი ორგანიზმს დააზიანებენ.
ამჟამინდელი კლინიკური კვლევები:
გაერთიანებული ბიოტექნოლოგიური კომპანიები აქტიურად მუშაობენ კიბოს საწინააღმდეგო mRNA ვაქცინებზე, რომელთა პირველადი შედეგები იმედისმომცემია.
განსაკუთრებული აქცენტი კეთდება პერსონალიზებულ ვაქცინებზე, რომლებიც პაციენტის გენეტიკურ მახასიათებლებს ერგებიან და იმუნური სისტემის ინდივიდუალურ რეაქციას აძლიერებენ.
საქართველოს პერსპექტივები კიბოს ვაქცინებთან დაკავშირებით
საქართველოში კიბოს შემთხვევების ზრდა საგანგაშოა. ახალი კიბოს დიაგნოზების უმეტესობა გვიან ეტაპზე ვლინდება, რაც მკურნალობის ეფექტურობას ამცირებს.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე აცხადებს:
“საქართველოში კიბოს პრევენცია უნდა გახდეს ეროვნული პრიორიტეტი. ამისთვის აუცილებელია:”
საზოგადოებრივი განათლების გაძლიერება – ცნობიერების ამაღლება კიბოს პრევენციისა და ვაქცინაციის მნიშვნელობაზე.
ადრეული დიაგნოსტიკის ხელმისაწვდომობა – უფასო სკრინინგი და ტესტირების პროგრამები.
ინოვაციური პროექტების ხელშეწყობა – საერთაშორისო კვლევებში აქტიური მონაწილეობა.
სამომავლო პერსპექტივები და გამოწვევები
ინფრასტრუქტურა – საჭიროა ძლიერი სამედიცინო ინფრასტრუქტურა კიბოს ვაქცინების მისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად.
განათლება – მოსახლეობის ინფორმირებულობა კიბოს პრევენციისა და ვაქცინაციის შესახებ.
ხელმისაწვდომობა – პერსონალიზებული ვაქცინები შესაძლოა ძვირი იყოს, რის გამოც დაბალი შემოსავლის მქონე ქვეყნებისთვის რთულად ხელმისაწვდომი გახდეს.
HPV ვაქცინის მაგალითისგან მიღებული გაკვეთილები
HPV ვაქცინის წარმატება ცხადყოფს, რომ კიბოს პრევენცია შესაძლებელია.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე დასძენს:
“HPV ვაქცინის წარმატება უნდა გახდეს მაგალითი არა მხოლოდ საქართველოსთვის, არამედ მთელი რეგიონისთვის. ჩვენ უნდა დავიწყოთ მსგავსი პროექტები, რათა ვაქცინაცია ხელმისაწვდომი იყოს ყველა ასაკის ადამიანისთვის.”
დასკვნა
კიბოს ვაქცინები არის მომავლის გზა, რომელიც შეცვლის საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სურათს. თუმცა, წარმატების მისაღწევად საჭიროა საზოგადოების ჩართულობა, მეცნიერების მხარდაჭერა და საერთაშორისო თანამშრომლობა.
საქართველომ უნდა გამოიყენოს ყველა რესურსი, რათა ინოვაციური ტექნოლოგიები, როგორიცაა mRNA ვაქცინები, ხელმისაწვდომი გახდეს ჩვენს ქვეყანაში.
წყაროები:
https://www.facebook.com/share/p/18EpYsAn1v/?
https://www.facebook.com/share/p/1YGcDYXvZo/?
https://medicalxpress.com/…/2025-01-scientists-adjuvant…
https://www.theguardian.com/…/gsk-deal-oxford-university…
https://www.investors.com/…/moderna-stock-larry-ellison-ai…/
https://medtour.help/cancer-vaccine-myths-and-reality-of-a…/
World Health Organization (WHO)
Georgian Ministry of Health
Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
Australian Government Department of Health
U.S. Department of Health and Human Services
National Cancer Institute
BioNTech SE
Moderna Inc.
#sheniekimi #drpkhakadze #აქხიარისია #გიორგიფხაკაძე #sheniambebi
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე – საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე.