ანტიბიოტიკი, რომელიც მილიონობით ადამიანმა მიიღო, აშშ-ში (ალაბამა) ბაზრიდან ამოღებულია მომაკვდინებელი გვერდითი ეფექტების გამო
შესავალი
წარმოიდგინეთ, რომ ფართოდ გავრცელებული ანტიბიოტიკი, რომელიც მილიონობით ადამიანისთვის გახდა ჯანმრთელობის განკურნების სიმბოლო, მოულოდნელად საფრთხედ იქცა. ალაბამაში მომხდარმა შემთხვევებმა აჩვენა, რომ ცალკეული ანტიბიოტიკები, რომლებიც ინფექციების მკურნალობისთვის გამოიყენებოდა, შეიძლება ორგანიზმზე უკიდურესად მავნებელი იყოს. როგორ უნდა დავიცვათ ჩვენი თავი და რას ვსწავლობთ ამ შემთხვევიდან?
ალაბამას შემთხვევა და ცეფტრიაქსონის გამოყენება
ცეფტრიაქსონი (Ceftriaxone) ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ანტიბიოტიკია აშშ-ში. მისი დანიშნულება მოიცავს ისეთ მდგომარეობებს, როგორიცაა სასუნთქი გზების ინფექციები, გონორეა და სეფსისი. თუმცა, ახალმა გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ მისი გადაჭარბებული ან არასწორი გამოყენება შეიძლება არაერთი სერიოზული გვერდითი ეფექტის მიზეზი გახდეს (1).
ალაბამაში დაფიქსირდა შემთხვევები, სადაც ანტიბიოტიკებმა გამოიწვია სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ორგანოების დაზიანება. მიუხედავად იმისა, რომ ცეფტრიაქსონი თავის მხრივ ეფექტიანია, მისი უკონტროლო გამოყენება შესაძლოა პაციენტის ჯანმრთელობისთვის მომაკვდინებელი გახდეს.
ანტიბიოტიკების მდგომარეობა საქართველოში
საქართველოში ანტიბიოტიკები ხშირად დანიშნულების გარეშე, თვითმკურნალობის მიზნით გამოიყენება. ეს ტენდენცია საგანგაშოა და პირდაპირ კავშირშია ანტიბიოტიკორეზისტენტობის პრობლემასთან. თუ მოსახლეობა არასწორად და ექიმის კონსულტაციის გარეშე იყენებს ანტიბიოტიკებს, ეს არა მხოლოდ ინდივიდუალურ, არამედ საზოგადოებრივ ჯანმრთელობასაც ვნებს.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე, აღნიშნავს:
„საქართველოში ანტიბიოტიკების კონტროლი და რეგულირება გადაუდებელი აუცილებლობაა. მაგალითად, ცეფტრიაქსონის მსგავსი ანტიბიოტიკები, რომლებიც დიდ ეფექტიანობას აჩვენებს, არასწორად გამოყენების შემთხვევაში შეიძლება ჯანმრთელობისთვის უმძიმეს შედეგებამდე მიგვიყვანოს.“
როგორ დავიცვათ თავი?
ანტიბიოტიკების უსაფრთხოდ გამოყენება მოითხოვს შემდეგი წესების დაცვას:
1. ექიმის კონსულტაცია: არასდროს მიიღოთ ანტიბიოტიკი ექიმის რეკომენდაციის გარეშე.
2. მკურნალობის სრული კურსი: დაიცავით მკურნალობის ხანგრძლივობა ისე, როგორც ექიმმა გითხრათ.
3. ინფორმაციის გავრცელება: საზოგადოებაში ანტიბიოტიკების უსაფრთხოების შესახებ ცნობიერების ამაღლება აუცილებელია.
დასკვნა
ალაბამაში მომხდარი შემთხვევა გვასწავლის, რომ ყველაზე გავრცელებული და ეფექტური მედიკამენტებიც კი არ არის უვნებელი არასწორი გამოყენების შემთხვევაში. მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოში საზოგადოება უფრო ფრთხილად მოეკიდოს ანტიბიოტიკების მიღებას და სახელმწიფომ გააძლიეროს კონტროლი და რეგულირება ამ მიმართულებით.
ამ პროცესში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ჯანდაცვის სისტემის მოწესრიგება და საერთაშორისო სტანდარტების დანერგვა. Accreditation Canada (AC)-ის მსგავსი ორგანიზაციები ხელს უწყობს არა მხოლოდ სამედიცინო სერვისების ხარისხის გაუმჯობესებას, არამედ უსაფრთხოების მაღალ სტანდარტებსაც, რაც აცილებს მსგავს გართულებებს. როგორც პროფესორი გიორგი ფხაკაძე აღნიშნავს:
„საქართველოში საერთაშორისო აკრედიტაციის დანერგვა მნიშვნელოვანია პაციენტის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად. ასეთმა სტანდარტებმა შეიძლება მოაგვაროს არა მხოლოდ ანტიბიოტიკების არასწორი გამოყენების პრობლემა, არამედ შექმნას მაღალი ხარისხის ჯანდაცვის სისტემა, რომელიც უზრუნველყოფს ყველა პაციენტის დაცულობას.“
საზოგადოებამ, ექიმებმა და სახელმწიფომ ერთად უნდა იმუშაონ იმისათვის, რომ საქართველო გახდეს ისეთი ქვეყანა, სადაც ჯანდაცვის სერვისები არა მხოლოდ ეფექტური, არამედ უსაფრთხოც იქნება.
გამოყენებული წყაროები
1. Walker, R. “Antibiotics and Public Health Risks.” Available from: https://www.dailymail.co.uk/…/Antibiotic-taken-millions…. Published January 19, 2025. Accessed January 22, 2025.
2. WHO. “Antimicrobial resistance: global report.” Available from: https://www.who.int/…/fact…/detail/antimicrobial-resistance. Published November 2024. Accessed January 22, 2025.
3. CDC. “Antibiotics: When and How to Use Them.” Available from: https://www.cdc.gov/antibiotics. Published December 2024. Accessed January 22, 2025.
4. European Centre for Disease Prevention and Control. “Antibiotic Resistance in Europe.” Available from: https://www.ecdc.europa.eu/en/antimicrobial-resistance. Published October 2024. Accessed January 22, 2025.
5. Ministry of Health of Georgia. “Antibiotic Resistance: Local Challenges.” Available from: https://www.moh.ge/antibiotic-resistance. Published January 2025. Accessed January 22, 2025.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე – საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. ის არის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის დამოუკიდებელი ანგარიშვალდებულების პანელის ყოფილი წევრი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე, ჯანდაცვის სფეროში, მათ შორის საავადმყოფოების მართვის, ხარისხის გაუმჯობესების, კომპეტენციის სტანდარტებისა და საერთაშორისო ჯანდაცვის პროექტების განხორციელებაში.
@highlight
@[61552603185704:2048:SheniEkimi.ge • http://xn--podalbard8ewa.ge/]
@[61554408115760:2048:SheniAmbebi.ge • http://xn--lodcajcveug2j.ge/]
@[61556389560775:2048:SheniEmigranti.ge • http://xn--loddfatbcugg6b0a1e.ge/]
