ყივანახველა – ზედა სასუნთქი გზების ინფექციური დაავადება, რომელიც ვლინდება სპაზმური ხველის შეტევების სახით. ყველაზე ხშირად ყივანახველა უჩნდება სკოლამდელი ასაკის ბავშვებს.
მიზეზები
დაავადება წარმოიშობა ზედა სასუნთქ გზებში ყივანახველას ჩხირის მოხვედრით, რაც იწვევს ანთებით პროცესს. ყივანახველას გამომწვევია ბაქტერია Bordаtella pertussis. დაავადება გადადის ჰაერ-წვეთოვანი გზით მაჩვენებელი შეადგენს შემთხვევების 90%-ს.
სიმპტომები
დაავადებას ახასიათებს შემდეგი სახის სიმპტომები:
· რინიტი (სურდო);
· ტემპერატურის უმნიშვნელოდ აწევა;
· შეტევის ფორმის ხანგრძლივი ხველა, რომელიც ძლიერდება ღამის და გამთენიის საათებში;
· გულმკერდის არეში ტკივილის შეგრძნება;
· სუნთქვისას ხროტინი;
· ლორწოვანი გამონადენი და ღებინება;
· თვალების, ცხვირის არეში სისხლჩაქცევები;
· სახის შესიება, სილურჯე;
· კრუნჩხვა.
დიაგნოსტიკა
დაავადების დიაგნოსტიკისთვის ექიმი-ინფექციონისტი ნიშნავს:
· ზედა სასუნთქი გზების ნაცხის ანალიზს;
· სისველის გამოკვლევას;
· სისხლის საერთო ანალიზს;
· ფილტვების რენტგენოლოგიურ გამოკვლევას.
დაავადების გვიან სტადიაზე რეკომენდირებულია პულმონოლოგის კონსულტაცია.
მკურნალობა
დაავადების მკურნალობა მოიცავს:
· ანტიბიოტიკებს;
· ყივანახველას საწინააღმდეგო გამაგლობულინს;
· ანტიჰისტამინურ პრეპარატებს;
· სედატიურ პრეპარატებს;
· სპაზმოლიტიკებს;
· ნეიროლეპტიკებს;
· ხველის საწინააღმდეგო და ამოსახველებელ პრეპარატებს;
· ინჰალაციას;
· ფიზიოთერაპევტულ პროცედურებს;
· ფილტვების ხელოვნურ ვენტილაციას.
ყივანახველას მკურნალობა დიდებისთვისაც და ბავშვებისთვისაც ერთი მეთოდით ხება. რეკომენდირებულია წოლითი რეჟიმი და ნერვულ სისტემაზე ზემოქმედების მაქსიმალურად გამორიცხვა.
საშიშროება
მკურნალობის არარსებობის შემთხვევაში ვითარდება შემდეგი სახის გართულებები:
· პნევმონია;
· ბრონქიტი;
· პლევრიტი;
· ფილტვების ემფიზემა;
· პნევმოტორაქსი;
· ჩირქოვანი ოტიტი;
· მუცლის კედლის კუნთების რღვევა;
· ინსულტი;
· სწორი ნაწლავის გამოვარდნა;
· ბუასილი.
მოხუცებსა და ახალშობილებში შესაძლოა დადგეს ლეტალური შედეგი.
რისკის ჯგუფი
· 1 წლმადე ასაკის ბავშვები, განსაკუთრებით ახალშობილები;
· მოხუცები;
· სამკურნალო-პროფილაქტიკური დაწესებულებების თანამშრომლები;
· სკოლამდელი და სასკოლო დაწესებულებების თანამშრომლები.
პროფილაქტიკა
· ვაქცინაციის ჩატარება;
· სასუნთქი გზების სისტემური ვარჯიშის შესრულება;
· გადაციებისგან თავის დაცვა;
· მოწევაზე უარის თქმა.