მზესუმზირას ზეთის ფასები მკვეთრად იზრდება უკრაინასა და ევროპაში – რა არის მიზეზი

მზესუმზირას ზეთის ფასები მკვეთრად იზრდება უკრაინასა და ევროპაში – მიზეზი კლიმატური კრიზისია

უკრაინასა და ევროპის ქვეყნებში მზესუმზირას ზეთის ფასების მკვეთრი მატება უკვე შესამჩნევად აისახა როგორც რეგიონულ, ისე გლობალურ ბაზრებზე. ფასების ზრდის მთავარი ფაქტორი — არახელსაყრელი ამინდი, კერძოდ ხანგრძლივი გვალვა და სიცხე, რომელმაც კულტურების განვითარება საგრძნობლად შეაფერხა.

მოსავლის დეფიციტი და კლიმატური ზემოქმედება

ევროკავშირის აგრარული რესურსების მონიტორინგის სამსახურის მონაცემებით, მოსავლიანობა განსაკუთრებით შემცირებულია უკრაინის სამხრეთ ნაწილში, რომელიც წარმოადგენს მზესუმზირის ძირითადი წარმოების რეგიონს. მოსავლის დონე, სავარაუდოდ, ბოლო ხუთი წლის საშუალოზე დაბალი იქნება.

მსგავსად მძიმე ვითარებაა ევროპის სხვა ნაწილებშიც. strategie grains-ის ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ ევროკავშირის მასშტაბით მზესუმზირას საერთო მოსავალი შესაძლოა 10-წლეულის მინიმალურ ნიშნულამდე – 8.3 მილიონ ტონამდე დაეცეს. საფრანგეთში მოსავლის კლება უკვე დადასტურებულია – ადგილობრივი სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მონაცემებით, წარმოება საშუალო მაჩვენებელთან შედარებით 15%-ით შემცირდება.

ფასების ზრდა რეგიონულ და გლობალურ ბაზრებზე

დამუშავებული მზესუმზირის ზეთი უკვე მნიშვნელოვნად გაძვირდა. Commodity3-ის მონაცემებით, საფრანგეთის პორტებში ფასები 2022 წლის შემდგომ პერიოდში ყველაზე მაღალ დონეს უახლოვდება. უკრაინაში კი, მზესუმზირას ზეთის ფასი ბოლო ხუთი თვის მაქსიმუმს აღწევს.

ეს ტენდენცია განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია გლობალური მიწოდების სისტემისთვის. აშშ-ის სოფლის მეურნეობის დეპარტამენტის სტატისტიკის მიხედვით, მხოლოდ უკრაინა და ევროკავშირი უზრუნველყოფენ მზესუმზირის მსოფლიო წარმოების დაახლოებით 40%-ს. შესაბამისად, ამ რეგიონებში პროდუქციის შემცირებამ შესაძლოა გლობალური მიწოდების ჯაჭვი სერიოზულად დააზიანოს და ფასებზე გადამწყვეტი გავლენა მოახდინოს.

გარკვეული პოზიტიური ნიშნები

სირთულეების მიუხედავად, უკრაინაში მოსავლის აღება უკვე დაწყებულია. კომპანია UkrAgroConsult აღნიშნავს, რომ ქვეყნის ჩრდილოეთ და დასავლეთ რეგიონებში მდგომარეობა შედარებით უკეთესია. მოსავლის რაოდენობის ზრდა წინა სეზონთან შედარებით 8%-ით არის ნავარაუდევი, რაც დარგვის ფართობების ზრდას უკავშირდება.

თუმცა ბაზრის განწყობა კვლავ ფრთხილია. საბოლოო მდგომარეობა დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ როგორ იმოქმედებს ამინდი საბოლოო მოსავლის ხარისხსა და მასშტაბებზე. ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ ფასების რყევები გრძელვადიან პერსპექტივაშიც მოსალოდნელია.