ჯანმომ, შესაძლოა, Mpox-ის ახალი აფეთქების გამო საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადოს. „ჯანდაცვის სფეროში გლობალური შეშფოთების საგანგებო მდგომარეობაა“ – განცხადებას ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია ავრცელებს.
Mpox-ის ვირუსის გავრცელების პრევენციის მიზნით აუცილებელია ვაქცინაციის გაფართოება და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სერვისების გაძლიერება. ჯანმო-ს ექსპერტები მოუწოდებენ ქვეყნებს, გაზარდონ დაავადების დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის შესაძლებლობები.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (ჯანმო) მალე გეგმავს კომიტეტის შეკრებას, რათა განიხილოს Mpox-ის ვირუსის ახალი აფეთქება და განსაზღვროს, წარმოადგენს თუ არა ეს საერთაშორისო საგანგებო მდგომარეობას. ახალი ვირუსის შტამი, კლადი 1b, რომელიც კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში გავრცელდა, უფრო მაღალი ლეტალობის მაჩვენებლით გამოირჩევა, – 3-დან 6 პროცენტამდე.
2024 წლის განმავლობაში Mpox-ის ვირუსი ძირითადად კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში გავრცელდა, სადაც უკვე 14,000-ზე მეტი ახალი შემთხვევაა დადასტურებული. ვირუსის ახალი შტამი, კლადი 1b, გამოირჩევა უფრო მაღალი სიკვდილიანობის მაჩვენებლით, რაც დიდ შეშფოთებას იწვევს. ამავე დროს, მეზობელ ქვეყნებში – ბურუნდიში, კენიაში, რუანდასა და უგანდაში – Mpox-ის ახალი შემთხვევების რაოდენობა იზრდება, რამაც გამოიწვია საერთაშორისო შეშფოთება.
ჯანმო-ს რეაქცია და ზომები
ჯანმო გეგმავს სპეციალური კომიტეტის შეკრებას, რათა შეაფასოს Mpox-ის აფეთქების საერთაშორისო საგანგებო მდგომარეობის მაჩვენებელი. ორგანიზაციის ხელმძღვანელთა თქმით, აუცილებელია სწრაფი რეაგირება და ფართო მასშტაბის პრევენციული ზომების მიღება, რათა თავიდან იქნეს აცილებული ვირუსის კიდევ უფრო ფართო გავრცელება.
პრევენციისა და მკურნალობის სტრატეგიები
Mpox-ის ვირუსის გავრცელების პრევენციის მიზნით აუცილებელია ვაქცინაციის გაფართოება და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სერვისების გაძლიერება. ჯანმო-ს ექსპერტები მოუწოდებენ ქვეყნებს, გაზარდონ დაავადების დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის შესაძლებლობები.
კლადი 1b Mpox-ის (შედარებით ადრე ცნობილი როგორც მაიმუნის ყვავილი) ვირუსის ახალი შტამია, რომელიც განსაზღვრავს კონკრეტულ გენეტიკურ ფენოტიპს და გამოხატავს უფრო მაღალი ლეტალობის მაჩვენებლით. Mpox ვირუსი, რომელსაც ადრე მაიმუნის ყვავილი ეწოდებოდა, მიეკუთვნება პოქსვირუსების ოჯახს და ცნობილია, როგორც ადამიანების ვირუსული ინფექციის მიზეზი.
კლადი 1b-ის თავისებურებები:
ლადი 1b-ის შტამი გამოირჩევა უფრო მაღალი სიკვდილიანობის მაჩვენებლით, რაც, მაგალითად, 3-დან 6 პროცენტამდე აღწევს. ეს მახასიათებელი მას განსაკუთრებულ სერიოზულობას მატებს.
კლადი 1b განსაკუთრებული გეოგრაფიული გავრცელების მქონე შტამია, რომელიც ძირითადად კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაშია აღმოჩენილი. თუმცა, შეიძლება გავრცელდეს მეზობელ ქვეყნებშიც.
სიმპტომები, როგორც წესი, მოიცავს მაღალ ტემპერატურას, გამონაყარს, და ზოგჯერ შეიძლება აღინიშნოს უფრო მძიმე შემთხვევები.
კლადი 1b-ის შტამის შემთხვევაში მკურნალობის სტრატეგიები ძირითადად მოიცავს ვაქცინაციას, დაავადების დიაგნოსტიკის გაუმჯობესებას და მკურნალობის ეფექტური მეთოდების განვითარებას.
ვაქცინაციის გაფართოება შეიძლება ხელს შეუწყოს ვირუსის გავრცელების შეკავებას.
დაავადების სწორი და დროული დიაგნოსტიკა აუცილებელია ვირუსის გავრცელების ეფექტურად აღკვეთისთვის.
კლადი 1b-ის Mpox-ის შტამის საქართველოში გავრცელების საშიშროება რამდენიმე ფაქტორისგან არის დამოკიდებული. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო და მისი მიმდებარე რეგიონები არ იყვნენ მიმდინარე Mpox-ის აფეთქების მთავარი კერები, არსებობს გარკვეული საფრთხეები და რისკები.
საქართველოსა და იმ ქვეყნებს შორის, სადაც კლადი 1b ფართოდ გავრცელებულია (მაგალითად, კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში), რეგულარულმა კომუნიკაციამ და ტრანსპორტირებამ, შეიძლება, გაზარდოს ვირუსის გავრცელების რისკი.
თუ მეზობელ ქვეყნებში Mpox-ის შემთხვევების მატება იქნება, საქართველო, როგორც მიმდებარე ქვეყანა, შესაძლოა, დაექვემდებაროს იმპორტირებულ შემთხვევებს.
ვაქცინაციის ხელმისაწვდომობა და გავრცელება ქვეყანაში მნიშვნელოვან როლს ითამაშებს ვირუსის გავრცელების შეჩერება.
აუცილებელია, რომ საქართველოს ჯანდაცვის სისტემამ დროულად იმოქმედოს და უზრუნველყოს შესაბამისი შემოწმების და კონტროლის ღონისძიებები.
პრევენციული ზომები საქართველოში:
- ვაქცინაციის გაზრდილი ხელმისაწვდომობა: აუცილებელია დააჩქაროს ვაქცინაციის პროცესები და მიაწოდოს ინფორმაცია საზოგადოებას.
- ჯანდაცვის სისტემის გაძლიერება: უნდა გაზარდოს დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის ინსტრუმენტების განვითარება და მისაწვდომობა.
- საზოგადოებრივი ჯანდაცვის კამპანიები: ხელი შეუწყოს საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებას და პრევენციული ზომების დანერგვას.
მასალის გამოყენების პირობები
