კიბოს დიაგნოსტიკა დღეს ჩვეულებრივ კეთდება ქირურგიული, ულტრაბგერითი სკანირების ან სისხლის ანალიზის საშუალებით. ყველა ეს მეთოდი ინვაზიურია და საჭიროებს საავადმყოფოში ვიზიტს და ქირურგიულ ჩარევას. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.
ეს შეიძლება მალე შეიცვალოს. The Herald-ის მიერ გამოქვეყნებული მოხსენების თანახმად, მკვლევართა ჯგუფმა გლაზგოში, შოტლანდიაში, გლაზგოში, ბიტსონის ინსტიტუტის მკვლევართა ჯგუფმა შეიმუშავა ბიომარკერი, რომელსაც შეუძლია შარდის ანალიზის ჩატარება ღვიძლის კიბოსთვის.
ღვიძლის სიმსივნით დაავადებული პაციენტების დაახლოებით ერთ მეოთხედში ავადმყოფობის განვითარება ცილოვანი მოლეკულის, ბეტა-კატენინის შედეგია.
წამყვანმა მკვლევარმა დოქტორმა სავერიო ტარდიტომ, დიდი ბრიტანეთის ბიტსონის ინსტიტუტის კიბოს კვლევებიდან, The Herald-ს განუცხადა: „ღვიძლის კიბოთი დაავადებულთა რიცხვი მოსალოდნელია გაიზრდოს და ჩვენ გვჭირდება ახალი ინსტრუმენტები, რომ ადრეულად აღმოვაჩინოთ და ვუმკურნალოთ.
თუ ახალი ტესტი ამ მოლეკულას დააფიქსირებს, ეს ღვიძლის სიმსივნის ინდიკატორი იქნება. რაც შეეხება კიბოს დიაგნოსტიკის სხვა ტექნოლოგიებს, მიუხედავად იმისა, რომ ჯერჯერობით შარდის ანალიზით დადგენის სხვა საშუალებები არ არსებობს, ალტერნატიული საშუალებების კვლევა აქტიურად მიმდინარეობს.
ტარდიტომ დასძინა, რომ გუნდი გეგმავს დამატებით „გამოკვლევებს, რათა გამოიკვლიონ ღვიძლის კიბოს ადრეულ ეტაპზე მეტაბოლიტი, რათა დადგინდეს, ადრეულ სტადიაში შარდის ტესტმა რამდენად შეიძლება დაადასტუროს დაავადება“.
ღვიძლის კიბოთი დაავადებულთა დაახლოებით მეოთხედს აქვს დაავადების ისეთი ფორმა, სადაც სიმსივნის განვითარება არის ბეტა-კატენინის სახელით ცნობილი ცილის მოლეკულის შედეგი.
შარდის ახალი ტესტი ამ კონკრეტულ მოლეკულას გამოავლენს, რაც ღვიძლის კიბოს ეფექტურ ინდიკატორს იწვევს. მკვლევარებმა მოლეკულა შეაჩერეს, როდესაც სწავლობდნენ მეტაბოლიტს, სახელად N5-მეთილგლუტამინს, რომელიც მაღალი დონით ჩნდებოდა ღვიძლის სპეციფიკური ტიპის სიმსივნის მქონე თაგვებში.
ასევე 2020 წელს მკვლევართა საერთაშორისო ჯგუფმა შექმნა სისხლის ანალიზის მეთოდი, რომელსაც კიბოს ხუთი ყველაზე გავრცელებული ფორმის აღმოჩენა სხვა თანამედროვე მეთოდებზე არც მეტი, არც ნაკლები, ოთხი წლით ადრე შეუძლია.
2020 წელს შექმნეს სისხლის ტესტი, რომელიც 4000 ადამიანიდან აღებულ ნიმუშებს ეყრდნობოდა და 50-ზე მეტი ტიპის კიბოს ამოცნობა შეეძლო (ზოგ შემთხვევაში სიმპტომების გამოჩენამდეც). მეტიც, ტესტი ზუსტი იყო 12 ყველაზე საშიში ფორმის, მათ შორის პანკრეასის სიმსივნის შემთხვევაშიც, რომელიც, როგორც წესი, გვიან ხდება შესამჩნევი.
უფრო მეტიც, ტესტი ზუსტი იყო კიბოს 12 ყველაზე საშიში ფორმის გამოვლენაში, მათ შორის პანკრეასის კიბო, რომელიც ჩვეულებრივ მხოლოდ გვიან სტადიაზეა გამოვლენილი.
იმავე წელს მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფმა შეიმუშავა სისხლის ტესტი, რომელსაც შეუძლია აღმოაჩინოს კიბოს ხუთი ყველაზე გავრცელებული ტიპი ოთხი წლით ადრე, სანამ სიმპტომები გამოვლინდება არსებული მეთოდებით.
ამ მეთოდით შესაძლებელია კუჭის, საყლაპავის, კოლორექტული, ფილტვისა და ღვიძლის სიმსივნეების აღმოჩენა.
უფრო შთამბეჭდავია, რომ 2022 წლის დასაწყისში მკვლევარებმა გამოიგონეს არაინვაზიური კონტაქტური ლინზები, რომლებსაც შეუძლიათ კიბოს გამოვლენა და პოტენციურად ერთ დღეს მისი განკურნებაც კი.
მსოფლიოში პირველი ინოვაციური ტექნოლოგია ჯერჯერობით მხოლოდ ლაბორატორიულ უჯრედებშია გამოცდილი, მაგრამ იგეგმება ადამიანებზე, როგორც კი დადასტურდება მისი უსაფრთხოება. მოწყობილობა მუშაობს ცრემლებში უჯრედული ქვეპროდუქტების იდენტიფიცირებით, რომელსაც ეგზოსომები ეწოდება, რომლებიც, სავარაუდოდ, მიუთითებს სიმსივნის ზრდაზე სხეულში.
#datashvil #drpkhakadze #sheniganatleba #sheniambebi #sheniekimi
მასალის გამოყენების პირობები
