სტრესი და კანი – როგორ მოქმედებს სტრესი კანზე, რა უნდა გავაკეთოთ

სტრესი და კანი — როგორ მოქმედებს სტრესი ჩვენს უდიდეს ორგანოზე და რა უნდა გავაკეთოთ სტრესის პერიოდში

სტრესი საჭირბოროტო გავლენას ახდენს ჩვენს ორგანიზმზე — არა მხოლოდ ფსიქიკასა და შინაგან ორგანოებზე, არამედ გარეგნულად, კანზეც. განსაკუთრებით მაშინ, როცა სტრესული პერიოდები ერთმანეთს მიჰყვება და ორგანიზმს დამშვიდებისა და აღდგენის დრო არ ეძლევა, შეიძლება გამოიწვიოს კანის პრობლემები.

სტრესი და კანი — ურთიერთქმედების მექანიზმები

კანი და ნერვული სისტემა განვითარების ეტაპზევე დაკავშირებულია — ისინი ერთობლივი ემბრიოლოგიური წარმომავლობით წარმოიქმნნენ. ამიტომ ნებისმიერ სტიმულს, რომელიც მოქმედებს ნერვულ სისტემაზე, კანზეც მოქმედებს. სტრესი იწვევს შიგნიდან სისტემურ რეაგირებას, მათ შორის:

• თირკმელზედა ჯირკვლების აქტივობა — გამოყოფა კორტიზოლის და ადრენალინის

• იმუნური სისტემის გადატვირთვა და ქრონიკული ანთებითი ფონი

• სისხლძარღვთა ცვლილებები — კორონარული და მიკრო ბადე ქსოვილებში

ისეთი დაავადებები, როგორებიცაა ფსორიაზი და ნეიროდერმატიტი, ჭინჭრის ციება ან ჰერპესი, შესაძლოა, მჭიდროდ იყოს დაკავშირებული ფსიქიკურ მდგომარეობასთან. ამიტომაც ექიმები ხშირად ფსიქოსომატურ დერმატოზებზე საუბრობენ.

ამ პროცესების შედეგად:

• კანის ბარიერული ფუნქცია ირღვევა

• კანის ჰიდრატაცია (ტენიანობა) იკლებს

• ინფლამაციური სამკურნალო გზები აქტიურდებიან

• ფერადობით, ტექსტურით და სიჯანსაღით გამომჟღავნებელი ცვლილებები ვითარდება

კვლევები აჩვენებს, რომ ფსიქოლოგიური ფაქტორები მნიშვნელოვან გავლენას ახდენენ კანის დაავადებათა გამოვლინებებზე, მიმდინარეობასა და მკურნალობაზე.

სტრესი მრავალგვარ გავლენას ახდენს ორგანიზმში მიმდინარე პროცესებზე. ჰანოვერის სამედიცინო სკოლის მკვლევარებმა შეისწავლეს სტრესის გავლენა ფსორიაზსა და ნეიროდერმიტზე.

როგორ შეიძლება გამოვლინდეს ეს huden (კანი) სტრესის დროს?

სტრესი კანს სხვადასხვაგვარად აზიანებს — როგორც ჯანმრთელ კანს, ისე პაციენტს, რომელსაც უკვე აქვს დერმატოლოგიური პრობლემა:

1. განგრენილი ბარიერი და გაუწყლოება
   სტრესი ხელს უშლის კანის დერმის და ეპიდერმისის რეგენერაციას და ასუსტებს გარეგანი ლიპიდური ბარიერს. შედეგად, კანი იშრიტება, კარგავს სიმკვრივესა და ელასტიკურობას.

2. ქავილი და მგრძნობელობა
   სტრესი იწვევს ნეიროპეპტიდების გამოყოფას — ქიმიურ საცეცებს, რომლებიც იწვევს ქავილს, დამწვრობას და მგრძნობელობას. ადამიანს შესაძლოა შეექმნას ახლად გარეგანი ზემოქმედების გარეშე ქავილი.

3. ჰორმონულ და ცხიმოვანი ბიოსინთეზის სიბრუნე
   თავდაცვის მექანიზმების აქტივაციამ შეიძლება ცხიმოვანი ჯირკვლების აქტივობა იმ მცირედით გაზარდოს, რაც ხელს უწყობს კომედონებისა და ბუნებრივ აკნეს წარმოქმნას. გაძლიერებულია ანთებითი გზები, რაც ზრდის გამონაყარების რისკს.

4. ახალი ნაოჭები და დაბერების ნიშნები
   ძალზედ მაღალი დოზით მოქმედი კორტიზოლი აზიანებს კოლაგენსა და ელასტინს, ქსოვილების ურთიერთგაკავშირებით სტრუქტურებს და უწყობს ხელს ნაოჭების წარმოქმნას, კანის წონის დაკარგვას და ელასტიკურობის დეგრადაციას.

5. ჭრილობების შეხორცების დაბლოკვა
   ქრონიკული სტრესი ხანგრძლივად ზრდის კორტიზოლის დონეს, რაც თავის მხრივ აფერხებს უჯრედულ შეკეთებას და ზრდის დროის საჭიროებას ჭრილობების, ნახეთქების, მუწუკების და დაზიანებების განკურნებისათვის.

6. გართულებული დერმატოზების გამწვავება
   ადამიანები, რომელთათვის უკვე აქვთ კანის მგრძნობელობა ან დერმატოლოგიური მიმდინარეობები (პსორიაზი, როზაცეა, ეგზემა, სებორეა), ხშირად უჩივიან გააქტიურებულ სიმპტომებს სტრესულ პერიოდში. კანის მდგომარეობა უარესდება და შეხორცება რთულდება.